goetheanum

• rudolf steinerin isviçre'nin dornach kentinde inşa ettiği bina. ayrıca enis batur'un goethe evi adlı şiirine de ilham kaynağı olmuştur!
  
  (...)
  her şey yeniden yapılabilir asıl asla.
  rudolf steiner'in mimarları çileden
  çıkaran ilk goetheanum'u
  31 aralık 1922 gecesi
  nasıl başladığı anlaşılamayan
  bir yangının sonrasında yok olmuş
  aynı yere bugün de mimarların burun
  kıvırmayı sürdürdükleri başka bir yapı
  dikmiş. dornach'taki ev
  gerçekten konuşuyor bana kalırsa,
  duymak ya da duyamamak, burada bütün
  sorun buradadır, bir de ilk evin yerine
  neden onun aynısını yapmaya
  kalkışmadığını düşünmek gerekir.
  (...)
  
  "isviçre’deki dornach kentinde ekolojik mimari örneği olarak goetheanum binası inşa edilmiştir. başlıca amaçlardan biri de steiner’in yazdığı ve euryhtmie’ye uygun ruhsal mistik dramların sahnelenmesi için bir yapı oluşturmaktı. düz çizgilerin ve dik köşelerin bulunmadığı ekolojik mimaride amaç taklit etme değil, inşa edilmiş organizmalar yaratmaktır. çıkış noktası, doğanın canlı bir organizma olarak devinimlerini yaratırken ortaya çıkan akıcı, ritmik biçimler olmuştur. bu bağlamda aynı zamanda goethe’nin “sanat, dışa vurulmasaydı saklı kalacak olan doğa yasalarının özünün görünür biçimde dışa vurulmasıdır” sözü ile gerçek evrimin canlı olarak algılanmasını amaçlayan ve ilk bitkiyi bulma araştırmaları sonunda ortaya çıkan metamorfoz öğretisi temel alınmıştır.
  
  steiner, biçimi içindeki yemişe aynen uyan ceviz kabuğunu örnek göstererek, “binanın yapısı en ince ayrıntısına kadar içinde olup bitenlere uygun olmalıdır, hiçbir yapı öğesi kendi başına durmamalı ve bütünün içinde birbiriyle uyum içinde, karşısında duran insana, biçimi ve renkleriyle ruhundaki en değerli düşünceleri, duyguları ve itkileri yansıtmalıdır” demiştir. yapının öncelikle akla değil ruha hitap etmesi amaçlanmıştır.
  
  ilk goetheanum binası doğal yapı malzemeleri kullanılarak ahşaptan ve b harfine uygun biçimde iki kubbeli olarak inşa edilmişti. eurhythmie’ye göre barınma duygusunu dışa vuran bu ses, çift dudakla çıkarılan patlamalı b ünsüzüdür. b sesini çıkarırken konuşma organının aldığı biçimler izlendiğinde ve bu eurhythmie sayesinde kol ve bacak hareketleriyle görünür hale getirildiğinde, koruyucu bir hareket ortaya çıkar. bir kulübe ya da bir ev gibi. türkçe’de de bina, barınma sözcükleri ile ben ve benimseme sözcükleri bu önermeye uygun düşüyor gibi. ancak her dilde kullanılan kaslar belli ölçüde farklı olduğuna göre, belki de türkçe’ye uygun eurhythmie hareketleri araştırılıp geliştirmeli ve terapiye katılmalıdır.
  
  ahşap ve pencereleri vitraylı goetheanum binası 1922 yılbaşı gecesi yanmış ve daha sonra 1925-28 arasında aynı tepede beton ve çelikten benzeri bir bina inşa edilmiştir. günümüzde özgür üniversite ve sahne olarak kullanılmaktadır. "
  
  (bkz. http://www.bugday.org/article.php?id=182)
• antropozofi mimarlığının örneği olan eser.