• tarihçi, yazar, şair, darülfünun tarih müderrisi ve yüzbaşıdır.1881 yılında beşiktaş'ta doğdu.kethüda ürgüplü ahmed ağa'nın oğludur.ilk öğrenimini vişnezade ilkokulunda, orta öğrenimini beşiktaş askeri ortaokulunda ve kuleli askeri lisesinde gördü.1898 yılında harp okulundan piyade birincisi olarak mezun oldu.küçük yaşta teğmen çıktığı için kıtaya gönderilmeyip öğretmen sınıfında bırakıldı.toptaşı ve soğukçeşme askeri ortaokullarında 4 yıl süre ile coğrafya öğretmenliği yaptı. 1902 yılında harp okuluna fransızca, 1908 yılında tarih öğretmeni oldu. tercüman-ı hakikat ve millet gazetelerinde başyazarlık yaptı. 1909 yılında genelkurmay başkanlığı yayın şubesinde çalışırken askeri mecmuayı yönetti.1909 yılında kurulan tarihi osmani encümenine üye seçildi. fransa'ya tarihi araştırmalar için bir kurulla birlikte gitti.1912 yılında balkan savaşında askeri sansür müfettişi oldu.1913 yılında gözleri bozuk olduğu için yüzbaşı iken emekliye ayrıldı.1918 yılında istanbul darülfünun osmanlı tarihi öğretmenliğine, 1919 yılında türkiye tarihi müderrisliğine atandı.türk tarih encümeninde görev aldı.1924-1927 yılları arasında bu encümenin başkanlığını yaptı.1932 yılında i.tarih kongresine katıldı.1933 yılında üniversite öğretmenliğinde kadro dışı bırakıldı. 10 ekim 1937 tarihinde istanbul'da 56 yaşında iken zatürreden vefat etti.mezarı büyükada'da tepeköy mezarlığındadır. 116 eseri vardır.

    kaynak :osmanlı tarihi yazarları m.orhan bayrak istanbul 1982

    i. tarih kongresi'nin abuk-sabuk tezlerine yüz vermeyen tarihçilerden olduğundan afaroz edilip, üç kuruşa muhtaç yaşamştır. reşad ekrem koçunun selefidir.(bkz: zeki velidi togan)
  • (bkz: yine bu yil ada sensiz)
  • isvec hükümetinden, arastirmalari nedeniyle madalyaya layik görülmüs, fakirlik icinde vefat etmis degerli osmanli.
  • 1915 yılında eskişehir vilayeti techir merkezi müdürlüğü yapmıştır. kendisi de bir ittihatçı olmasına rağmen, ermeni soykırımının birinci el tanığı olarak ittihat ve terakki cemiye'nie şiddetle eleştirmiştir.

