fütürizm

• -gelecekcilik-
  
  20. yuzyilin basinda italyan sair marinetti tarafindan sistemlestirilip kurulan ve daha cok edebiyat alaninda akis bulan sanat akimi. marinetti futurizm'in temel ilkelerini izah eden iki beyanneme yayinlamistir. bunladan 1909 tarihinde yayinlanan ilki futurizm'in muhtevasini aciklar. buna gore:
  
  1- edebiyat simdiye kadar dalginligi^*, hareketsizligi^*, kendinden gecisi^* ve uyku halini ovdu.
  2- oysa hayatta her sey hareket halindedir ve bir bicimden baska bir bicime girmektedir.
  3- bunu gerceklestirebilmek icin gecmisin butun sanat degerleri terkedilmeli, bu degerleri tasiyan muze ve kutuphane gibi kuruluslar yikilmalidir ^*
  4- hayatin suratli degismesine uygun yeni anlatim bicim ve yollari bulunmalidir.
  5- bu yapilirken sanatin her dalina dinamizm getirilerek, sanayide saglanan hiz sanat sahasina da kazandirilmalidir.
  6- sanatta, enerji ve atilganlik, tehlike, korku ve gozupeklik, asrin hizi ve bu hizi temsil eden ^* hersey gibi sanayinin yarattigi sehir hayatinin renkliligi, calismanin kutsalligi, ugrunda olunecek buyuk olculer ifade edilip yuceltilmelidir.
  
  butun bunlarin anlatilmasi icin marinetti 1912 yilinda yayinladigi ikinci beyannamesinde yeni bir dil anlayisi ortaya koyar. buna gore:
  
  1- kelimeler hurdur. ^*
  2- cumle duzeni ve butun noktalamalar terkedilmelidir. ^*
  3- surekliligi ifade edebilmek icin fiiller, mastar halinde kullanilmalidir.
  4- ifadeyi carpitan butun sifatlar ve cumleye agirlik veren zarflar terkedilmelidir.
  5- kelimeler tek baslarina ve ciplak olarak kullanilmalidir.
  
  futurizm, eskiyi yikici, yenilik taraftari ve hizlandirici bir sanat akimidir. (bkz: anarsizm)
  ancak bu akimin italyan milliyetciligini esas almasi gibi bir yani da vardir.
  rusya'da ise marksist edebiyatin akis buldugu ve gelistigi bir akim olmustur.
  rusya'da en onemli temsilcisi vladimir mayakovski'dir.
  turk edebiyatinda ise mayakovski'nin tesiri altinda siir yazan nazim hikmet tarafindan uygulanmistir.
  
  bu akim resim, heykel ve mimarligi da etkilemistir.