master i margarita

• can yayinlarindan çikan kitabin arka kapagında "ilk baskisinda sansürlenen 80 sayfanin da yer aldiği" yazmaktadır. sansurlenen kısımlar italik yazılmış, bu beklenti epey bir kısmın/muhalif satirlarin, sovyetler birliği baskisinda sansürlendiği izlenimi yaratsada, aslinda çikartilan kisimlarin neden çikartildiğini anlayamayacağimiz bir düzende sansüre uğradiği anlaşilmaktadir. bana daha çok "kitap çok uzun birazini keselim bari" işgüzarliği gibi gelmiştir. ama sansürlenen iki kisim özellikle dikkatimi çekmiştir. puşkin uzerine iki olumsuz cümlede sansüre uğramiştir. bunun dişinda, sovyetlerin sanatçi politikasi, ev sirasi bekleme sendromu, halkin döviz vs düşkünlüğü, her köşede bekleyen gizli ajanlar, ateistlik vs bolca dalga geçilen ve eleştirilen konular ve sanüre ugrammaislar. bence yazar altindan kalkamayacaği kadar fantastik bir roman girişiminde bulunmuştur. özellikle kitabin ikinci bolumu ilk bolumdeki fantastik kurgusundan iyice kopmuştur. yinede fantastik romanlari sevenler icin guzel bir kitap, ama kitap arkasina kanipta "sansur" oltasina kapilanlar, sansursuz kisimlarda aradiklarini (yani bir muhalif tarz) bulamayacaklar.