spartaküs

• bir kemal burkay şiiridir:
  
  hayat bir türküdür spartaküs
  avutucudur geçicidir
  güneş tepeler üstünde yükselirken
  ve kıyıları döverken mor dalgalar
  hayat bir türküdür spartaküs
  köylü kadınların küçük çocukların söylediği
  orda trakya ovalarında
  
  özgürlük uçan kuşlara benzer
  ağaç yaprağına yağmur damlasına benzer
  varinia'nın gözyaşlarına spartaküs
  o britanyalı köle kadının, o kır çiçeğinin
  bir gladiyatörün acı gülüşüne benzer
  kanları toprağa belenirken
  
  onlar dostluğu bilirler mi
  kardeşliği bilirler mi
  başkası için ölmeyi hiç
  onlar bilirler mi spartaküs
  ayağa kalkınca makedonya'nın
  lombardiya'nın taşı toprağı
  yaşlıları, hastaları, genç kızları
  özgürlük için saçları bayraklaşan
  
  onlar, roma'nın uygar efendileri
  dövüşken horoz yetiştirir gibi
  avrupa'nın, asya'nın, afrika'nın
  o, kölelikten başka hakkı olmayan
  en güçlü insanlarını meydanlarda
  birbirine öldürtüp kahkahalarla gülen
  eğlenceye ve elmaslara çılgınca düşkün
  onlar, roma'nın uygar efendileri
  
  frigya ovasında yetişen buğday
  acem ipeği, mısır pamuğu
  besili sığırları afrika'nın
  finike'nin sedir ağaçları
  ve genç kızları normandiya'nın
  herşey, hatta dalgalar, gökyüzü
  dağlar, esen yel ve gün ışığı
  güya bu efendiler içindi.
  
  köle doğmak boynunda bir zincirle
  sırtında bir kamçıyla
  yüreğinde bir damgayla spartaküs
  uşaklık edeceğin saraylar yapmak
  geçemiyeceğin köprüler, sürüneceğin yollar
  çürüyeceğin zindanlar yapmak
  ve taşımak olmayan günahlarını sırtında
  doğduğun günden öldüğün güne kadar
  zincirleri kırmak güzeldir spartaküs
  gökyüzü gibidir, yaşamak gibidir
  aşk gibidir
  çıkmak geceden güne
  zincirlerden öte uzundur dünya
  duvarlardan öte yaşamak geniştir
  besbelli sevginin en güzeli
  zincirleri kırmaktır yeryüzünde
  
  hiç unutabilir misin spartaküs
  yüzünü afrikalı zencinin
  gözlerini unutabilir misin
  ancak bu denli sevebilir insan
  kılıç, kan ve romalılar arasında bile
  gönlü böylesine sevgiyle taşan
  bu adam
  seni öldürmemek için kendi öldü
  sen o zaman vurulmuştun işte
  ölüm güzeldir böyle yaşamaktan
  
  bir romalı yüreği gibi değil
  ezik bir köle yüreği gibi çiçek yetiştiren
  ak bulutların öptüğü
  makedonya dağlarından
  cins atlar büyüten, yapağı veren
  macar ovalarından
  çıkıp karlı alp dağlarını
  köle toprakları bir boydan bir boya aşan
  bir su gibi içip özgürlüğü
  mızrağının ucunda
  alınteri ve sevgi taşıyan
  sen ki o mermer saraylarda yaşıyan
  kölelerin bayrağı spartaküs
  
  kan ve kemikler üstüne şanları kurulu
  parayla, döneklikle soylu olmuş kişilerin
  bilmediği bunca şeyi bilirdin
  sen ki bir çocuk için yaşamayı
  bir kadına gönül vermeyi
  eğilip toprağı öpmeyi bilirdin spartaküs
  "biz kölelerin de bir tanrısı vardır..."
  bunu bilmiyordun işte
  çünkü kölelerin tanrısı yoktur spartaküs
  
  yoksulluk kötüdür spartaküs
  bilgisizlik kötüdür
  ama hiçbir şey boyun eğmekten
  daha kötü değildir
  sen de yenildin sonunda
  bir çarmıhta can verdin
  ama bir türkü gibi çağdan çağa
  erkekçe savaşmayı öğrettin insanlara
  adını öğrettin spartaküs.
• (bkz: spartacus)
• çok güzel bir şiir. açıp açıp tekrar okuyorum öyle böyle değil...
• bir macaristan futbol takımı. zamanında kupa galipleri kupası'nda sakaryaspor ile eşleşmişler ve elenmişlerdir.
• volkan ersoy yerine romalı komutanı oynayan bahri gürcan sayesinde seyredilebilitesi artan bir yapıt olmuştur. nitekim, eser sonunda bahri gürcan'ın, seyircilerden haklı olarak tüm alkışı almış olması da bunun bir diğer göstergesidir. ayrıca spatacüs'ün sevgilisi rolünü oynayan sanem ergüler de oldukça iyi bir performans göstermektedir.
  
