viyana kongresi

• ekim 1814-haziran 1815 tarihlerinde fransız devrimi sonrasında avrupa'da ortaya çıkan sorunlara ilişkin görüşmelerin yapıldığı kongre. fransız devrimi'ni izleyen çağ "ulusçuluk çağı" olarak nitelenmektedir. çok uluslu avusturya imparatorluğu başbakanı klemens von metternich, tehlikeli gördüğü ulusçuluk akımının ortaya çıkarabileceği sorunların çözümlenmesi için, avrupa'nın tutucu güçlü devletlerinin ortak hareket etmelerinin ortamını sağlamak amacındaydı. 1 ekim 1814'te başlayan kongreye, rusya, ingiltere, avusturya, prusya ve fransa dışında tüm avrupa devletleri yüksek düzeyde temsilciler ile katıldılar. komisyonlar biçiminde çalışmalarını yürüten bir uluslararası kongrenin ilk örneği olması açısından ilginç ve önemlidir.
  
  osmanlı imparatorluğu böyle bir konferansta balkan sorununun gündeme geleceğinden ve ödün vermek zorunda kalmasından korktugu için konferansa katılmadı. ayrıca avusturya'nın "toprak bütünlüğünü garanti etme" önerisini de iyi karşılamıyordu. viyana kongresi kararlarının en önemli maddeler şunlardır:
  
  fransa'nın 1792 sonrasında ele geçirdiği tüm toprakları geri alınıyordu. ingiltere malta'yı ve yeni adaları, hollanda'ya ait olan cope colony'yi, seylan'ı honduras'ı, guyan'ı ve trinidat'ı, ve danimarka'dan da helgoland'ı alıyordu. rusya, finlandiya'yı, isveç, norveç'i alıyordu. prusya posen bölgesini, saksonya'nın önemli bir bölümünü, ren'in batı kıyılarını alıyordu. avusturya da topraklarını genişletiyordu. belçika hollanda'yla birleşerek niederland adlı bir devlet oluşturuyordu. almanya 38 devletli "germen konfederasyonu"ndan oluşacaktı.
  italya parçalanıyordu, esir ticareti yasaklanıyordu, bunun uygulanması taraf devletlere veriliyordu; uluslararası nehirlerde ilke olarak ticaret ve ulaşım serbestisi tanınıyordu.
  
  viyana kongresi avrupalı devletlerin aralarındaki sorunları toplantılar yoluyla çözme girişimlerinin başlangıcı oldu. ayrıca, avrupa kökenli klasik uluslararası hukukun geliştirilerek nispeten sistematize edildiği dönemin başlangıcı olarak da kabul edilir. diğer yandan, viyana kongresi ile ortaya çıkan avrupa ahengi sistemi çerçevesinde belirginleşmeye başlayan uluslararası hukuk sistemi ise, bu "ahengi" sağlayan temel aktörler olan büyük devletlerin "güdümünde" bir nitelik taşımaktadır. genel hatları ile l. dünya savaşına kadar süren dönemde, uluslararası hukuk kurallarının oluşması, başta viyana kongresi olmak üzere devletler arasında yapılan antlaşmalar çerçevesinde gelişmiştir.^*