erp

• adından da anlaşılacağı üzere organizasyonunuzdaki tüm kaynaklarınızı ölçülebilir/kontrol edilebilir/planlayabilir hale getirip optimize etmeye yarayan yazılım ağırlıklı bir disiplindir erp
  
  mrp (malzeme ihtiyaçları planlaması) ile yıldızı parlamış, daha sonra üretimi de işin içine katmak lazım diyerek mrp2 (üretim kaynakları planlaması) kavramı çıkarak kaynakların yönetimi popüler hale gelmiştir. günümüzde erp dendiğinde, mrp ve mrp2yi buna dahil olarak algılamak yanlış olmaz. ha size, “ne erp si kardeşim ben mrp2 yapıyorum, farklı şeyler bunlar, hedelek hödelek…” diyen insanlar olabilir, onları “sen kaybedersin arkadaşım” diyerek bertaraf edebilir, kavram karmaşasına girmemiş olursunuz.
  
  tanımı tüm kaynaklar şeklinde geniş yaptık; dolayısıyla buradaki süreçleri ölçülebilir hale getirmek, optimize etmek , “hadi lan erp ye geçelim bari, enik gibi olduk anasını satıyim, değişiklik olur” diyerek kısa sürede olmuyor. yine tanımdan cihetle, bu bir disiplin olduğundan ötürü, hazır bir yazılım da erp nin içini tam olarak doldurmuyor. (evet kafalar karışıyo, konu sulanıyo fark ettim toparlayacam, bi saniye)yani kısaca erp bir amaç değil yaşanabilir bir süreç olmalı. erp bir kültürü de beraberinde getirdiğinden, siz istediğiniz otomasyonu sağlayın, istediğiniz süreci elektronik ortama taşıyın, insan faktörünü hesaplamazsanız, yaptığı/yapacağı işi neden yaptığını bilmeyen insanlara sahipsiniz, üzülür, sağa sola bok atmaya başlarsınız.
  
  erp hakkındaki yanılgılardan biri de erp ye geçişin milyon dolarlardan başladığıdır. üstte de anlatmaya çalıştığımız gibi işin birden fazla bacağı olduğundan erp’ye sabit bir paha biçmek, “bir milyon dolara yaparız hacı senin işi” demek yerine, baştaki sabit maliyeti hesaplayıp bu işe düzenli ve sürekli bir bütçe hazırlayıp erpyi yaşatmak daha doğru olacaktır. kaldi ki erp paketlerinin çoğalması, yaygınlaşması akabinde fiyatlar düşmüş, yüzbin dolarlarla hatta kobiler için hazırlanan daha seyreltik paketlerle 10 bin dolarlar mertebesine ulaşılmıştır.
  
  erp deyince sap, baan, oracle hatta son dönemde microsoft gibi uluslararası devlerin yanında, lbs (logo, unity), netsis ve daha onlarca türk yazılım firması da akla gelmektedir. mesela lbs firması lks, alınteri vs gibi muhasebe paketleriyle başladığı işi erp ye kadar götürmüş yabancı rakipleriyle yarışacak düzeye ulaşmıştır. (en son iki üç ay önce ibm le bir anlaşma yaptılar yakında yurtdışında da faaliyetlerine başlayacaklar.) lbs daha çok kobiler üzerine yoğunlaştığından ve uygun fiyatından (yabancı alternatiflerine göre) yurtiçinde iyi satış rakamları yakalamış akabinde pastanın büyük diliminin burada olduğunu gören yabancı firmalar da, microsoft (axapta, navision) gibi sap gibi, kobi paketleriyle pazarda yer tutma yarışına girmiştir.
  
  piyasada ; sap neree unity nere deyip aslında sap ın gerektirdiği organizasyon yapısında olmayıp, sap tır, almandır eyidir mantiğiyla sap a yüzbinlerce dolar yatırıp yıllardır implementasyonla uğraşanlardan tutun, benim 30 bin dolarım var kardeşim bana uygun bi paket hazırlayın diyen esnaf zihniyetli yöneticilere kadar onlarca çeşit (bkz: cins) insan bulunmakla birlikte; bir erp projesinde yazılımın önemi/fiyatı/markası kadar, satan firmanın geçmişi-geleceği, sizin yetenekleriniz, çalışanlarınız, patronunuzun tutumu, müşteriler gibi çoğaltılabilecek (ayrı ayrı ve aynı zamanda bir arada) faktörlerin de önemli olduğu bilinçli seçmenin malumudur.
  
