yamçı

• ekseri at kılından yapılan bu kıyafet yeri geldiğinde bir iklimleme malzemesi, bazen ise büyük savaşlarda gerçek bir kalkan olarak kullanılıyor imiş. şöyle:
  
  rusya üzerinden kopup gelen soğuk hava kütleleri kafkasya üzerinde her nekadar etkisini yitirse de, atı üzerinde seyir halindeki kafkasyalı o soğuk kış geceleri donmamak için buna bürünür. kafasına şarhon veya abhazca aktarpa dediğimiz kumaş başlığı hava almayacak şekilde sarar. ve bir sirkülasyona mahal vermeden üstten yamçının sıcaklığı, alttan atın vücut ısısı ile varacağı yere sağsalim ulaşır muhterem.
  
  savaşlarda ise bu at kılından giysimiz önce bir güzel ıslatılır, sonra sıcak çatışmaya girilir.. suyun tüm gözeneklerine işlemiş olduğu bu (kuruyken zaten 2 cm kalınlığa sahip) kıyafet iyice kabarır, ağırlaşır ve zaten savaştaki adama da "sen bunu nasıl taşıyosun hajım" diye bi soru sorulmaz. velhasılı sağ elinde kılıcı, mızrağı vs. bulunan savaşçı sol eliyle yamçıyı kumanda eder.. kılıca, mızrağa ve bir çok suç aletine karşı vücudunu bununla korur. yani ki; ıslanınca bu zıkkıma öyle kılıç, mızrak, kama ney geçmez imiş. topun tüfeğin varsa buyur tabi.