korkaklık

• bir öngörü yaptığımda, yaptığımın ya da yapmadığımın nelere yol açacağını kestirebiliyorum. "yapmam gereken bu!" deyip de yapmadığımda da değişik duyguların esiri oluyorum. şu yolu seçmeliyim, böyle yaparsam doğru olacak... ama öyle bir durum ki bu her şey gözünün önünde iken bir şey yapamadan donup kalmak. adeta hayat gözünün önünde akıp giderken onu değiştirecek birşey yapamamak. keşkeler ve pişmanlıklar içinde boğulmak. peki kader bize böyle yazdıysa elden ne gelir ki!? insan kendine yazılan kaderi yaşar, adeta geleceği görüyor gibi başına gelecekleri biliyorsun değil mi? biliyorum, çünkü: insanın başına gelecek (bela) bellidir. kader bize bunların olacağını yazdıysa bir şekilde nereden kaçarsak bizi bulacak, o noktada kaçacak yer kalmadığında kadere boyun eğeceğiz. (*)
  
  ***
  aslında olan biten böyle mi? bütün bunlara bir başka gözle baksak, nasıl gelişiyor olanlar. kadere bağlılık böyle mi yorumlanmalı?
  
  konfiçyus'un bir sözü çok iyi açıklıyor korkaklığın ne olduğunu.
  "doğru yolu görüp de gitmemek var ya, işte bu korkaklıktır."
  
  yapması gereken seçimlerden kaçıp da başına gelenleri "insanın başına gelecek bellidir." diye yorumlayan insan bilinçaltında korkularının esiri olmuş demektir. aslında doğru gördüğü yolu takip edecek cesareti yoktur besbelli. öyle ki, bütün bunları kaderin bir cilvesi olarak görmekte. kader inancının yukarıdaki yorumu burada devreye giriyor. kadere inanmak başka, insanın kadere körü körüne bağlanması başka. kader elimizde olan bir şey, değiştirmek de insanın elinde. suçu kadere atmak kolay peki neden?
  
  işte burada bilişsel çelişki devreye giriyor. şöyle ki; bilişsel çelişkiye göre yaptıklarımız, davranışlarımız ile düşüncelerimiz birbiri ile uyum içerisinde olmalı. ya olduğun gibi görün yada göründüğün gibi ol yaptığımız bir şey
  mantığımıza uymuyorsa bilinçaltı elbet ona bir bahane, mazeret uyduracaktır. ya yaptıklarımızı değiştirecek, olmadığında da düşüncelerimizi. burada da kader yazmışsa bozamam, diyerek yapılan yanlışlar kadere, kimi zaman bir başkasına vb. dış etmenlere atılabilir. oysa ki kabul edilmese de korkaklıktır doğru yolu görüp de gitmemenin sebebi.
  
  (*) lost dizisindeki bazı karakterden (desmond, locke) derleme düşünceler.(s3e18 itibarı ile) özellikle desmond'a coward ^* sözleri söylediğinde des'in durumu böyleydi.
  
  ayrıca;
  (bkz: #12180189)