evrim teorisi

• madem islam açısından ele alıyoruz evrimi, bir bakalım islam alimleri ve bazı mutasavvıflar ne demişler bu cenabet evrim hakkında:
  
  mevlana, mesnevi, 3. cilt:
  3902- bende cansız varlıktan öldüm, biten, boy atıp gelişen nebat oldum; nebatken öldüm hayvan şekliyle boy gösterdim.
  3903- hayvanlıktan öldüm, insan oldum; artık ölüp azalmaktan, noksana düşmekten ne diye korkacakmışım?
  3904- bir daha hamle edeyim de insanken öleyim; böylece de melekler âleminde kol kanat çırpayım.
  3905- melek olduktan sonra da ırmağa atlamak gerek, her şey yok olur gider, ancak onun zatıdır kalan.
  3906- bir kere daha melekken kurban olayım da o vehme gelmeyen yok mu, o olayım.
  3907- yok olurum, yok olurum da erganon [org] gibi, 'gerçekten de biz dönüp ona varanlarız' derim.
  
  ---------------------------------------
  
  mevlana, fihi mafih, 26. bölüm
  kerâmet, ona derler ki seni aşağılık bir halden yüce bir hale getirsin de oradan buraya, bilgisizlikten akla, cansızlıktan canlılığa sefer edesin. hani önce topraktın, cansızdın; seni bitki âlemine getirdi. bitki âleminden pıhtılaşmış kan, et âlemine, pıhtılaşmış kan, et âleminden hayvanlık âlemine, oradan da insanlık âlemine sefer ettin. keramet budur işte; ulu tanrı, böylesine bir yolculuğu sana yakınlaştırdı, yakın gösterdi.
  
  ---------------------------------------
  
  câhiz, kitab’ul hayevan
  bu eserinde bildiğimiz anlamda biyolojik evrim teorisi’nin temelini ortaya atar. buna göre, ilk çekirdek varlığın evrimiyle bir yandan kainat meydana gelmiş, buna paralel olarak ilk basit canlı türleri meydana gelmiş, onların evriminden de silsilevi bir şekilde basitten komplekse doğru mertebe mertebe canlı türleri oluşmuştur. bu evrimin son halkasında da insan ortaya çıkmıştır.
  
  --------------------------------------
  
  ibni haldun, mukaddime
  bu kitapta açıkça “hurma ve üzüm ağacı sedef ve salyangoza, maymun insana, insan meleğe insilah edebilir” görüşünü savunmaktadır. burada “insilah” kelimesi daha iyiye geçme, tekamül, transformasyon, dönüşüm, reform, değişim vb. anlamlara geliyor.
  
  --------------------------------------
  
  erzurumlu ibrahim hakkı, marifetname, bedir yayınevi, s.57-60:
  “hak teala’nın emir ve tesiri ile felekler ve yıldızlar hareket edip, dört unsuru istihale (evrim) ile birbirine karıştırıp yoğurmuşlardır. böylece, önce madenler, sonra bitkiler, daha sonra hayvanlar meydana gelmiştir. hayvan kemalini bulduğunda insan zahir olmuştur. bu bileşik cisimlerin dört mertebesi arasında yani maden, bitki, hayvan ve insan arasında aracı bileşik cisimler de vardır. madenler ile bitkiler arasında vasıta ve geçit olan mercandır… bitkiler ile hayvanlar arasında geçit hurma ağacıdır. çünkü o bitki olmasına rağmen hayvan gibi erkeğine yakın olmadıkça (döllenme olmayıp) neticesi hurma olmaz. hayvanlar ile insanlar arasında geçit olanların en açığı maymundur. çünkü bütün organları, kıl ve kuyruğundan başka dışı ve içi insana benzer. mercan, hurma ağacı ve maymun gibi maden, bitki, hayvan ve insan arasında geçit olanların varlıklarındaki hikmet, her birinin kendi mertebesi aşağısından son yükseklik derecesine ulaşması, varlıklardaki mertebelerin o silsile yoluyla tertip edilmesi ve insanlık mertebesinde nihayet bulmasıdır. zamanın devretmesinin tamamlayıcısı ve cihan varlıklarının özü insanın var olmasıdır. yedi yüksek babanın (felekler) ve dört aşağı ananın (anasır-ı erba’a) ve üç bileşik cisimlerin (mevalid-i selase) neticelerinin özü insan bedenidir. belki iki cihandan sebep ve gaye, ancak hazret-i insandır…
  
  bu şerefli vücudun yükselişinin başlangıcı madenler olmuştur. en önce kaygan çamurdur, sonra taş mertebelerine yükselmiştir, sonra kıymetli cevherler mertebesine vasıl olmuştur… o mertebeden de yükselerek tohumsuz biten bitkiler mertebesine varmıştır. sonra tohum ile biten bitkiler mertebesine, oradan ağaç şeklini alıp hurma ağacına kadar varmıştır. hurma mertebesinden hayvanların mertebelerine yükselip nice seneler o mertebede ömür sürmüştür. oradan fiil ve şekil bakımından insana benzeyen yarı insan (nesnas) ve maymun mertebesini bulup daha da yükselerek insan şekline gelmiştir.”
  
  --------------------------------------
  
  elbette şimdi yine "orada evrimden bahsetmemiş, insanın gelişmesinden bik bik bik" şeklinde yorumlar gelecek ama artık nasıl alırsanız. ve ayrıca bunlar dışında bir kaç söz daha var ama kaynaklarına tam olarak ulaşamadım. ulaşabildiklerim bunlar oldu.
  
  ve yine ayrıca, bir deist olarak yaptığım şu araştırma sırf gerçekten sevdiğim ama evrimi kabul etmemelerini bir türlü anlayamadığım bazı müslüman arkadaşlarım içindir. çünkü maalesef bilim bu teoriyi tüm açıklarıyla ispat etse dahi onlar kabul etmeyecekler. bilimden bu kadar nefret edilmesini anlayamıyor ve aslında şu başlığın altına bilimsel bir kaç şey yazmaktansa böyle şeyleri yazmaktan gerçekten utanıyorum.
  
  edit: konuyla ilgili olarak; sadece kuran açısından islam ve evrim bağdaştırılmak isteniyorsa kaan göktaş 'ın şu kitabı güzel bir kaynak: kuran açısından evrim teorisi