  erp’yi üsttekilerin önemine kani olup yazılanları başarıyla uygulayıp sonuç aldınız mı. tebrikler ama işiniz bitmedi. şunlara da bi bakıverin:
  (bkz: crm)
  (bkz: scm)
  (bkz: cmm)
  (bkz: b2b)
  (bkz: b2e)
  (bkz: b2c)
  (bkz: sizin işiniz de zor be)
• bizzat erp işinde çalışan biri olarak ben bile ne boka yaradığını bilmiyorum öyle acayip bişey okulda dersini alırken de bişey anlamamıştım.
  olay şöyle gelişiyor;
  
  - bir patron diğer patrona bizde erp var lan her bi sikimi bilgisayardan yapıyoruz çok havalı bişey diye viski içerken anlatıyor. admin ekranını açıp renkli grafikleri gösteriyor.(aslında o da ne boka yaradığını bilmiyor)
  -pazartesi işe gelen patron pazarlama satın alma gibi bir departmandan kendine yakın elemanlara "bende renkli grafik istiyorum" diyor.
  -konu bilgi işleme açılıyor
  -bilgi işlem işi yapamayacağını dışardan taşeron gerektiğini açıklıyor
  -bilgi işlemin tanıdığı firmalardan biri şirkete çağrılıyor(ya sap yada ms partnerdir) öyle bir sunum yapıyor ki herkesin aklı gidiyor.
  -bol bol crm iş zekası ne olduğunu kimsenin bilmediği gibi kavramlar geçiyor. çalışanların aklı bulanıyor ama sormaya çekiniyorlar.
  -taşeron gece gündüz kodlamaya başlıyor
  -şirket 100bin dolar domalıyor (yada milyon dolar)
  -taşeron eğitim diyor para alıyor teknik destek diyor para alıyor printer çalışmasa ondan bile para alıyor
  -şirkette işler boka sarıyor bütün işleri yöneten emekçi müdürler hata ekranları karşısında bunalıma giriyor. çok basit işler yürümez hale geliyor. çünkü mouse bozulsa onu bile raporluyorsun.
  -taşeron paraları sayıyor tabi orda da sadece patron kazanıyor çalışanlar göz altı morluklarıyla evlerine dönüyor.
  
  bir erp döngüsü izlediniz esenkalın
  
  4 yıl sonra gelen edit: resmen sığır gibi yazmışım, bundan sonrasında belamı buldum askere gidip geldim sap uzmanı oldum, bi ton projede çalıştım gece gündüz mesailer yaptım.
  ah erp ah ömrümü yedin allah belanı versin senin. nolurdu bi bakkalım olsa alıp satsam paramı kazansam
• kurumsal kaynak planlaması anlamına gelen enterprise resource planning kelimelerinin kısaltmasıdır.temel faaliyet amacı bir işletmenin tüm operasyonel faaliyetlerinin dijital ve elektronik ortamdan yönetilmesini sağlamaktır.
• açılımı enterprise resource planning olan ve bir işletmenin lojistik ve finansal tüm faliyetlerini birbirleriyle ilişkili olarak kontrol etmek, yönetmek iddiasındaki planlama aracı. planlama kısmı çok önemlidir çünkü işletmenin tüm fonksiyonlarından akan veriler malzeme, üretim, ana üretim, finansal, stok planlamaları yapmak amacıyla kullanılır. sistem işleyi sırasında sipariş alır, stok kontrolü yapar, üretim ve/veya satınalma emri açar, teklif ister, teklif analizi yapar, teklif verir, fatura keser, muhasebe kayıtları tutar, bakım kontrolü yapar, personel kayıtları tutar, satış analizi yapar, daha neler neler.
  
  bunlara ek olarak standart fonksiyonlarda mevcut olmayan ne kadar bok püsür uygulama varsa, özelleştirme adı altında talep edilip danışman firmalara avuç dolusu para dökülür, programın içine edilir, artık kontrol edilemez hale gelmiş programı ayakta tutabilmek için hem bir tabur eleman beslenir hem de danışman firmalara kafadan teslim olunur. böyle durumlarda programın yeni versiyonlarına ya geçilemez yada silbaştan projelendirilir.
  
