web browser

• html formatindaki dokumanlari gosterebilen ve cogunlukla bu dokumanlari internet'ten retrieve edebilen program parcalarina verilen genel isim.. (bkz: www)
  
  (bkz: internet explorer) (bkz: netscape navigator) (bkz: lynx) (bkz: opera)
• (bkz: browser)
• (bkz: axwebbrowser)
• teknoloji geyiklerinin baş malzemesidir bunlar, her daim sidik yarışı konusu olmuşlardır, hatta kullanım yaygınlığı dolayısıyla geyik zincirinin en tepesinde yer alırlar (yeni bilgisayar almış bir veletin java dotnete koyar olm geyiği çevirmesini bekleyemeyiz sanırım).
  
  şimdi gelin bu arkadaşlara "hacı sizin olayınız nedir diye soralım". en başta bir web browser'dan istenen şey html kodlarını alıp yorumlayabilmesidir (asp, php falan ne oluyor diye sormayın onlar da sunucu tarafından html olarak derlenip gönderilir). peki bu kadar tantana neden? web browserların html ve client side script yorumları farklılık gösterebilir, yani internet explorer için yazılmış bir site firefox'da düzgün çalışmazsa bu firefoxun kötü veya bozuk olduğu anlamına gelmez, zaten neye destek verip neye vermediği bellidir, eğer yapabileceğini iddia ettiği fakat yapamadığı bir atraksiyon varsa o zaman sorun başlar ki biz buna bug diyoruz. e tabi sizin de bu durumda her siteye ayrı browser mı çalıştırıcaz dürrük deme hakkınız her zaman saklıdır, bu yüzden internet için bazı standartlar koyulmuştur, özellile w3c standart koyuculardan en daşhaklısıdır (bazılarına standart değil öneri - reccomendation der bunlar lakin sıkıyosa uymayın), eee o zaman sorun ne? en büyük sorun kaynaklarından biri microsoft'un politikalarıdır, yanlış anlaşılmasın bazılarımızın sandığı gibi microsoft "uymuyorum standartlara lan" demez, hatta w3c ile ortak çalışma yapan bir çok microsoft elemanı vardır, fakat çıkar internet explorer şu şu standartları desteklediği gibi extra olarak bu yöntemleri de destekliyor, gel coder kardeşim bunları kullan işini kolaylaştır der, bu çakallık pazar payını kaybetmemek için bilinçli yapılır, genelde ie'nin çalıştırıp diğer browserların sıçtığı siteler olmasına rağmen tersinin pek olmamasının sebebi budur, illaki kasacaksanız bir siteyi ie'nin çalışmayıp diğer browserlarda çalışır hale getirmeniz 10 dakikanızı alır, lakin ne işinize yarar orası ayrı mesele.
• fena sır saklar. misal bir erkek olarak ve haftada en az bir kere düz duvara tırmansam mı yoksa self-satification ^* uygulasam mı diye düşündüğüm sıralarda bana yardım eder ve adres çubuğuna girdiğim her adresi açmakla kalmaz işlem sonrası sil dedim mi de silerler. şu ana kadar üç tanesiyle böyle sıkı fıkı ilişki içinde oldum üçü de daha hiç kırmadı beni. bu üçüne de referans olabilirim:
  
  firefox
  internet explorer
  opera
• henüz eksiksiz, tepeden tırnağa olmuş bu diyebileceğim birine rasgelmedim bu edevatın.
  
  ie7: biraz hızlı ol gözünü seveyim, ayrıca virüsten geçilmiyor seni kullanınca, nasıl güveneyim?
  firefox: özellikle swf ve diğer multimedia eklentilerini çalıştırmakta son derece başarısızsın, transparan swf lerin arkasında kalan linkleri görmüyorsun, birçok sitede sayfayı bozuyorsun, kararsızsın, çöküyorsun durmadan inatla...
  opera: firefoxtaki problemler + sistemi aşırı derecede yoruyorsun, üzüyorsun...
  safari: seni bir nebze hoşgörebilirim, yenisin bu windows camiasında.
  chrome: seni de hoşgörebilirim, yenisin sen de. lakin öyle bir kilitleniyorsun ki bazen kendini geçtim bilgisayarı göçürüyorsun be. yazık...
  
  bu işlerden çok anlayanlar/anladığını sananlar "sen şunu şunu eksik yapıyorsundur, ondandır bunlar" diyeceklerdir.
  lakin diğer bir problem de sizsiniz. derseniz öyle...
• (bkz: ağ gezgini)^*
• (bkz: internet tarayıcısı)
• (bkz: arabulucu)
• 3'üncü taraf uzantılarının riski yeterince tartışılmamıştır. uzantı meselesi bir süredir kafamı tekrar kurcalamaya başladı. hazır olarak paketlenmiş bu kod parçacıkları; doğal olarak işlevlerini yerine getirebilmek için bağlantı kurulan bütün web sitelerindeki verilere erişir ve form girişleri (şifreler) dahil her şeyi okuyabilirler. buraya kadar yazılımın doğal yeteneğinden bahsedersiniz ki, bir html form girişinin casusluk yeteneği ne ise bu da o kadar casustur - sır olarak kalır; iletilmeden silinir..
  
