• genel kaninin aksine lord of the rings, sauron degil bu yuzuktur
  • tek yüzük'ün gücü, diğer güç yüzüklerini kullanan lordları kendi kölesi haline getirmesidir. tabi orc gibi sıradan köleler değil, güç yüzüklerinin gücünü taşıyan kişilerden köleler güçlü köleler oluyor. (bkz: witch king) (bkz: khamul) (bkz: nazgul)

    cücelerde işe yaramadı cücelerin yapısı itibariyle, akallabeth'i okuyanlar bilecektir.
    elflerde ise elflerin kurnazlığı yüzünden işe yaramadı, sauron tek yüzük'ü taktığı an sauron'un varlığını hissedip anında çıkardılar yüzüklerini.(tek yüzük ve güç yüzükleri bir network gibi birbirlerine bağlılar) ayrıca tek yüzük'ün güç yüzüklerinini takanları köleleştirmesi yüzyıllar sürüyor. yine akallabeth'de yazıyor bu da. nazgul'e dönüşen insan lordları yüzyıllarca kendi halklarına hükmedip güçlerine güç katıp zenginleştiler, istedikleri vakit görünmez de olabiliyorlardı. tek yüzük'ün verdiği görünmezlik gücünün aynısı onların yüzüklerinde de vardı yani onlar da kendi yüzükleriyle kullanabiliyorlardı.

    sonuç olarak tek yüzük'ün en önemli gücü diğer güç yüzüklerini kullanan lordları köleleştirip güçlü hizmetkarlar yapmaktır. sauron'un onsuz acil kalmasının nedeni de numenor'un yıkılışıyla yarı yarıya ölmüştür, bedenini kaybetmiştir. onu hayatta tutan şey mordor'da bıraktığı yüzükteki ruh'unun parçasıdır.(harry potter'daki hortkuluk olayıyla benzer) ruh'u uçup mordor'a dönüp yüzük'üyle temas kurunca yeniden bir beden kazanmıştır ancak eski parlak görünümünü, şekil değiştirme yetisini kaybetmiştir. sadece kara süvari şekline bürünebilmiştir. yüzük elinden kesilince yeniden bedenini kaybetmesi de böyle açıklanıyor böylece. yüzük'ü olmadan güçsüz kalmasının asıl nedeni numeanor'un yıkılışıyla birlikte denizin dibine batmasıdır.

    yüzük'e ruhunu neden aktardı gibi bir soru sorulursa da, elf yüzüklerinin gücü en büyük olanıydı ve onları bastırmak için ruhunun bir kısmını aktarmak zorunda kaldı tek yüzük'üne.
  • güç yüzükleri nin en kudretlisi. diğer güç yüzüklerinin yaratılmasının ardından sauron tarafından, diğer yüzükleri ve onları taşıyanları kontrol altında tutmak için, orodruin de gizlice dövüldü. sauron un ilk yenilgisinin ardından (ikinci çağ, 3441) isildur un eline geçti ama ferah çayırlar savaşı nda parmağından düşerek anduin nehri nde kayboldu. bu tarihten sonra isildur un felaketi olarak anıldı. daha sonra bir hobbit olan deagol tarafından bulundu ama onu öldüren smeagol* tarafından ele geçirilerek (yaklaşık olarak üçüncü çağ, 2463) puslu dağlar ın dibinde karanlık bir mağarada uzun yıllar boyunca saklandı. geçen bunca zaman içinde sauron sürekli yüzüğü arıyordu ama bir iz bile bulamamıştı. daha sonra üçüncü çağ, 2941 yılında gollum un kaybetiği yüzüğü bilbo baggins buldu ve bu tarihten sonra yüzükten haberi olan sauron, yüzük tayflarını tek yüzüğü ele geçirmek için görevlendirdi. bilbo iyi amaçlar* için kullanıp ardından üçüncü çağ 3001 yılında yüzüğü yeğeni frodo baggins e verdi. yüzük üçüncü çağ, 3019 yılında dövüldüğü ve yok edilebileceği tek yer olan orodruin de yok edildi.
    görünüşte altın bir halka şeklinde olan yüzük onu takanı kendisine bağımlı haline getirip bedenini biçimsizleştirse de ömrünü uzatır ve görünmez kılardı. ama bu ringwraith lerden korunmak için yeterli değildi. onlar yüzükle var olup onun varlığını her zaman hissetikleri için yüzüğü takanın en büyük korkusu haline gelirlerdi.
  • yüzüklerin efendisi kitabında bahsi en çok geçen yüzüktür.

