pausanias

• 2. yuzyilda yasamis bir yunan gezgini..
  
  antik yunan cografyasini anlattigi 10 ciltlik eserinin basliklari soyledir:
  
  i - attika
  ii - korinthos
  iii - lakonia
  iv - messenia
  v, vi - elis
  vii - akhaia
  viii - arkadia
  ix - boiotia
  x - phokis & ozolian lokri
• http://www.perseus.tufts.edu/…xt?lookup=paus. 1.1.1
• periegesis tes hellados(yunanistan'in betimi) isimli 10 kitaplik eserin yazari olan pausanias, aslen asia minorun (bkz: anadolu)batisinda, lydia bölgesinde dogmustur. eserlerinde bahsettigi yerler, dönemin klasisist özlemini yansitir. sanki bir modern zaman gezgini gibi, sehirlerdeki öneminde bile eski addedilen yapilari ayrintili olarak gözlemleyip, tasvir eder ve bunu yerel mitolojiyle harmanlar. okunmasi pek keyifli kitabi, bir cok modern arkeoloji arastirmasina da rehberlik etmistir.
• ayrica bir sparta kralinin da ismidir pausanias..
• iö ağustos 479'daki plataia savaşı'nın kahramanı sparta/lakedaimon kralı olup kleombrotos oğlu.
  
  amompharetos adlı kendi spartalı komutanına dil döküşleri ve söz geçiremeyip en sonunda mevzide kendi birliğiyle baş başa bırakışı var. bir de en yakışıklı askeri kallikrates'in oklanıp zamansız ölüşü var. savaş bitiminde mardonios'un vücudunu vakti zamanında leonidas'ınki gibi kazıklamayı öneren aiginalı lampon'u tersler ve "herkes beni daha çok beğensin diye bir kadavraya sataşmamı önermekle adıma, yurduma ve yaptığım işe leke sürmek istiyorsun." demeyi içeren sözlerle kovar.
  
  pausanias bir, kendisine hazırlanan pers tipi yemeğe/ziyafete, bir kendi spartalılarına ısmarladığı sofraya bakmış, ikisi arasındaki fark pek büyükmüş. gülmeye başlamış, yunan generalleri çağırtmış. "kendi sofraları gani olduğu halde bizim zavallı yavan aşlarımıza göz dikip buralara kadar gelen medlerin budalalıklarını göstermek için sizi topladım." demeye gelen sözler söylemiş.
  
  plataia savaşı sonrasında işbirlikçileri vermeyen thebai kenti yunan birliklerince kuşatılmış. istenen adamlardan timagenides başka niyet yoksa bizi verin yollu konuşmuş. öteki istenen attaginos ise kentten kaçınca thebai çocuklarını teslim etmiş. pausanias suçlu babanın çocuklarının sorumluluğu devralmayacağını söyleyip suçlamalardan uzak tutmuş. rüşvetle kurtulmayı uman işbirlikçi/suçluları ise öldürtmüş.
  
  ileride zafer sarhoşluğuna kapılmıştır. perslerin gösteriş merakıyla alay ederken. a. m. mansel'in yorumuna göre hükümetinin olurunu almadan iki kez byzantion'da doğu kralı gibi yaşamış, perslerle gizli görüşmelerinden ötürü mahkemeye verilmiş, ölüm hükmü giymiş, sığındığı tapınakta etrafı çevrili olduğundan açlıktan ölmüş. ölümü iö 470 civarı. aynı isimde yunan, spartalı ve makedon kaç tane daha pausanias var. coğrafyacı pausanias hakkında başka giriler bilgi vermiş.
  
  ilkçağ dedikodularına göre pausanias ile agathon birbirlerini severlermiş. plaron'un symposion/şölen kitabında ikisi de var. belki arkhelaos'un sarayına pausanias ile birlikte gitmişler. buradaki pausanias başka biri yani.
• makedon kral ikinci filip 'in koruması ve ilerleyen zamanda katili olmuş kişidir.
• halikarnas balıkçısı’nın anadolu tanrıları kitabına göre salihli, manisa doğumludur.
• dilimize “ yunanistan’ın tasviri” olarak çevirebileceğimiz kült eseri kaleme almış coğrafyacı gezgin. hala tercümesinin yapılmamış olması büyük eksikliktir. okuduğum zaman esere vurulduğumu söylemeliyim. incelikli ve keskin bir zeka, akılcı değerlendirmeler, bolca gezi ve gözlemin yer aldığı bu eseri asıl değerli kılan antik dünyayı anlamamıza rehber olmasıdır. dünyada antik yunan dünyası ve inanç sistemi ile ilgili bir tez yazılacağı veya geniş ölçekli makale kaleme alınacağı zaman büyük olasılıkla pausanias’a dair bir dipnot görürsünüz.
  
  eserde sanatçıların yaptığı tanrı/tanrıça heykelleri, tapınaklar, tanrı kültleri epey enteresan bilgiler ihtiva eder. kaybolan, yitip giden duvar resimleri ve realistik portre resimlerden de haberdar oluruz. bugün gördüğümüz gri renkli tapınaklar, pausanias’ın dünyasında rengarenktir. pausanias’ın dünyası bir ölçü de assassin's creed odyssey ile beraber oyu. dünyasında da hayat bulmuştur. örneğin oyunda gördüğünüz heykel ve duvar resmi tasvirlerinin referansı önemli ölçü de pausanias’tır.
  
  umarım usta bir çevirmen bu kıymetli esere bir el atar ve dil bilmeyen insanlarda bu eserden yararlanma fırsatına ererler.