değmek

• (bkz: değme yanarsın)
• şahsi kanaatimce türkçenin en underrated kelimelerinden biri. onca şarkıda şiirde, günlük hayatta bile kullanılmaktan çekinilmiş gibi. ilk 2 entryde görüldüğü gibi sesteş bir fiil ve cemal süreya bunu çok güzel kullanmıştır:
  
  "üzülme değmez sözünü duymaktan sıkıldım. değmeyenlere zaten üzülmem. üzüldüğüm şey; değmeyenlere."
• "değişmeyen tek şey değişimin kendisidir." - henry ford.
• az bilinen ama değmek kökenli bir gizli hazine sözcük teğlemek. bakmak, amaçlı bakmak anlamına geliyor ve 'gözüyle değmek', 'gözünü değdirmek' mekanizmasına oturuyor. ondan daha iyi bilinen ve gene değmek'ten gelen sözcük ise teğet. değnek zaten belli. (pıynar ve hayıt değnekleri sağlam, dövücü olurmuş.) deyiş ve deyim deme be biçimindeki demekten gelmeliler, ama insan birazcık da 'ses ile sözcük ile değmek' hayaline kapılmıyor değil.
  ilmek ve ilişki ile de bağı gözden kaçmamalıdır.
  
  tag'lemek: dağlamak, etiketlemek, değmek
  tag'lenmek: dağlanmak, etiketlenmek
  
  bu kızın iki tür ilişkisi var: büyükle küçük, küçükle eşit olduğu ilişkiler. büyüğe karşı küçük olduğu ilişkilerinde, her zaman, ötekinden varolmaya yaşamaya değdiğine bir sağlam kanıt isteme durumu. onay veya akıl alma, söz verdirme çabası. bu karşılık yapısını aydınlatmazsa bedelleriyle birlikte bu ilişki örüntüsü hep sürüp gidecek. yaşıt ilişkilerinde, onlarla görüştüğü yer, coğrafya, dölyatağı havuzu mu, taze doğmuşluğun çayır çimeni mi? babamsı kişilerine karşı hem bilgenin çırağı, hem eş oynaş bağı eşzamanlı etkin. şöyle ki, hangisi ön plandaysa, öteki unsur niye aksadı diye rahatsız olarak..
  ilgi göstermeyecekseniz daha doğmadım, doğmayabilirim mesajı veriyor. ilgi arayışı bu düzeyde. doğmamak için doğum travayını uzatıyor. evin büyümüş kızı olmamak için sınıfta kaldı. yoksa konusu, izin istemede zorlanmak değil, izin istemeyi sevmemek. onu etkilemeyen birinin bile ilgisini istiyor. ilgilenecek ilgiliye münasibi kadar bile tepki vermemek üzere..
  
  (bkz: teğmek), teğmen
  (bkz: değme), değmez, değer, değdi mi
  (bkz: değin), değgin, tegin, değinmek
  (bkz: denk)
  (bkz: dağlamak), dığlamak
  (bkz: denişmek), denişek
  (bkz: değiştirmek), değişim, değişmek
• (bkz: dokunmak)
• konuşurken sıklıkla 'deymek' şeklinde ğ yerine y harfi ile kullanılan kelime.
  
  temas etmek, dokunmak anlamının yanı sıra; eder, değer kelimelerinin bir kısalmatı olarak da kullanılır.
  
  birinci kullanım örneği: sobaya değmeden geç, yanarsın
  ikinci kullanım örneği: bu ayakkabı kesinlike bu paraya değmez