oğlu
-
birtakim turk isimlerinin sonuna default olarak getirilerek soyad halini almasina sebep olan sonek.
(ara: *oglu) -
türkçe kökenbilimi öksüz bir öğrenim/keşif dalıdır.
haydi, mefhûm-ı-muhalifinden yola çıkalım: tatlının zıddı tatsız ise -lı ve -sız son ekleriyle çalışacağız. anası olmayana öksüz derler ise anası olana da öklü demeliler. pekiyi, ya zaten diyorlarsa... ya "oğlu" "öklü"nün yüzyıllar içinde aşınmış hâliyse. hani, "öklü" olur "öglü", sonra da, hep olur ya, k harfi g harfine tahavvül edince g harfi zamanla sessizleşir ve ğ harfi olur: alın size "öğlü".
kişinin büyük atasının adı taşçaynar ise, oldu mu size bu pek mantıklı soy bağı son ekiyle ondan sonra ve ondan dünyaya gelmiş her kişi taşçaynar-öklü, taşçaynar-köklü, yahut taşçaynaroğlu.
nitekim bilge kağan da yedinci yüzyılda yazılmış orhun abidelerinde evlatlarından, kız oğlum ve erkek oğlum diye bahseder. bu da demektir ki "oğul" aslında cinsiyet belirtmiyordu. bu sebepten ötürü de islav boyunduruğu altında yaşamış türkî halkların evladı çıkıp islav nesep bağları -ov -ova, -ev -eva'dan kurtulmak isterken kendine ilham-kızı diye soy adı uydurmamalı; kadın da olsa erkek de olsa soyadını "-oğlu" eki taşıyan hâline dönüştürmeli ve türk dilinin özünde cinsiyet ayrımı taşımayan mündemiç eşitlikçiliğine halel getirmemeli. örnek ola, ilham aliyev-mihriban aliyeva değil, ilham alioğlu-mihriban alioğlu.
mümeyyiz olamamış, bilmez bilim adamları lafugüzafla zaman harcayıp para kazanmaya devam etsin, biz ahfadı biliroğlu kılalım.
arz ederim efem, -
türkiye vatandaşı olmauan yunanlı ve ermenilerde de hale yaygın bir soyadı eki. genellikle oglu ve oulu şeklinde yazılıyor.
-
-
(bkz: öglü) eski dilde çok akıllı.
-
buyuk oranlarda osmanli eski tebaalari rum, ermeni, suryani ve yahudi gayrimuslimlerin soyadlarina aldiklari ek.
-
"babası bağ bağışlamış, oğlu babasından bir cıngıl üzümü sakınmış..."
ensari'dekine benzer bir soyadı öyküsü antep'te veya selanik göçmenlerinde* varmış. türk soylu aile/gruplar kendilerini gayrimüslim veya dönme müslümanlardan ayırdetmek için oğlu ile biten soyadlarını gil ile bitenleriyle değiştirmişler veya türkiye cumhuriyeti** oğlu soyadı alma yasaklarını gevşettiğinde bu bilinçle gil ile biten soyadları seçmişler.
arapça ebu, ibn ve bin sözcüklerini özetlersek:
falan ebu filan: filan'ın babası olan falan (genelde erkekler ilk çouklarının adıyla künyelenirmiş).
falan bin filan: filan'ın babası olan falan.
falan ibn-i filan: filan oğlu falan.(bkz: ebu müslim/@ibisile)
[literatürde yedi ve sekizle çok daha az karşılaşılsa da bu motif, goethe'nin erişiminde olan paracelsus'un ein ander erklarung der ganzen astronomie'de bulunabilir. "bir güçlüdür; altı bağımlıdır; sekizinci de güçlüdür" - hatta her nasılsa birinciden bile daha güçlü. bir kraldır; altı onun hizmetkarları ve oğludur. yani burada kral sol ve altı gezegen, ya da petrus bonus'un pretiosamargarita novella'sında (lacinus basımı, 1546) resmedildiği gibi metalik cücemiz de vardır. aslında sekizinci bu metinde görünmez; paracelsus onu kendi icat etmişe benzer. ancak sekizinci, birinciden daha bile "güçlü" olduğu için taç muhtemelen ona bahşedilmiştir.] carl gustav jung - rüyalar
(ilk giri tarihi: 14.10.2016)
(bkz: soyadı/@ibisile), soyadı kanunu
(bkz: ibn/@ibisile)
(bkz: insan evladı)
(bkz: babası/@ibisile)
ekşi sözlük kullanıcılarıyla mesajlaşmak ve yazdıkları entry'leri
takip etmek için giriş yapmalısın.
hesabın var mı? giriş yap