scherzo

• scherzo, italyanca'da saka anlamina gelen kelimedir.
  klasik müzikte ise bir senfoni, sonat veya quartetin sakaci veya esprili bir karakter tasiyan bölümüne verilen addir. ornegin anton bruckner'in senfonilerinde ücüncü bölüm, genellikle bir scherzodur.
  
  almanca'da da der scherz kelimesi saka, espri anlamina gelmektedir.
• telaffuzu "sikertzo" olan bu kelime,italyancayı yeni öğrenenlerin yüzünde sinsi bir tebessüm yaratır.ahi
• senfonilerde ana beste arasında kullanılan alaycı, çalkantılı, karanlık ve öfkeli bir havası olan müzik türü
• (bkz: scherzando)
  (bkz: allegro)
  (bkz: allegro ma non troppo)
  (bkz: allegretto)
  (bkz: allegro con fuoco)
  (bkz: presto)
  (bkz: prestisimo)
  (bkz: adagio)
  (bkz: sostenuto)
  (bkz: adagio sostenuto)
  (bkz: andante)
  (bkz: largo)
  (bkz: larghetto)
  (bkz: moderato)
  (bkz: moderato cantabile)
  (bkz: vivace)
  (bkz: molto vivace)
• "$kertso" seklinde yanlis fakat yaygin bir okunusu da vardir bunun. kelime italyanca, o $ nereden geliyor bilmem.
• (bkz: menüet)
• italyanca sözcük anlamı şaka, alay.
  
  - 1600'lerde canzonetta tarzında, dindışı, şakacı şarkılar ya da bu tür şarkıları içeren koleksiyonlara verilen ad. monteverdi 1607'de yazdığı baletto (şarkılı dans) karakterindeki parçalarını scherzi musicali (müzikal scherzo'lar) olarak adlandırmıştır.
  
  - 17. yy.'dan itibaren hafif, şakacı, etkili ve mutlaka çabuk tempoda hatta virtüoz karakterde, özgür formda enstrümantal beste, parça.
  
  - 18. yy.'dan sonra da günümüzdeki genel anlamıyla, genellikle çok çabuk tempoda, dans karakterinde, 3/4'lük ya da 3/8'lik ölçüde, ritmik vurgulaması önemli, beklenmedik tarzda hem armonik hem ritmik çarpıcı kontrastları da içerebilir, iki parçalı oluşu nedeniyle menuet'e benzer ve onun gibi değişik tonda bir trio bölmesi bulunur. bu bölmelerde a-b-a şeması uygulanan, zamanla sonat ve senfoni formlarında menuet'in yerine geçebilen, sonra da çoğunlukla senfoninin hızlı tempolu 3. bölümü olarak, ağırca (andante) tempolu 2. bölüm ile hızlı 4. bölüm (final) arasında yer alan canlı bölüm.
  ancak a-b-a formunda scherzo'nun tekrarı olan 2. a genellikle değiştirilerek, işlenerek yinelenir.
  
  - 19. yy. bestecilerinin özellikle chopin ve brahms'ın piyano için yazdığı türde, scherzo ile pek ilgisi olmayan, bazı kaprisli motifler içerse de daha çok iç dünyayı yansıtan özgür ya da rondo formunda bağımsız enstrümantal eser. orkestra müziği olarak da bu türde saint-saens (danse macabre / iskeletlerin dansı), dukas (l'aprenti sorcier / büyücünün çırağı), r. strauss (till eulenspiegel), stravinsky (scherzo fantasque, scherzo a la russe) gibi besteciler sayılabilir.
• (bkz: scherzando)
• 1939 yılında norman mclaren'in yaptığı 1 dakikalık animasyondur. boş 35 mm lik filmin üstüne çizdiği yuvarlaklar ve üçgenlerle oluşturmuştur eserini. filmin sesi^* de aynı şekilde negatiflerin üstüne yapılmıştır. ortaya çıkan "şey" pek tatmin edici olmasa da fikrin orjinalliği insanı hayrete düşürüyor^*.
  
  (bkz: kavramsal sanat)
• anlamı şaka olsa da chopin'in 1. skerzo'su bir an böyle düşürüverir insanı.