zenta savaşı

• tarih kitaplarımızın hemen hemen hiçbirinde rastlanmayan, gerekli derslerin mutlaka alınması gerektiği, osmanlı'da çöküşün sahadaki en net göstergesi ve 1683-1699 yılları arasındaki savaşlar dizisinin son savaşı (1697); bizim içinse tam bir bozgun.
  
  prinz eugen (bkz: #93681737) komutasındaki 50 bin kişilik avusturya imparatorluk ordusunun, osmanlı ordusu hakkında edindikleri istihbarat sonucu tisa nehti köprüsünde pusuya yatması ile savaş başlamıştır. eugene, bu fırsatı en iyi şekilde kullanıp osmanlı ordusu'nun (80 bin asker kadar) nehrin karşı kıyısına geçen askerlerinden 7 binini -karşıya geçme ritüeline göre önce en yüksek rütbeli subaylar ve elit askerler geçer- imha etmiştir. sonrasında osmanlı kurmayları karşı kıyıdaki askerleri biçilmekten kurtarmayı düşünüp askerleri alelacele nehrin karşı kıyısına köprü boyunca sıkışık düzen karşıya geçirmeye çalışmıştır. bu durum, askerin köprübaşında yığılmasına sebep olmuş ve köprü de aşırı yükten dolayı çökmüştür. bu büyük hatayı da affetmeyen eugen (bkz: #93681737), avusturya topçusuna tam kuvvet nehrin karşı kıyısını dövdürmüş ve balık istifi halindeki türk kuvvetlerinden yüksek miktarda zayiat verdirmiştir.
  
  savaştaki türk kaybı 30 bin civarında iken, avusturya'nın kaybı önceki entrylerde söylenildiği gibi 450-500 değil, 15 bin civarıdır ki bu sayının doğruluğunu eugen'in böyle bir zaferden sonra bile kalan osmanlı ordusu'nu takip edememesi açıklar. savaşta, -köprüden karşıya geçme ritüeli yüzünden- hemen hemen tüm osmanlı paşaları ölmüş, osmanlı hazinesi ele geçirilmiştir.
  
  bozgun sonrası, osmanlı tarihinde ordusunun başında sefere çıkan son padişah ii. mustafa'nın devlet işlerine küsüp tüm işleri şeyhülislam ve yandaşlarına emanet etmesiyle devlette rüşvet,iltimas ayyuka çıkarmış ve osmanlı'nın gerileme dönemini başlatacak karlofça antlaşması imzalanmıştır.
  
  not: bu savaşla ilgili birçok belge, tablo vb. materyalleri avusturya ve macaristan ulusal müzelerinde bulabilirsiniz.