l'argent

• 1983 yapımı l'argent'ın (para) hapsane sosyolojisi tarafı üzerine:
  
  insaniyet. hapsaneye ilk gelişin sırasında ellerin kelepçeli, çekiştirilerek içeri alınırsın. içeride icabında hücreye de atılırsın. neler neler olabilir. yavaş yavaş oralı olursun. veya orada da dışarlıklı kalırsın, soyutlanmış, konuşulmayan, kullanılan, ezilen, ikincil katlarla ezilen. sonra günün birinde dilinin altında içmeyerek biriktirdiğin ilaçlarla özünü yok etmeye yeltenirsin. yani içmediklerini içersin. sonra hastaneden tekrar hapsaneye (ambulansla) dönüş sırasında artık içeri geri dönerken ellerinde kelepçeler yoktur. mektupların okuyucu ellerden ve gözlerden geçerek sana ulaşır. ya alay, ya bütün kısıtlılığına karşın renk görülme veya kıskanılma hedefisindir. l'argent filmine göre mektupların gene elden geçtikten sonra 'en attend' yani beklemeye alınır.
  
  yetkili ve yetkisiz her el, her kafa senin potansiyel olarak bedeninde ve mahremindedir. istediğin kadar içe büzülebilirsin. eğer mafyöz^* bir ağırlığın varsa her yerde patron, kıral olabilirsin. tabii kıralların arasında bir kıral. kıral kırala mecbur ve muhtaçtır. çirkin kıral isen gardiyanı, hapsane müdürü hepsi üzerinde, düşmanlarının üzerinde, tanımayanlarının üzerinde bir söz ve etki hakkın da senin vardır. kururken bile şişinebilirsin. sıkı örgütçü olabilirsin. bir anda nesne, bir anda gözleyen, bir anda eyleyen olursun. hayatta hepsine hazır olmanı hayat ricayla ve kırbaçla bekler.
  
  not: ilgilisi ve okuyanından bir de emile zola'nın l'argent (1891) romanı için emek bekleriz.
  
  (bkz: argentum), arjan, arjantin, erciyes/@ibisile