aysel bataklı damın kızı

• şükran kuyucak esen'in "türk sinemasının kilometre taşları" kitabında, türk sineması'nı böldüğü bölümlerden tiyatrocular dönemi'nin (1922-1939) yegâne yönetmeni muhsin ertuğrul (1892-1979) tarafından çekilmiş, senaryosu "mümtaz osman" takma adıyla nazım hikmet ran'a ait film. işbu kitapta şükran kuyucak esen filmden ve filmin konusundan şöyle bahseder:
  
  --- spoiler ---
  1935 yılında çekilen ve isveçli yazar selma lagerlöf'den uyarlanan aysel, bataklı damın kızı filminin senaryo yazarı da nazım hikmet'tir. türk sienaması'nın ilk kadın starı cahide sonku ve talât artemel başrölde oynamışlardır. bir köyde, ev işlerine bakan kimsesiz besleme kız, evin oğlu tarafından hamile bırakılır. çocuğunun ve kendisinin haklarını korumak için mahkemeye başvuran aysel'in mahkemedeki mağrur havası, tesadüfen mahkemeyi izleyen başka bir genç erkeği etkiler ve filmin sonunda aysel, bu erkekle evlenip mutlu olur. konu olarak sıradan bir melodram olan aysel filminin görüntüleri, özellikle dış çekimleri oldukça estetiktir. köy ortamı inandırıcı olarak yaratılamamıştır. filmin bir özelliği, ilk kez reklam alanına konu olmasıdır. film o kadar beğenilmiştir ki, aysel'in başındaki eşarp o yıl moda olmuş ve aysel eşarpları olarak satılmıştır. (güvemli, s.245)`:güvemli, zahir, türk sineması, istanbul, varlık yayınları, 1960` aysel filmindeki yaşam türk yaşamına uymamakla birlikte, kadının hakkının savunmasının konu içinde yer alması olumlu bir yaklaşımdır.
  --- spoiler ---
  
  ayrıca şükran kuyucak esen birkaç sayfa sonra "tiyatrocular dönemi sineması'nın değerlendirilmesi" başlığı altında tiyatrocular döneminde genelde ilklerin olduğundan ve bu ilklerden bahsederken de bir paragrafta şunları söyler:
  --- spoiler ---
  başka bir ilk, 1935 yılı yapımı aysel bataklı damın kızı filmiyle, magazin basınının da yardımıyla, cahide sonku'nun starlaştırılmasıdır. yeşil gözlü, sarı saçlı, beyaz tenli, 'avrupaî' görünümlü bu ilk kadın starımızın filmde başına bağladığı eşarbın reklam konusu yapılarak satışa sunulması, ilk sinema-reklam ilişkisi olarak nitelenebilir.
  --- spoiler ---