my own private idaho

• sinema tarihinde, seyirciye "have a nice day" dileyen ilk ve tek film.
• bir yerlere ait olamayabilir, rüyanızda kendinizi yollarda bulabilirsiniz. ama devamlı bir şeyin peşinde olursunuz, onu kovalarsınız. engeller çıkar karşınıza, en yakınlarınız sizi yarı yolda bırakır. ruhunuzun ıssızlığı kat kat artabilir. yollar bir yere de varmayabilir, belki rüya bile göremezsiniz artık. sonra bir şey olur. uyursunuz ve kalkarsınız. bir yerlere ait olamayabilir, rüyanızda kendinizi yollarda bulabilirsiniz. ama devamlı bir şeyin peşinde olursunuz, onu kovalarsınız. engeller çıkar karşınıza, en yakınlarınız sizi yarı yolda bırakır. ruhunuzun ıssızlığı kat kat artabilir. yollar bir yere de varmayabilir, belki rüya bile göremezsiniz artık. sonra bir şey olur. uyursunuz ve kalkarsınız. bir yerlere ait olamayabilir...
  
  bunların arasında birşeylerin farkına da varabilirsiniz. kalp kırıklığından ölümün mümkün olduğunu ve yolların tadılabileceğini. hayatta en önemli şeyin iyi bir gün geçirmenin olduğunu, ölümü kutlamanın bile başarılabildiğini öğrenirsiniz belki kimbilir.
  
  unutmayın bu yolun sonu gelmeyecek ve evet bu yol muhtemelen bütün dünyayı dolaşıyordur. hadi o zaman, uyuyun, kalkın ve yolculuğa devam.
  
  iyi günler.
• gay and proud of it mottosunu benimsemiş yönetmen gus van sant'ın 1991 yapımı gay dostlar söylemi konulu güzel filmidir my own private idaho. kariyerinin başlangıcında hep gaylerin sokak yaşamını konu alan filmler yapan yönetmen my own private idaho'dan sonra american civil liberties union'dan bir ödül almış.
  my own private idaho biseksüel iki gencin arkadaşlığından yola çıkan serbest bir henry iv uyarlaması olmaktan çok orson welles'in shakespeare uyarlaması chimes at midnight'ı çağrıştıran bir film. henry iv'ün birinci bölümündeki gibi güçlü ve zengin bir baba ve onun sokak serserisi oğlu filmin önemli yan konularından biri.
  
  scott (keanu reeves) ve mike (river phoenix) sokaklarda yatıp kalkan, zengin erkek ve kadınlar için fahişelik yapan iki yakın arkadaş. karizmatik ve her zaman "in control" scott'un zengin babası onun sokaklardan bıkıp paralı yaşama geri dönüp efendi bir varis olacağı günleri beklemekte. epilepsi hastası mike'ın tek derdi ise yıllar önce kendisini terk edip italya'ya giden annesini bulmak. olaylar hard core gay dostlar'dan bekleneceği üzere şiddet, seks ve duygu yüklü bir biçimde gelişir demeye gerek duymuyorum.
  
  keanu'nun giderek yükselen, river'ın kısa kariyerinin en önemli filmlerinden biri, ikisinin de oyunculuğu çok başarılı. river'ın tiplemesini unutmak mümkün değil. yan rollerden birinde olan ve otel odasında abajuru kucağına alarak lili marlene söyleyen iğrenç gay hans rolündeki udo kier ise filmdeki en renkli karakter olarak aklımda kalmış. keanu'nun italya'da bulduğu eery sevgilisi rolündeki chiara caselli'yi ise en son dario argento'nun iyi demeye dilimin varmadığı gerilim filmi sleepless'da gördük. fotoğraf kareleri şeklinde sunulan seks sahneleri bilinçaltına işlesin diye mi öyle verilmiş diye düşünmeden edemiyorum. 96'da izleyip bu kadar çok şey hatırladığıma göre rahatça diyebilirim ki izledikten sonra yıllar geçse de akılda kalan etkileyici bir film. (bkz: biri beni andı sanki)
• river phoenix e dair elimde kalan son izlenmemis film oldugundan daha bir degerli , daha bir dokunulmaz. bunu da izleyince benim icin artik bir daha yeni bir river phoenix goruntusu olmayacak ve bu 15 sene sonra hala aci veriyor.
• filmde bob pigeon rolünü üstlenen "william richert" aslında river phoenix'in 1988 yılında rol aldığı "a night in the life of jimmy reardon" filminin yönetmenidir. my own private idaho'da bob pigeon rolü için ilk önerilen isimle işler yolunda gitmeyince river phoenix'in tavsiyesi üzerine filme dahil edilmiştir. river phoenix'in film üzerindeki etkisi bununla da sınırlı kalmamaktır. birçok sahne, buna kamp ateşi sahnesi de dahil, river phoenix'in doğaçlama yapması üzerine baştan yazılmıştır ve en başlarda çok merkezde olması planlanmayan mike waters rolü river phoenix'in büyüleyici oyunculuğu, rolünü benimsemiş tavırları sayesinde filmdeki mike waters karakterinin önemini artırmıştır.
• --- spoiler ---
  
