neolitik çağ

• bizleri kesip katlettiğimiz zavallı hayvanlarınkinden pek de farklı olmayan yaşam koşullarında, istifler halinde, kentlerde yaşamaya zorlayan süreç insanlığın neolitik devrimiyle başlıyor. sonrasında endüstri devrimi ile de pekişiyor.
  
  modern insanın toplam 100.000 yıllık tariihinin içinde daha 12 bin yıl gibi kısa bir süre öncesinde bile insan soyu, efendi efendi sürüler halinde dolaşıyormuş. kadınlar meyve,yabani sebze, tahıl toplarken erkekler gruplar halinde avlanıyor, hayvan derileri giyip, suya inmiş genç kızlara saldırıyor, onlardan çocuk yapıyor ve birbirlerine homurdanıyorlarmış.
  
  bütün bu mutlu günlerin sonunda bir gün hıyarın biri kimbilir hangi tesadüfle, belki de kendisinden kaçan kadının torbasından yere düşen tohumların yeniden yeşerdiğini görünce "tarım" denen bir kavramla çıkagelmiş. sonra bir başkası bozkırlarda özgürce dolaşan hayvanları kurnazlıkla bir ağıla kapatıp etinden sütünden faydalanmayı becermiş. bu ilkler egzersizle kasları gelişkin sağlıklı ve mutlu atletlerden oluşan insan soyunun ilk obezleri olarak da tarihe geçmişler.
  
  derken olanlar olmuş. açlıktan ağzı kokan atletler, daha bir hafta öncesi çocuklar gibi mutlu ve özgür av peşinde koşan o sırım gibi delikanlılar, kolay yiyeceğin kokusunu duyunca tarlalarda çalışan birer serfe dönüşüvermişler. dahası artık tüm genç ve güzel kızlar da obez toprak ağalarının haremindeymiş. mutlu günler bitmiş ve burgacın ucu bir kez zemini delmiş. insan soyunu endüstri devrimi derken modern çağa sürükleyecek girdap bir kere oluşmuş artık.
  
  işte buna "neolitik" diyoruz. sanırım siyasetçiler, rahipler ve askerler de o zamanlarda bir yerde girmişler hayatımıza.
• post climatic optimum dönemdir. olumlu iklim koşulları yaşanır. bugüne göre daha sıcak ve yağışlı ortam neolitik çağın oluşumunu tetikler. mö 8000-6000 arasıdır.
• bu dönemdeki ilk ticari mal obsidyendir (doğal yollarla oluşan volkanik kökenli bir cam türü).
• kapitalizmin temellerinin atıldığı devrimsel dönem.
  
  neolitik dönem aynı zamanda insan ırkının sosyo-ekonomik yaşayışını derinden etkileyecek gelişmelere sahne oldu. daha önceleri avcı-toplayıcı olan insan ırkı bu dönemde tarım yapmaya başladı. böylelikle yerleşik hayata geçilmiş oldu. tarımda "ekstra ürün" ve "depolama" gibi kavramların gelişmesiyle merkezi bir otoriteye ihtiyaç duyuldu. merkezi otoriteyi elinde tutan şahıs "ekstra ürün" ile birlikte ekonomiyi de hakim oldu. bilin bakalım bu yöneticiler güçlerini kimden alıyorlardı? tabi ki tanrıdan! insanlığın başından beri bu hiç değişmedi.
  
  dönemin toplum yapısını merak edenler (bkz: gordon childe)'ın kitaplarına bakabilirler.
• uzun uzadıya yazmayacağım. bu çağa ait önemli dönüşümlerden biri olan tarım için daha evvel zikredilen üç önemli merkezin dışında, ve neredeyse en eski merkez ile çağdaş dördüncü bi' merkez daha keşfedildi. evvelki merkezler sırasıyla ortadoğu(günümüzden 10 bin yıl önce tarıma geçiş), indus vadisi(günümüzden 6 bin yıl önce tarıma geçiş) ve orta amerika-yucatan(günümüzden 4 bin yıl önce tarıma geçiş).
  yeni buluntular ile şimdi de çin-cishan günümüzden yaklaşık 10 bin yıl önce tarıma geçmiş bi' merkez olarak listeye eklendi. yerleşmede daha evvel bulunan tonlarca darı tanesinin lab. incelemesi bu tarihi ortaya çıkardı:
  
  (bkz: http://europe.chinadaily.com.cn/…m?bsh_bid=26369334)
  
  not: şimdi şöyle bi' şey var, institute of geology and geophysics of china academy of sciences (iggcas) denilen kurum nedir ne değildir, uluslararası bilim kuruluşları ile olan ilişkisi ne değildir, çıkan sonuç kim tarafından check edilecek bilemiyorum. erken bi' gol sevinci yaşıyor olabilirim yani. ne, bursa'dan gol haberi mi geld...
• tarih oncesinin son donemlerine verilen ad / cilalitas devri.
• paleolitikten sonra gelen kalkolitikten de once olan devir .
• artan üretim sonucu şehirlerin büyüdüğü, esirlerin enerjisinin kullanildiği (bkz: kölelik) ve semavi dinlerin doğduğu 10 bin yillik dönem.
• akeramik neolitik dönem kabaca mö 10000 ile 6500 yılları arasında görülür, seramikli dönem ise 6500 3000 olarak düşünülebilir.
  
  ateş yaklaşık 400 bin yıldır kontrol edebildiğimiz bir şey, çene küçülme meselesi kezâ birkaç bin yıl içinde hemen olabilecek bir şey değil, onbinlerce yüzbinlerce yıl içinde yavaş yavaş olan bir durumdur.
• ne günlerdi be. her şey full organikti hatta fazla organikti.
  
  daha karpuz, salatalık, domates falan yoktu. vardı da böyle değildi. salatalık kaktüs gibiydi mesela.