nurettin paşa

• miralay ibrahim paşanın oğlu, kurtuluş savaşı komutanlarından nurettin paşa, 1873 yılında bursa'da doğdu. 1893'de harbiye'yi bitirdi. 9. piyade alayı komutanı olarak balkan savaşı'na katıldı. 1.dünya savaşı'nda ırak cephesi komutanıydı. izmir ve aydın valiliklerinin yanı sıra 17. ve 25. kolordu komutanlıklarında bulundu. tbmm'nin ilk istanbul hükümeti ile anadolu'yu uzlaştırmaya çalışan nurettin paşa, kurtuluş savaşı'na katılmak üzere 1920 yılında anadolu'ya geçti ve yunan cephesinin güneyinde, konya dolaylarına komutan oldu. 1920 yılının sonlarına doğru orta anadolu merkez ordusu'na komutan olarak atandı. 1922'de 1. ordu komutanlığına atandı ve bu görevle büyük taarruz' a katıldı. zaferden sonra korgeneralliğe yükselen nurettin paşa mudanya mütarekesi'nin ardından 1. ordu'yla izmit'e gitti. iran barış antlaşması imzalandıktan sonra, 1. ordu'nun lağvedilmesi üzerine yüksek askerî şûra üyeliğine 1924'de atandıysa da, bursa milletvekili seçilmesiyle üyelikten çekildi. 1925'te askerlikten istifa etti.
  
  alıntı: http://www.kimkimdir.gen.tr/
• ertuğrul özkök tadında bir entry'yi hakeden bir paşamızdır.
  kurtuluş savaşı'na katılan paşalar içindeki tek sakallı kişi olduğundan sakallı nurettin paşa olarak da tanınır.
  anadolu'ya geçen en yaşlı kişilerden biridir.
  kendini beğenmişliği, kıyıcılığı ile ünlüdür.
  atatürk, nutuk'ta hakında çok ağır şeyler yazmıştır.
  yunanlıların izmir'i işgali, ingiltere'nin baskısıyla nurettin paşa'nın izmir valiliği görevinden alınmasından hemen sonra gerçekleşmiştir.
  kazım karabekir'in doğu cephesi komutanı olması, hemen akabinde batı cephesi'nin kurulmasıyla, kendine bağlı birliklere, kendi kendine, merkez ordusu adını vermiştir.^*
  çoğunlukla çetelerden oluşan merkez ordusu, asker toplama adına köyleri, kentleri basıp zaman zaman soygun yapmış, keyfi adam asmıştır.
  koçgiri ayaklanması, merkez ordusu'na bağlı olan topal osman ağa çetesinin alişir'in aşiretini basıp hayvanlara el koyması ve kadınları kaçırması yüzünden çıkmıştır. nurettin paşa bu ayaklanamayı çok sert bir biçimde bastırmıştır.
  samsun'da çoğu rum altmış dolayındaki esnafı astığı için tbmm'de soruşturmaya uğramış ve atatürk sayesinde, zor bela kurtulmuştur.
  bu soruşturmaya ilişkin tbmm gizli celse zabıtları'nda tahrifat yapılmıştır.
  ünlü faşistlerimizden emekli general kenan esengin, nurettin paşa'yı yeteri kadar savunmadığı için atatürk'ü eleştirmiştir.
  büyük taarruz esnasındaki birinci ordu kumandanlığı, harbiye'den atatürk'ün hocası da olan ali ihsan sabis paşa'nın korkaklığı yüzünden gündeme gelmiştir.
  izmir yangını'nın başlıca sorumlusudur.
  1925'te ara seçimde bursa milletvekili seçilmiştir.
  seçimlere girerken hazırladığı broşürde "izmir'i ben kurtardım, yunanı ben denize döktüm. şeriati geri getireceğim" diyerek oy toplamıştır.
  atatürk tarafından eleştirilmesinin başlıca nedeni budur.
  1936'da, dersim bölgesi'nde yeni oluşturulan tunceli vilayeti'nin vali ve genel komutanlığı'na atanan abdullah alpdoğan paşa, nurettin paşa'nın damadıdır.
  12 eylül'den sonra kurtuluş savaşı'na katılanlardan biri olarak yüceltilmiştir.
• izmir'in kurtuluşu sırasında huzruna gelen izmir piskoposu(?)'nu dışarıda bekleşen halka atıp linç ettiren kişidir ayrıca. 1922'de 1. ordu komutanlığını kimse kabul etmeyince, biraz da çaresizlikten nurettin paşa'ya verilmiştir komutanlık.
• falih rifki atay'nin cankaya eserinde yazip da sonradan kaldirilan bolumden ogrendigimiz kadari ile, buyuk izmir yangininin mimarlarindan biri olarak suçlanmaktadır. fakat konu netameli olup, sozlukte mebzul miktarda entry ve link mevcuttur. (bkz: izmir yangını)
  ali kemal'in linc ettirilmesi ise, kurulmakta olan devletin "hukuki esaslar" uzerine bina edilmesini sabote etmis icraatlardan biri olup, devrinde de akli selim sahibi kimse tarafindan tasvip edilmemistir.
  bu konular uzerinde, sivri kalemini oynatmaya niyetlenen engin ardic, 1980lerin ortasinda bile (80ler konusunda yaniliyor da olabilirim) uyarilmasi da nurettin pasa'nin hastalikli zihniyetinin ve kor cehaletin el'an at basi gittiginin delillerinden biridir!
• kurtuluş savaşı komutanlarından. korgeneral.
  1873 yılında bursa'da doğdu. 1893'te harp okulunu bitirdi. 1897 osmanlı-yunan, trablusgarp, balkan ve birinci dünya savaşı'nda görev aldı. ırak cephesı'nde basra ve bağdat valiliği görevlerini de üstlendi. 1918'de tümgeneralliğe terfi etti. mondros ateşkes anlaşması'ndan sonra 1919 yılında kısa süre aydın ve izmir valiliği görevlerinde bulundu. temmuz 1920'de anadolu'ya gecerek merkez ordusu komutanlığı, 1. ordu komutanlığı görevleriyle istiklal savaşı'na katıldı. 31 ağustos 1922'de rütbesi korgeneralliğe yükseltildi. 1924'te yüksek askeri şura üyeliğine atandı. bursa milletvekili seçilmesi üzerine 1925 yılında askerlikten emekliye ayrıldı. 1932 yılında hayata veda etti.
  