  ben bir yol tadımcısıyım. ömrümce yolların tadına baktım. bu yolun sonu gelmeyecek. herhalde bu yol bütün dünyayı dolaşıyordur.
  
  --- spoiler ---
  
  jack kerouac ' a bir selam çakarak biter...
• orijinal senaryoda filmin sonu gördüklerimizden farklıdır.
  
  --- spoiler ---
  senaryoda filmin sonunda mike'ı yoldan alanın scott oldugu yazar. fakat cekim esnasında bunun belirsiz olması tercih edilir. filmin piyasaya sürülmesinden altı sene sonra van sant’ın pink isimli kitabının okumalarını yaptığı kitapçıda bir kadın bu görülmeyen kurtarıcının kim olduğunu sorar. van sant bunun izleyicilerin kendilerini filme dahil ederek kim olduğuna karar vermelerini umduğunu söyler. bunun üzerine kadın, van sant’ın versiyonunda mike’ı kimin aldığını sorar. van sant biraz düşündükten sonra kendi versiyonunda mike’ı yoldan alanın kendisi olduğunu söyler.
  --- spoiler ---
• arkasında para olanın her haltı gönlünce yiyip sonra bir güzel sıyrılabileceğini, bencilliğin parası olanın en doğal hakkı olduğunu, ne kadar inceyseniz o kadar kırılacağınızı anlatır.
• gus van sant'tan kırık dökük bir yol hikayesi. yönetmenin izlediğim en iyi filmlerinden biri. ama bunda yönetimin başarısı kadar river phoenix'in ve keanu reeves'in gerçek anlamda üstün oyunculuğunun da etkisi yüksek.
  
  çarpık ilişkiler yaşayan erkek fahişeler üstüne kurulu bir film olsa da river phoenix ile keanu reeves arasındaki cinsellikten çok duygusal arkadaşlığa dayanan dostluk hikayesi filmin en çarpıcı yanı. scott'ın bir kadına aşık olup mike'ı bırakıp gittiği sahnede river phoenix'i izlemek insana oyunculuk anlamında muhteşem bir haz veriyor. gerçekten terk edilen bir aşığın, bir dostun bakışlarını bu kadar iyi verebilir insan. ve son sahnede imrenerek eski hayatına bakan iki hayat arasında kararsız kalan scott'ın hali ve ona nispet yapar gibi ona bakarak eğlenen mike sekansları bile bu filmi izlenmeye değer kılıyor. çarpık ilişkiler içeren filmleri çok sevmesem de ne yalan söyleyeyim bu filmi sevdim.
  
  ve son olarak orgazm anını sudan çıkıp uçuşan balıklar ve boşalma duygusunu gökyüzünden düşüp parçalanan tahta bir ev olarak göstermek güzel ve enteresan bir deneme olmuş sinematografik bağlamda.
• cok kisitli bir butceyle kisa zamanda cekilen film, bir basyapit. ozellikle
  
  --- spoiler ---
  iki cenaze baslikli sondan bir onceki sahnede scott'in eski arkadaslarina kucumseyen, anlamaya calisan ama ici giden bakisi, unutulmaz. oz babasinin cenazesinde gercek babasinin cenazesini ve kardeslerini ozlemle izlemektedir.
  --- spoiler ---