stalingrad savaşı

• dünya tarihinde gelmiş geçmiş en kanlı savaştır.
  
  savaşta bir an almanlar şehrin yüzde seksenini almıştır, hitler alman basınına stalingrad zaferi ile ilgili özel ekler basmalarını emretmiştir. fakat bu avantaja rağmen şehir düşmemiş, ruslar şehri ev ev, fabrika fabrika, sokak sokak geri almıştır. daha sonra da toparlanıp bir kontratak başlatmışlardır. kısa sürede almanlar çevrelenmiş ve teslim ol çağrısı yapılmıştır. hitler'in aksi yöndeki emrine rağmen en sonunda von paulus teslim olmuştur, fakat teslim olacak sadece 100.000 asker kalmıştır. geri kalanların hepsi ölmüştür.
  
  sovyetler adına askeri olduğu kadar politik ve psikojik bir zaferdir. wehrmacht stalin'in şehrinde rezil edilerek durdurulmuştur. hitler'in, şehrin sembolik anlamı yüzünden bu kadar alelacele bir şekilde, generallerinin karşı durmasına rağmen saldırı emri verdiği bazı tarihçiler tarafından öne sürülmektedir. bunun yanı sıra, volga'nın batı kıyısındaki son büyük şehirdir adeta stalingrad. almanlarla kafkaslar arasındaki son engeldir. ayrıca volga'nın geçilmesi, nehrin hemen doğu kıyısındaki sovyetlerin savaş zamanı başkenti kuibysev'e ulaşmak anlamına da gelecektir almanlar için.
  
  bu savaş, kursk savaşı ile beraber ikinci dünya savaşı'nda doğu cephesinin, hatta belki de tüm savaşın dönüm noktasıdır. nazi almanyası'na altı ayda dile kolay tam 800.000 askere mal olmuştur. stalin'e, müttefiklerle olan temaslarında "e ama bakın ben burda bu imkanlarımla yendim lan adamları, artık fransa'dan girin avrupa'ya!" deme imkanını vermiştir. bu savaşa kadar almanya avrupa'dan çıkmaya çalışırken, nazilerin stalingrad yenilgisinin ardından müttefikler avrupa'ya girmeye çalışmışlardır.
  
  almanların volga'dan başlayan geri çekilmeleri berlin'e kadar sürecektir. iki yıl içinde almanlar stalingrad'da, sovyetlerin kalbine silahı dayamış tetiği çekecek durumdayken, parlamentolarında sovyet bayrağını görecek duruma gelmişlerdir.
  
  toplamda en az bir buçuk milyon insan ölmüştür.