    sözde en güçlü yüzük budur ama tek yüzüğün güçleri hakkında filmde, yüzüğü parmağına takana görünmezlik özelliği kazandırması haricinde neredeyse hiç bilgi yok. fakat kitapta pek öyle değil. tolkien amca elbette bu konuyu biraz belirsiz bırakmış. şahsi kanaatim bunun kasıtlı olduğu. çünkü, özellikle silmarillionda hep bir "fanilerin idrakinin ötesinde", "insan ırkının kavrayışından daha karmaşık" havası var. bu biraz sauron, morgoth, luthien, gandalf gibi elflerden ve insanlardan üstün olan karakterleri okuyucunun insanlaştırmaması amacı güdülmüş olabilir.

    şimdi, uzun lafın kısası, gelelim tek yüzüğün özellik ve kabiliyetlerine;

    birinci ve en belirgin gücü, elbette görünmezlik konusu. aslında, yüzüğü takan kişi görünmez olmuyor da, diğer dünyaya (bir nevi ruhlar dünyasına) geçiş yapıyor. bir an için her iki dünyada da yaşar hale geliyor. misal frodo fırtınatepesi'nde yüzüğü taktığında nazgul'u gerçek suretleri ile görüyor veya tom bombadil'in evinde taktığında (tom her iki dünyada da yaşadığı için) bombadil kendisini gayet net görüp laf atıyor. ancak yüzüğü takan kişinin öğle vakti güneşin altında titrek bir suret halinde görünebileceği de söyleniyor.

    yüzük için alimlerin söylediği bir şey var; yüzük onu takan kişiye, kendi kapasitesi ölçüsünde güç verir. yani frodo gücün hepsine sahip olmuyor. ama gollum frodo'dan daha az güce sahip oluyor. ama örneğin yüzüğü aragorn taksa, çok daha fazla güce sahip olabilir. yine de yüzük kendi iradesine sahip ve gandalf'ın da dediği üzere, kim takarsa taksın, zamanla o kişinin iradesini ele geçiriyor. yüzüğün amacı elbette sahibine yani sauron'a dönmek. frodo gibi sıradan bir kişi **yüzüğü çok uzun süre takarsa bir tayf'a dönüşüyor. yalnızca ruhlar dünyasında yaşayabilen, ama sauron'un emrindeki zayıf bir ruha. ve sonsuza dek yaşıyor.

    o zaman yüzüğün diğer gücünden bahsedelim; ölümsüzlük. yüzüğe sahip olan kişi, bu süre içerisinde asla yaşlanmıyor. ölümsüzlük demek doğru değil aslında. çünkü yüzük taşıyıcısı diğer tüm canlılar gibi yara alabilir, ciddi bir darbe alırsa ölebilir. örneğin frodo fırtınatepesi'nde nazgul'un bıçağından ciddi şekilde yaralanıyor. ve sauron, ikinci çağın sonunda, yüzüğü kendisi yapmış olmasına rağmen elendil'in kılıcı ile darbe alınca hem yüzüğünü kaybediyor, hem de ölüyor.

    demek ki yüzük taşıyıcısına hayat vermiyor. zaten gandalf'da bagendde otururlarken frodo'ya aynı şeyi söylüyor. "yüzük taşıyıcısı ölmez ama daha fazla yaşam da elde edemez. yalnızca süregider". yani yüzüğe sahip olan kişi bir nevi hayatı pause ediyor.

    yüzüğün bir diğer gücü ise taşıyıcısının altı duyusunu ******* keskin hale getiriyor. örneğin sam'in morgul vadisine girmeden hemen önce orkları daha net duyması, frodo'nun görme tepesinde yüzüğü takarken diyarlarda yaşanan olayları, hareket eden orduları görmesi. ve yine frodo'nun galadriel ile konuşurken, galadriel'in arzu ve isteklerini diğer herkesten daha iyi hissetmesi gibi...

