muhibbi

• celis-i halvetim, varım, habibim mah-ı tabanım
  enisim, mahremim, varım, güzeller şahı sultanım
  
  hayatım hasılım,ömrüm, şarab-ı kevserim, adnim
  baharım, behçetim, rüzum, nigarım verd-i handanım
  
  neşatım, işretim, bezmim, çerağım, neyyirim, şem'im
  turuncu u nar u narencim, benim şem'-i şebistanım
  
  nebatım, sükkerim, genc,m, cihan içinde bi-rencim
  azizim, yusuf'um varım, gönül mısr'ındaki hanım
  
  stanbulum, karaman'ım, diyar-ı milket-i rum'um
  bedahşan'ım ve kıpçağım ve bağdad'ım, horasanım
  
  saçı varım, kaşı yayım, gözü pür fitne, bimarım
  ölürsem boynuna kanım, meded he na-müsülmanım
  
  kapında çünki meddahım, seni medh ederim daim
  yürek pür gam, gözüm pür nem, muhibbi'yim hoş halim!
• “…
  saçı mârım, kaşı yâyım, gözü pür-fitne bîmârım
  ölürsem boynuna kanım, meded hey nâ-müselmânım
  
  kapında çün ki meddâhım, seni medhederim dâim
  yürek pür-gam, gözüm pür-nem, muhibbîyim, hoş halim”
  
  hürrem sultan'a gazel'den
• kanuni sultan süleyman'in eserlerinde kulandigi takma ad. (bkz: mahlas)
• garbın tabiriyle magnificent, magnifique, grand turc, der prachtige bizim kanunî sultan süleymanımız. bütün padişahların içinde 3000 den fazla şiiriyle sanatta da tartışılmaz birincidir. bakınız ne demiş sultan:
  
  sakın aldanma cihâna olmasun sende gurûr
  ne kadar devlet bulursan kendi özüni eyle mûr
  
  her ne denlü derd ü mihnet kim gele eyle kabûl
  hîç işitmedün mi kim dünyâ degül cây-ı sürûr
  
  eyleme kibr ü hased merdûd olan şeytâna bak
  zühdüne tayanma gel gör noldı bel'âm-ı ba'ûr
  
  sabr kıl kim sabr ile dirler koruk helvâ olur
  gitmesün hergiz dilünden zikrün olsun yâ sabûr
  
  çirk-i dünyâ ile olmışdur mülevves bu gönül
  cehd kıl tevhîd ile anun yirine tola nûr
  
  tâc ü taht ü zûr-ı bâzûya muhibbi bakma gel
  hîç bilür misün ki şimdi kandedür behrâm-ı gûr
  
  (bkz: fâ'ilatün fâ'ilatün fâ'ilatün fâ'ilün)
• "dostum, ben gönlümü senden yana yolladım
  onun bir daha benden yana gelmesi mümkün değildir."
  
  kanuni'yi bilmem ama, muhibbi iyidir.
• muhibbi, osmanoğulları hanedanının onuncu padişahı sayılan kanuni sultan süleyman'ın şiirlerinde kullandığı mahlâs olup, sevene mensup, seven demektir.
  
  bir gazeli şu mısralar ile bitmektedir:
  
  ey muhibbî, bâşım üzre şûle-i âhım alem,
  şâh-ı aşkım, sağlı sollu aşk leşkerdir bana!
  
  günümüz türkçesi ile "ey muhibbî, ahımın ateşinden çıkan parıltı başımın üstünde yükselen bayraktır. ben aşk padişahıyım; aşk sağımda solumda yer almış askerlerimdir".
  
  yetmiş yaşını geçip hastalandığında yazdığı mısralar dilden dile atasözü gibi dolaşmıştır:
  
  halk içinde mûteber bir nesne yok devlet gibi,
  olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gibi.
  
  saltanat dedikleri ancak cihan kavgasıdır,
  olmaya baht ü saâdet dünyada vahdet gibi.
  
  ger huzûr etmek dilersen ey muhibbî, fârig ol;
  olmaya vahdet makaamı kûşe-i uzlet gibi!
  
  şair padişaha göre aşık nasıl olmalıdır? işte aşağıdaki mısralarında bunu yanıtlıyor:
  
  ey muhibbî âşık oldur derd-i yârı hoş göre,
  derdden kurtulmasın derdîne kim derman arar!
  
  (ey muhibbî, sevgiliden gelen dertleri hoş gören kimse hakiki âşıktır; aşk derdine derman arayan, derten kurtulmasın).
• "ey gönül mecnun gibi çıplak ol, gömlekten vazgeç
  aşk şehidi olmak istersen, kefenden vazgeç
  muhibbi atlastan kefen giyip övünme
  bu beden can üstünde emanettir, tenden vazgeç."
• gazel
  
  halk içinde mu'teber bir nesne yok devlet gibi
  olmaya devlet cihânda bir nefes sihhat gibi
  
  ko bu ays u isreti çünkim fenâdur âkibet
  yâr-i baaki ister isen olmaya tâat gibi
  
  olsa kumlar sagisinca ömrüne hadd ü aded
  gelmeye bu sise-i çarh içre bir sâat gibi
  
  saltanat didükleri ancak cihân gavgaasidur
  olmaya baht u saâdet âlem-i vahdet gibi
  
  ger huzûr itmek dilesen ey muhibbî fârig ol
  var midur vahdet makaami gûse-i uzlet gibi
• national geographic dergisinin kanuni üzerine hazırladığı geniş bir yazısında, anlamı için sevgili dost demişlerdi..hiç de fena etmemişlerdi.
• celâl-i cehennem cemâl-i cennet
  bugün cism-ü cânda cim cim'e düştü
  
  demiş söz sultanı.