zulüm

• sana zulüm eden kişi hakikatte bir araçtır. o bir araca benzer. arif ona derler ki; her şeyde hakk’ı görür, aracıyı görmez. görünüşte araca baksa bile, bu bakış bilgisizlikten değildir. öyle icab etmiştir. öyle gerekmiştir.
  
  nitekim allah sırrını takdîs etsin bayezid hazretleri demiştir ki: “ben bunca yıldır halkla konuşmamışım, halkın sözünü duymamış, işitmemişimdir. halbuki halk, beni kendileri ile konuşuyorum, onların sözlerini dinliyorum sanır. çünkü onlar söz söyleyen büyük zatı görmezler. bence onlar, bağıran kişinin sesini aksettiren dağa benzerler. duyan akıllı kişi sese bakmaz. meşhur ata sözüdür: duvar çiviye ‘niye beni yaralıyorsun?’ der. çivi de ‘bana değil, beni çakana bak!’ diye cevap verir.” (mesnevi'den)