  kanımca dekor uygulaması ve kostümler çok iyi olmasına rağmen, orkestrada özellikle nefeslilerin kalitesizliği ve türk tipi balet
  volkan ersoy'un ikinci perde boyunca sevgili ise ile olan bölümlerdeki düşük performansı yüzünden, malesef toplam kalite düşmektedir. ayrıca, toplu sahnelerde çok sefer görülen koordinasyon eksiklikleri de rahatsız edici.
  
  tüm bunlara rağmen hoşça vakit geçirmek için uygun bir yapıt. bu arada, bu esere sponsor olan güral porselen'e de bir plaket verilmesi gayet hoş oldu.
• kölelikten gelme trakyalı savaşçı.
  "güneşin ülkesi"ni kurmak için savaşmıştır. tek eşliliği ilk savunan, kadın erkek eşitliğine önem veren, köleliğin kaldırılması ve herkesin eşit şartlarda yaşayabilmesi için kurmak istediği bir ütopyaya sahipti.
  kendi gibi savaşçı bir kadın varinya ile evliliğini sürdürür.
  kölelerden oluşan orduya sahipti.
• 2100 yıl evvel 50 kişilik idealist gladyatörün zindandan kaçarak büyük bir dalga başlatmasına sebep olan önderdir.
  
  50 kişiyle başlattığı ayaklanma kısa sürede yüzbinleri bulan ve dostu crixus ile iki hattan romaya darbe indiren spartacus, asıl amacı peşinden gelen yaklaşık 50 bin kişiyle alpleri aşıp özgürlüğünü nihai kılmakken dostu crixus'un ölümü sebebiyle tahminen şimdiki messina bölgesinde lejyonlarla sıcak savaşa girmek zorunda kalarak hayatını kaybetmiştir.
  
  spartacus özgürlük mücadelesinde ardıllarına büyük bir miras bırakmıştır, tarihin her döneminde tiranlara karşı özgürlüğünü haykıranlar var olmuştur ve var olacaktır.
• ihsan ünlüer şiiri:
  
  spartakus‘tu adım!
  ve kara afrika‘dan zenci köleler taşıyan
  amerikan gemilerinde forsaydım.
  çin duvarı‘nın çamurunu,
  mısır piramitleri‘nin hamurunu ellerimle kardım.
  ve her yıkılışında babil kentini ben onardım.
  hanibal “ahırlarımı iyi temizle” dedi bana.
  bendim,
  ortaçağ derebeyleri‘nin tarlasını süren,
  sığırlarını güden
  ve ellerimle ördüğüm kale duvarlarının üstünde
  barbunya şövalyesi‘nin oklarıyla ölen,
  satın alınan,
  öldürülen bir köleydim ilkin;
  sonra adım 'serf' oldu.
  ve sonra canımı bağışlayan yasalar kondu.
  atını tımarladım sezar‘ın,
  ve aslan yürekli rişar‘ın,
  uğruna öldüm kral septim sever‘in;
  septim sever‘se beni hiç sevmedi hiç.
• lewis grassic gibbon'un köle ayaklanmasını hikayeleştirerek anlattığı başarılı kitap.
  
  hatta spartacus ayaklanmasına ilişkin okunabilecek en kaliteli kaynak kitaplardan birisi.
• sartre'ın demesince ölüm nasıl hayatımızın bizsiz^* devam etmesiyse, dedikodu malzemesi olmamız da yaşantımızın bizsiz varolan, kontrol dışı bir bölmesi. dedikodu konusu olan herkes birer arena gladyatörüdür. varta atlatıldığında bazı spartaküsler artık arenanın dedikoducu tribünlerine çıkmaz. sağ kalan gladyatör ya sessizlik yemini eder, ya eğitim ve merhamet köşesi halini alır. (bkz: gladyatör/@ibisile)
  
  "krallık dört yıl sürdü; antiokus ihanete uğrayıp yenilene kadar. sonra hapse atıldı ve orada bitler tarafından yenip bitirildi.
  
  ondan yarım asır sonra spartaküs geldi." eduardo galeano - espejos una historia casi universal
  
  (ilk giri tarihi: 15.3.2017)
  
  (bkz: antiokhos/@ibisile)
  (bkz: ıspartakus), spartakist, spartacus
  (bkz: 1923 almanya inkılabını beklerken)