    fakat bence, yüzüğün en önemli gücü diğer canlıların iradesine hükmedebilme gücüdür. şimdi bu iradeye hükmetme konusu biraz belirsiz. tam olarak nasıl çalıştığını anlayamıyoruz. çünkü öyle her hobbitin harcı değil bu iş. öncelikle taşıyıcının iradesinin kuvvetli olması lazım. sauron bile çok başarılı değil bu konuda. sauron yüzüğü, diğer yüzüklere hükmedebilmek ve yüzüklerin sahiplerinin iradelerini yönlendirebilmek için yapıyor bilindiği üzere. fakat yüzük yapılıp da sauron hükmetmeye başlayınca elfler saklanıyor, cüceler taş gibi inatçı çıkıyor. geriye fani insanlar kalıyor, onlar da nazgul'e dönüşüyor. ileriki yıllarda sauron orklardan insanlara birçok halkı iradesine boyun eğdiriyor. fakat bu özelliği frodo kullanamıyor. belki yalnızca bir yerde, emyn muil'den çıkmaya çalışırlarken, frodo ve sam gollum'u kendilerini sinsi sinsi takip ederken yakalıyor. frodo burada gollum'un iradesine hükmederek kendi hizmetkarı haline getirmeyi başarıyor. ama unutmamak gerekir ki bu esnada yüzük sauron'a epey yakın, yani daha güçlü. ve gollum yüzüğe sahip olduğu yıllar boyunca iradesini tamamiyle kaybedip yüzüğün emrine girmiş zaten... frodo'nun başarısı kendisinin ahım şahım haşmetli bir hobbit olmasından değil yoksa.

    yüzüğün diğer gücü ise lanetlemek. kendisinin kötü cevval bir yüzük olmasından ötürü, lanetleme gücüne o da sahip. tabi lanetlemek de öyle basit bir konu değil. yapabileni pek görmüyoruz. ama frodo birkaç kez gollum'u tehdit ediyor bu konuda (kıymetliyi elime alıp şöyle söyleyeceğim; boğazına kılçık takılsın ve boğulsun). maceranın neredeyse sonunda, kıyamet dağını tırmanırlarken, gollum frodo'nun üzerine atlıyor ve yüzüğü ondan almaya çalışıyor. hatırlarsanız frodo orada gollum'u lanetliyor. diyor ki "bana bir kez daha dokunursan kendini kıyamet ateşine atmış olacaksın". hakikaten gollum kıyamet çatlaklarında frodo'nun parmağını ısırıp kopardığında kıyamet çatlaklarına düşüp hem ölüyor hem de yüzüğü yok etmiş oluyor.

    yani epey bir gücü var bu yüzüğün. ha unutmadan, yüzük ile bir şekilde karşılaşan herkes, gandalf'ın deyimi ile "sıhhatsiz bir etkisine" kapılıyorlar yüzüğün. bir de sağda solda yüzük telepatik bir şekilde çağırıyor fanileri. boromir'e güç vaat edip onu çılgına çeviriyor. sam bile kendisini muhteşem kral sam ilan ediyor beş dakika içerisinde. yani anlayabildiğimiz kadarı ile, yüzük kendisine sahip olunması için delilik derecesinde bir arzu uyandırıyor. eğer sahip olunursa da bu güç, ya da telepatik bağ diyelim, öyle kuvvetleniyor ki, yüzük taşıyıcıdan alınmaya çalıştığında veya çalındığında onu delirtiyor.

    nitekim, anlaşılması güç yüzüktür.