  sorgulamayı sürdürmemin sebebi; -chrome için sürüme isabet edemesem de- firefox quantum'a kadar genel olarak tarayıcılar keylogger / veri toplama komut dosyalarından sorumlu idi ve bunu vaat ediyorlardı. (*bir güvenlik açığı kazanına dönmüş internet explorer karşısında da en kuvvetli kozları idi). modern ve performansı artırılmış olarak gelen yeni ana sürümlerde bu anlayış değişti. artık uzantıların -mobil işletim sistemlerindeki uygulamalara benzer şekilde- erişim izni istemeye başlaması; şeffaflık için değil - bu sorumluluğu kullanıcıya atmak içindi. bu dönemde tarayıcıların eklenti izni istemesi hararetli tartışmalar döndürmüştü - cyber-warrior'dan da hatırladığım kadarı ile bu tür tartışmalar başlamıştı ve tartışmalar küresel olarak da yaygındı.. çünkü, firefox'un: "aksi belirtilmedikçe bütün eklentiler güvenlidir" diyen resmi bir vaadi vardı. bu yorumu okuyanlardan da hatırlayanlar olabilir - güvenliği kusurlu bir uzantı eklemeye çalıştığınızda firefox: "kötü amaçlı yazılımlar gizliliğinizi ihlal edebilir" şeklinde verilen bir uyarı ile o uzantıyı yüklemenizi engellerdi.
  
  ancak bu da çok ender rastlanan bir durumdu ve uzantıların güvenliği için de sadece resmi firefox deposundan yüklemeniz yeterli idi ki sebep olarak firefox'un bu güvenliği vaat etmesi gösterilirdi. bkz: are add-ons safe to install? (galerideki uzantıların güvenliğini garanti ediyor; üçüncü taraf web sitelerinden yüklenilmemesi konusunda uyarıyor). firefox quantum'dan sonra ise, bu garanti düşerek - şu satırla yer değiştiriyor: "eklentileri ya da herhangi bir üçüncü şahıs yazılımı kurarken her zaman dikkatli olun" (karşılaştırın: https://support.mozilla.org/…ssing-safety-extension).
  
  artık firefox, önerilen uzantılarda / bir insan tarafından kontrol edilen uzantılarda bile casus kodu garanti etmiyor. yazılımların doğal olarak sahip olduğu yeteneklerinin kötüye kullanılmayacağına dair bir garanti ya da vaadi yok: verileriniz bir yere iletiliyor da olabilir ve izin vererek bu riski göze aldınız. bu modern güvenlik anlayışına sahip olan da yalnız mozilla değil: belki safari hariç, bütün tarayıcılar bu yeni güvenlik anlayışı ile çalışıyor. burada da "yeni" terimi insanları genellikle "daha iyi olduğu" anlayışına götürüyor; ama yenilik her zaman kullanıcının / tüketicinin lehine çalışmaz.
  
  yeni tarayıcıların kullanıcı lehine de çalışan güvenliğini inkâr etmek mümkün değilse de artık yeni sorun "bilgisayarınız için en tehlikeli 100 site" değil: artık sorun bir web sitesinin işletim sistemine yükleyebileceği şımarık komut dosyaları ve meşhur activex izinleri değil - düpedüz gizlilik sorunu.
  
  uzantıların açık kaynak olmaları da bu aşamada önemli bir referans olmayabilir: yüklenen sürüm ile dağıtılmış sürümün farklılığı senaryo kötüye giderse; bir sosyal mühendislik tasarımına bakar. güvenlik için hiçbir şeyin güvenli olmadığını varsaymak zorundasınız. aslında en akıllı seçenek de hiçbir uzantı kullanmamaktır; ama en azından banka gibi hassas veri girişlerini, uzantıların devre dışı bırakıldıkları gizli bir oturumdan yollamak, basitçe yapılabilecek en kolay temel savunmadır. uzantılarda da ısrar edilirse deneysel olarak taranan değil; yine de firefox'un kontrolünden geçen uzantıların tercih edilmesi kısmen güvenli sayılabilir... benim kanaatime göre aynı derecede riski de vardır. dönemin en büyük antivirüs yazılımlarından ve insan kontrolünden de kaçabilen casus kodlara bizzat tanıklık etmiş bir kimse olarak, benim bakışım her zaman şüpheli olacaktır. verileri raporlayan kodları bir antivirüs firmasına bizzat yollamıştım; bu bir sosyal mühendislik denemesi idi ve sözde acemi bir kullanıcı olarak verilerimin bu yazılım ile çalındığını söylemiştim - bana geri dönüş yaptıklarında güvenlik uzmanlarının bir sorun tespit edemediğini söylemişlerdi. bu kod da misyon için yazılmış bir hacking grubuna ait ve aynı misyonda kullanmam için bana da verilmişti.
  
  (buna da değinmek gerekebilir, bkz: tor browser/@yazanbiri yorumlamalarda tor'un güvenliği teknik sebepler altında savunuluyor. tor browser'ın noscript'i kullanması çelişki olmaz; yazarı tor resmi ekibinde ve tor da yerleşik olarak -bahsedilen sorunlar için- güvenlik yamaları da çalışır. tor browser'ın güvenlik riskleri de bu yorumlarda işlenmiştir, fakat ona özgü ve de doğrulanabilirdir).