lucien levy bruhl

• fransız düşünür ve antropolog.
  
  yazarın türkçede çevrilmiş iki kitabı var. ilki, ilkel insanda ruh anlayışı, diğeri ilkel toplumlarda mistik deneyim ve simgeler. merak edip her ikisini de okudum. yazarın pozisyonu, ilkellerin bizim gibi bir mantık arayışında olmadıkları yönünde.
  
  tylor ve frazer'a göre ilkeller de tıpkı modernler gibi düşünmekte olup hatalı sonuçlara varmaktadır, oysa bruhl, ilkellerin düşünüşünün bir mantıksal sistem ihtiva etmediğini, onların duruşunun mantık-öncesi olduğunu söyler.
  
  yine ona göre, ilkel düşünüş dünyayı doğal ve doğaüstü diye ikiye ayırmaz. tam aksine, dünyayla ve şeylerle mistik bir bütünleşme içerisinde olduğunu dile getirir. bu bütünleşmeye göre, bir şey ya da insan aynı anda iki yerde olabilir. aynı anda iki farklı varlık olabilir. bruhl'e göre mitik düşünce bilimsel düşüncenin tam tersidir, ilkellerin dünyayı tasavvur edişleri de son derece duygusal olup, tekrar edecek olursak, dünyayla mistik bir bütünleşme arayışındadır. *
  
  * bruhl'ün mistik derken dile getirmek istediği dini mistisizm değildir. daha ziyade doğaüstünü ve doğaüstü deneyimi tarif etmek için bu tabiri kullanır.