  erp uygulama projeleri çok maliyetlidir. uzun sürer, firmanın en iyi elemanlarının seneler boyu mesailerinin büyük kısmını projeye vermelerini gerektirir. malzeme listelerinden, ürün ağaçlarından, standartlardan ve en önemlisi planlamadan bihaber firmalar için birkaç beden büyüktür. adamın anasını ağlatır. iki senelik proje sonunda sistem üzerinden kıçı kırık bir fatura kesildiğinde tüm elemanların sevinç gözyaşları dökmesi durumun vehametini belgeler.
• bilgisayarla hic arasi olmayan tasrali yoneticiler tarafindan "soyle bi du$a basıyom, aha boyle hersey dıkır dıkır onume geliyo" seklinde aciklanan entegre kaynak yonetim programı..
• bir firmanın erp'ye geçişi zor, zahmetli ve meşakatli bir süreçtir. bu yüzden erp geçişi kararı veren firmaların önce erp seçim sürecini iyi planlamaları gerekir. erp seçim sürecinde firma kendi büyüklüğüne, iş organizasyonuna, çalışanlarının yapısına en uygun yazılımı seçmek için gerekli analizleri ve piyasadaki erp paketlerini incelemeli, kullanacağı yazılımın kararını baştan doğru vermelidir. elbette erp geçişinde çalışılacak bir danışmanlık firması olduğu gibi erp seçim sürecinde de gerekli iş analizlerinin yapılması için danışmanlık alınabilinir.
  
  erp danışmanlığıda geçişin kritik ayaklarından birisi. burada karıştırılmaması gereken en önemli konu erp danışmanlığı ve erp yazılım danışmanlığının farklı şeyler olduğudur. bir erp yazılım danışmanı seçilecek erp paketinin kurulumunda firmaya destek verecek, paketin eğitimlerini verecek, kullanım olanaklarını aktaracak, firmanın isteklerinin ne ölçüde nasıl ve hangi maliyetlerle gerçekleştirilebileceğini söyleyecek ve bu çözümleri sunacak akabinde data aktarımlarını gerçekleştirecek, firma canlı kullanıma geçtikten sonra telefon desteği ile veya izni varsa uzak masaüstü bağlantısı ile kullanıcıların karşılaştıkları sorunları gidermeye çalışacak kişidir. erp danışmanı dediğimiz kişi ise firmanın iş akışlarını inceleyip, organizasyon yapısını çözümleyip firmanın hangi koşullarda en verimli geçişe ulaşacağını analiz edebilen, firmayı yönlendiren, gerektiğinde yönetim danışmanlığı verebilen, paket üzerinde yapılacak geliştirmelerin yapısını planlayan geçişin danışmanlık firması tarafındaki proje sorumlusudur. firmanında bu geçiş için atadığı proje yöneticisi ile uyumlu çalışması gerekir.
  
  nihayetinde baştan düzgün planlanmamış ve yanlış kişilerle yürütülmeye çalışılan erp projeleri firmaya yarardan çok zarar sağlamaktadır. bu zarar hem firmanın olağan iş akışlarını yavaşlatacak, dataların karışmasına yol açacak hemde ayrılan erp bütçesinin aşılmasına neden olacak şekillerde görülebilir. bu yüzden profesyonellik bir erp geçişi için olmazsa olmaz şartlardan birisi. iş bir yerden esnemeye başladı mı onun sonu bir daha gelmiyor.
• kız arkadaşımın yaptığı şey. bana ne yaptığını çok anlattı, anlamış gibi yaptım ama bi bok anlamadım. kafam çok karışık be sözlük.
  (bkz: o kadını çekip çıkartıcam bu hayattan)
  (bkz: benim dayımın erp'si var)
• kurumsal kaynak yonetimi. erpyazilimlari ile multi national bir holdingin idaresi dahi tek noktadan yapilabilir.
• dünya üzerinde başarı oranı %50'den az olduğundan "kaosun otomasyonu" olarak da adlandırılır.
• stajda bol bol düşünmeme neden olmuş; sonra bütün sistemin flow chartını çıkartıp proje müdürüne, "bakın ben böyle böyle flow chart çıkardım, çok güzel oldu benim gibi bir adam bütün bunları düşünmüş, yapmış, neden gidip de ihalelerle 40.000 dolarlık yazılım alıyoruz, aslanım kaplanım ben !" dedikten sonra chartı inceleyip, kendisine "hmm" dedirtmiş, ardından da 5 katlık bir bölge içinde herkesin duymasına neden olacak bir kahkaha ile pohpohlayarak beni uğurlayan müdürüme eğlence olmuş yazılım disiplini.