moğol imparatorluğu

• cengiz kağan ile bilinen imparatorluk. han sözcüğü farsça kökenli olduğundan genelde kağan sözcüğü yeğlenir. "iki denizin hakimi" anlamına gelen cengiz lakabını ^* kendine aldığı zaman temuçin doğuda pasifik okyanusuna, batıda hazar denizine değer ^*. zamanında irc olsa, cengiz nam kişinin yesügey oğlu temuçin olduğunu bilebilirdik tabii.
  
  devlet kuramadıkları konusu devletin ne ile tanımlandığına göre değerlendirilebilir. bizim anayasa mahkemesi adını verdiğimiz kurum, devletin temel taşlarından birisi kabul edilirse, tarihte çok az devlet varolmuştur. yani kıstasa göre değişir. bu bağlamda bugün batı devletlerinin kökeninin de alayı yabani ve kanunsuz barbarlar sürüsüdür. ama iş böyle değildir tabii. türkler kendi anlayışlarına göre devlet kurmuşlardır. çinliler de devlet kurmuşlardır. moğollar da kendi devlet düzenini yeğledi. ortak dillerimizde "ya devlet başa, ya kuzgun leşe" atasözü bunu belirtir. bugün adı esamesi okunmayan romalılar da devlet kurmuşlardır. bugün izleri yok diye bir devleti yok saymak da pek akılcı değildir. kaldı ki bozkırda bir ülkeyi ziyaret etmek isteyen kişiler gidebilir. moğolistan diye büyücek bir ülke de bulunur. sayı sayarken zorlanmazsınız. "bir, iki, üç..." diye sayıyorlar. bağrınıza basasınız gelir. lakin çoğu sözcüğü ya biz unutmuşuz ya da onlar yeni bulmuş. bildiğimiz, ata soyundan dediğimiz içecekleri zaten her gün içiyorlar. kımız olsun kefir olsun, sağlıklı içecekleri biliyorlar. bugün ruslar 250.000 atlık çiftliklerde kımızı, kefiri boşuna üretmiyor. bunlar moğol imparatorluğunun türklere de mal olan bazı kazanımlarıdır.
  
  moğollar (müzik grubu olan değil) onca başarı kazanmış, kan dökmüş, can almış, fetih yapmış, yerlerin adını değiştirmiş güçlü bir kavim olmakla bir; tüm ideolojileri yenmek ve aşağılamak, yenilenlerin vergisini almaktır. aşağı olanlar zaten kaybettikleri için pek de ses çıkartamazlar. kaybedenlerin içinden pek çoğu zaten moğollar tarafına geçmiştir. güçlü olmak daha büyük bir gücü getirir. özentiler gücü daha da öte götürür.
  
  şimdi bunca tanım kalbinizi sıkıştırdı, canınızı sıktıysa bir de şöyle bakalım. bu adamlara barbar demeden önce bir düşünelim. bundan bir kaç yüz yıl sonrasını düşünün. abd, giderek ülkemiz dahil tüm ulus devletleri kuşatıyor. ulus devletler bir sorun olarak karşısında. güçlü kaynaklara sahip ülkeleri teker teker ele geçiriyor. fethediyor. "demokrasi" getiriyor. (ırak'ta olduğu gibi vergiye bağlamanın farklı bir adı. petrol var. sömür allah sömür)
  
  moğollara bugün devletsiz barbarlar diyen insanlar aslında bir hatayla karşı karşıya. moğollar devletsiz barbarlar değil. devlet sahibiler. barbar demek insafınıza kalmış. ama bugün bir abd silahlanma rakamlarında kendisinden sonra gelen 25 ülkenin toplamını da geride bırakmışsa oturup bir düşünmemiz gerek.
  
  kim barbar?
  
  kim medeni?
  
  eliyle yemek yiyen, istediği ülkeyi ele geçiren insanları kastediyorsak. evet. moğollar barbardır.