pausanias

• iö ağustos 479'daki plataia savaşı'nın kahramanı sparta/lakedaimon kralı olup kleombrotos oğlu.
  
  amompharetos adlı kendi spartalı komutanına dil döküşleri ve söz geçiremeyip en sonunda mevzide kendi birliğiyle baş başa bırakışı var. bir de en yakışıklı askeri kallikrates'in oklanıp zamansız ölüşü var. savaş bitiminde mardonios'un vücudunu vakti zamanında leonidas'ınki gibi kazıklamayı öneren aiginalı lampon'u tersler ve "herkes beni daha çok beğensin diye bir kadavraya sataşmamı önermekle adıma, yurduma ve yaptığım işe leke sürmek istiyorsun." demeyi içeren sözlerle kovar.
  
  pausanias bir, kendisine hazırlanan pers tipi yemeğe/ziyafete, bir kendi spartalılarına ısmarladığı sofraya bakmış, ikisi arasındaki fark pek büyükmüş. gülmeye başlamış, yunan generalleri çağırtmış. "kendi sofraları gani olduğu halde bizim zavallı yavan aşlarımıza göz dikip buralara kadar gelen medlerin budalalıklarını göstermek için sizi topladım." demeye gelen sözler söylemiş.
  
  plataia savaşı sonrasında işbirlikçileri vermeyen thebai kenti yunan birliklerince kuşatılmış. istenen adamlardan timagenides başka niyet yoksa bizi verin yollu konuşmuş. öteki istenen attaginos ise kentten kaçınca thebai çocuklarını teslim etmiş. pausanias suçlu babanın çocuklarının sorumluluğu devralmayacağını söyleyip suçlamalardan uzak tutmuş. rüşvetle kurtulmayı uman işbirlikçi/suçluları ise öldürtmüş.
  
  ileride zafer sarhoşluğuna kapılmıştır. perslerin gösteriş merakıyla alay ederken. a. m. mansel'in yorumuna göre hükümetinin olurunu almadan iki kez byzantion'da doğu kralı gibi yaşamış, perslerle gizli görüşmelerinden ötürü mahkemeye verilmiş, ölüm hükmü giymiş, sığındığı tapınakta etrafı çevrili olduğundan açlıktan ölmüş. ölümü iö 470 civarı. aynı isimde yunan, spartalı ve makedon kaç tane daha pausanias var. coğrafyacı pausanias hakkında başka giriler bilgi vermiş.
  
  ilkçağ dedikodularına göre pausanias ile agathon birbirlerini severlermiş. plaron'un symposion/şölen kitabında ikisi de var. belki arkhelaos'un sarayına pausanias ile birlikte gitmişler. buradaki pausanias başka biri yani.