    (bkz: iki komite iki kıtal)
  • ortalıkta bunca osmanlı tarihi nemalanıcısının yaşadığı şu devirde yaşasa kral olacakken zalim dünyanın her zaman yediği bir bok olarak fakr içinde göçüp gitti bu dünyadan. erken cumhuriyet döneminin yeni tarih şuuru ve yeni tarih yazma girişimine denk gelmişti ahmed refik'in yazın hayatı. yirminci yüzyıl başından beri kaleme aldığı yüzlerce ilmi ve popüler yazı-kitap (ki öyle sabun köpüğü işler de değil hem, bugün de anılan, kullanılan eserler çoğu) onun dünyalığını yapmasına imkan vermeyi bırak dünyalıktan etti. bir tek istanbul belediyesi, zamanında ahmed refik arşiv meziyetleri sayesinde elmadağ-harbiye arasındaki arazinin ermeni cemaatinin değil sultan bayezid vakfının mülkü olduğunu vesikalara dayandırınca kendisine büyükada'da bir ev hediye etti. darülfünun'un 1933'te lağvından 1937'deki ölümüne dek geçen zamanı elindeki evrak ve kitapları haraç mezat satarak büyükada'daki bu hediye evde sefalet içinde geçirdi. büyükada'ya yolu düşenler merhumun mezarını ziyaretle bu dünyanın hakikaten yalan dünya olduğunu mırıldanıp fatihayla ruhunu yad edebilirler.
  • modern türk tarihçiliğinin kurucularındandır. babası sultan abdülaziz'in vekilharcı ürgüplü ahmed ağa'dır. ileride ittihadçı olması başına çok işler açmıştır. mecidiye'de askeri rüşdiyeden sonra kuleli askeri idadisi'ni birincilikle bitirdi. 1902'de harp okulunda fransızca ve harp tarihi hocalığı yaptı. 1909'da padişah tarafından osmanlı tarihinin incelenmesi amacıyla kurulan tarihi-i osmani encümeni'nin üyeliğine getirildi. 1912 balkan savaşında erkan-ı harbiye'de hizmet etti ve savaş sonunda kendi isteğiyle emekli oldu. 1914'te tekrar silah altına alınmış, sansür genel müfettişliğinde sadrazam said halim paşa'nın hışmına uğrayarak ulukışla'ya sürgüne yollandı. 1915'te oradan eskişehir'e askeri sevk komisyonu başkanı olarak geçti. enver paşa'nın himaye ettiği ahmet refik in ittihad ve terakki cemiyeti ile işbirliği içindeydi. bu durum ileride onun mustafa kemal atatürk ile ilişkilerinde olumsuz sonuçlar doğuracaktır. 1918'de darülfünun'da tarih kürsüsüne atamış, bir yıl sonra müderrisliğe yükseltilmiştir.(profesörlük) fuat köprülü ile intihal'den dolayı aralarında husumet çıkmıştır. bu yüzden ahmet refik 1927'de tarih encümeni başkanlığından istifa etmiştir. bu dönemlerde türk tarih kurumu üyesi olan vekiller tarafından başlatılan karalama kampanyasında ahmet refik'in tarihçi olmadığı dahi yazılmıştır. falih rıfkı atay onun için ''hakikat şudur ki ahmet refik hiçbir zaman bir tarih alimi olmamıştır; o bir vulgarisateur'dü.'' demiştir. 1935'te bulgar akademisi ahmet refik'in belgelere dayanan çalışmalarını değerlendirerek, büyük salip nişanı vermiştir. isveç hükümeti tarafından memalik-i osmaniye'de demirbaş şarl adlı eseri ödüllendirilmiştir. mustafa kemal atatürk'ün yeni kurulan cumhuriyette eski ittihatçılara şiddetle karşı çıkmasıyla türk tarih kurumuna alınmamış ve istanbul üniversitesi'ndeki derslerine son verilmiştir.
  • genellikle kitaplarında tarihi, roman üslubuyla anlatan, ara ara diyaloglara yer vererek okuyucuyu sıkmadan bilgi aşılayan tarihçi. geçmiş asırlarda osmanlı hayatı isimli tarih kitapları dizisini toplamaya başladım. tarih araştırma kitaplarını sıkıcı bulduğu için okumak istemeyenlere güzel bir alternatif olabilir.
  • hakkında iki biyografi yazılan tarihçi.

    1. ahmed refik - hayatı, seçme şiir ve yazıları, tertib eden: reşad ekrem koçu, son devrin meşhur şair ve edipleri serisi: 7, semih lütfü erciyas-sühulet kitabevi, istanbul, 1938.

    2. tarihi sevdiren adam - ahmed refik altınay, yazan: muzaffer gökman, türkiye iş bankası kültür yayınları, ünlü kişiler dizisi: 8, istanbul, 1978

    halefi tarihçi reşat ekrem bey de, önemli kütüphaneci muzaffer bey de büyük tarihçiye kadirsinaslık etmişlerdir 40 yıl arayla...

    ruhları şâd olsun.
  • osmanlı'da hürrem sultan'dan sonra valide sultanların siyasette etkili oldukları 100 yıldan aşkın süreye "kadınlar saltanatı" ismini veren ilk tarihçidir. sırf literatüre kazandırdığı terimler nedeniyle bile saygı duyulasıdır.
  • kafkas yollarında eserinin yazarı.
hesabın var mı? giriş yap