  (bkz: kurtuluş savaşı komutanları)
• (bkz: 1922 izmir yangını/@kasagi)
• 12 eylül darbesinin ardından (yani ölümünden yarım asır sonra) 2549 sayılı devlet mezarlığı yasası'nda rütbesinin korgenarallikten, orgenaralliğe yükseltilmesine; atatürk araştırma merkezince şeref üyesi sayılmasına ve kemiklerinin devlet mezarlığına nakledilmesine karar verilen muamma...
• türkiye'nin ilk insan hakları ihlallerini gerçekleştiren şahıs. repertuarı arasında ülkenin en büyük ikinci şehrinin yakılması, başpiskopos'un (hrisostomos) ve muhalif bir gazetecinin (ali kemal) linç edilmesi, rum ve alevi kürt vatandaşların katledilmesi gibi eylemler vardır.
• itiraf etmek gerekirse kendisi kurtuluş savaşimizin yuz karasi bir fasisttir.. 12 eylül'ün bu adi agza geldiginde yere tükürülmesi gereken sahsi yüceltmesi de beklenen bir gelismedir bu yüzden. izmir yunan'dan geri alinirken nureddin paşa'nın mezalimine ugramış, 40 bine yakin savas esiri manisa'da bir dere yatagina doldurulup kendi emriyle öldürülmüş, izmir yine nureddin paşa'nın salık vermesi ile yakılmıştır. mustafa kemal ne ise sakallı nureddin tam tersidir..
  
  hatta rivayettir (tüm üsttekilerin kanıtı vardir) kendisi çiftelisi ile rihtimda demirleyen gemilerde, izmirden gitmeye çalışan rumları bile öldürmüştür. bu baglamda şu schindler'in listesi filminde toplama kampini gören bir yerdeki evinden rastlantisal olarak tüfekle yahudi öldüren nazi subayi ile aynı yerde kavrulmalidir eger tanri'nin bir adaleti varsa..
  
  hoş dünya bu adaletsiz. sopa kimin elindeyse o vuruyor düşene. önce osmanlı rumlara, sonra rumlar türklere,en sonunda nurettin paşa yine rumlara.. mühim olan nefret tohumları ekmemek, eken sakallı nureddin gibi adamlari da onurlandırmaktan çok aziz hatiralarina tükürmek.. (dönüp dolaşıp 12 eylül'e küfür ediyoruz degil mi?)
• mustafa kemal, nutuk'ta hakikaten nurettin paşa'yı son derece ağır ifadelerle eleştirir. bir cümle bile onun nurettin paşa ile ilgili ne düşündüğünü anlatır:".. büyük zafer'in şerefine katılmayı en az hak edenlerden biri nurettin paşa'dır.."
  
  -----------
  orhan karaveli, ali kemal:sayfa 143.