    siz siz olun, günün birinde yüzüğü bulursanız sakın bu güçleri kullanmayın. ne kadar kullanırsanız yüzük size o kadar sahip olur. benden uyarması.*
  • orta dünyanın bulduğu herşeyi bir yerlerine takıp takıştırma, sokuşturma meraklısı bilinçsiz ahalisince işaret parmağına takılmak süretiyle tüm estetik özelliklerini yitirmiş, doğru kullanımıyla* canım bir alyans olarak, mutlu evliliklere vesile olabilecekken, neticede global bi şer kaynağı olmaktan öteye gidememiş tılsımlı takı, talihsiz mücevherattır.
  • kendisinden once yapilmi$ olan yuzuklere*** hukmetmek icin yapilmi$ tek yuzuktur. sauron bitirip parmagina taktiginda, elfler bunu anlayip yuzukleri cikarmi$lardir, cuceler acgozlulukleri ve hirslari artmasina kar$in sauron tarafindan kontrol edilememi$lerdir, insanlar ise nazgul'a donu$mu$lerdir.
    (bkz: silmarillion)
  • goldaş tarafından üretimiştir.
    bir süredir kullanıyorum. çoğunlukla kimse anlamıyor ne olduğunu. çıkar çatışmalarının olduğu, entrikaların döndüğü, gereksiz polemiğe girmek istemediğim ortamlarda evirip çeviriyorum parmağımda. zaten kendi bilimcimi kendime hatırlatmak için istemiştim.
  • diğer güç yüzüklerinin aksine üstünde mücevheri yoktur.oldukça sade görünür,ısı görünce üstünde feanor rünleriyle kara lisanda şu yazı belirginleşir:
    ash nazg durbatulùk
    ash nazg gimbatul
    ash nazg thrakatulùk
    agh burzum-ishi krimpatul
    rünler ortak lisanda aşağı yukarı şu anlama gelmektedir:
    hepsine hükmedecek tek yüzük
    hepsini o bulacak
    hepsini bir araya getirip karanlıkta birbirine bağlayacak
    bu sözler sauron tek yüzük'ü ilk kez parmağına geçirdikten sonra kapıldığı heyecanla söylediği sözlerdir.
  • orta dünya hikaye evreninde yapanı tarafından konulan özel bir ismi olmayan nadir mücevherlerden biri olmasıyla bir süredir dikkatimi özellikle celb etmiş yüzük. tek yüzük'ün ring verse denen kendi üzerindeki yazıttan bildiğimiz "pek de özel olmayan ismi" dışında başkaca orijinal bir ismi yok. bu dizeden yola çıkarak orta dünya araştırmacıları tek yüzük'e (kara lisan'da tek yüzük anlamında) ash nazg demeyi tercih etmişler. aslında kara lisan'da "yüzük" anlamına gelen nazg bile elfçe nasag sözcüğünün bozunmuş hali imiş. yani nazg bile black speech değil. kaynak. bugün de bişi öğrendik çok şükür.

    hem hobbit'ten hem de yüzüklerin efendisi'nden bildiğimiz kadarıyla smeagol yüzüğe precious (kıymetli) ismini koyuyor. bu ismin daha sonra bilbo baggins ve frodo baggins tarafından da kullanıldığını biliyoruz. gondor insanları ise yüzüğe isildur'un felaketi diyorlar. (bkz: isildur's bane)

    orta dünya'daki her boka elfçe isim koymak alışkanlığında olan elfler yüzüğe asla bir isim koymamışlar. daha da ilginç olan mevzu ise, sauron'un ne cücelere verilen yedi yüzük'e, ne insanlara verilen dokuz yüzük'e ne de tek yüzük'e bir isim koymamış olması. elflerin güç yüzüklerine ve tek yüzüğe ve hatta black speech'e bile mesafeli olmaları, isim konusunda da girişken olmamalarına bir açıklama olarak yorumlanabilir. lakin sauron'da kesin bi yamukluk var gibi.

    sauron'dan gizli, elflere verilmiş olan üç yüzük döven celebrimbor abimiz yüzüklere isim koyuyor mesela: narya, nenya ve vilya.

    yediler ve dokuzlar'ın the lord of the rings online isimli oyunda sonradan konulmuş isimleri var ama oyunun tolkien'ın kanonuna ne kadar bağlı olduğu net değil.

    tolkiengateaway.net nam bir sayfada şunları buldum:

    - http://tolkiengateway.net/wiki/seven_rings

    -http://tolkiengateway.net/wiki/nine_rings

    bu kadar geniş bir evren ve külliyat yaratmış tolkien'ın tek yüzük'e isim koymaması dikkate değer bir mesele olsa gerek diye düşünüyorum. işsizlikten böylesi mevzulara düşüp "bence böyle" diyen yoldaşlar var ise yeşillendirebilir. bir fikir: sauron yüzüğü dövdükten sonra maia olmasından kaynaklanan kuvvetini büyük oranda yüzüğe aktarıyor. acaba hem bu büyünün kolay fark edilip bozulmaması için, hem de artık yüzük neredeyse sauron'un ta kendisi olduğu için bir isim koymaktan çekinmiş veya buna gerek duymamış olabilir mi? ya da başka kimse yüzüğü çağıramasın diye isim koymamış veya koymuş ama saklıyor olabilir mi? bilmem.*
  • kendisinden "precious" olarak bahsedilmesinden hoşlanır. (isildur, gollum ve bilbo hepsi de kendisi için bu tabiri kullanmışlardır.)
hesabın var mı? giriş yap