burun

• alın ile üst dudak arasında bulunan, çıkıntılı, iki delikli koklama ve solunum organı.
  
  gıda alımı için sindirim sistemine açılan tek bir giriş varken, solunum sistemine alınan hava için sağ ve sol burun deliği olmak üzere iki kanal vardır. sağ veya sol burun deliklerinden nefes alırken ilk anda solunumda ve akciğerlerde fark edilir bir değişiklik gözlenmese de, son dönemde çok ilginç bilgilere ulaşılmıştır.
  
  solunum esasında tek bir burun deliği ağırlıklı gerçekleşir. burun deliklerinden birinden geçen hava miktarı, diğerine göre birkaç kat daha fazla olabilmektedir.
  
  hangi burun deliğinin kullanılacağı vücudun ihtiyacına bağlı olmak üzere günün belli zaman dilimlerinde değişir. her insanın daha yoğun kullandığı eli gibi, daha yoğun kullandığı burun deliği vardır. buna rağmen ağırlıklı kullandığımız burun deliği, gün içinde ve gecede devamlı değişir. ancak aynı burun deliğinin sürekliliği yoktur. yoğunlukla kullanım onbeş dakikayla sekiz saat arasındaki bir periyotta değişir ve bu değişmeye tıp dilinde nasal siklus denir.
  
  bir burun deliği ağırlıklı olarak kullanıldığında, o kanalı takip eden burnun boşluğundaki damarlar daralırken ^* , burun boşluğu genişler. bu anda diğer delikte tam tersine burun boşluğundaki damarlar genişlerken ^* , burun boşluğu daralır.
  
  burnun yumuşak dokusu altında bulunan sinir uçları doğal olarak beyinle ilişkilidir ve nasal siklus, beynin normal çalışmasına ve fonksiyonlarına tesir eder. solunum sağ burun deliğinden gerçekleşirse, ki bu diğer burun deliği tıkanarak da uygulanabilir, sol beyin de elektrik aktivitesi artar ve bu beyinden elektro ensefalogram ^* ile izlenebilir. tersine solunum sol burun deliğinden gerçekleşirse, sağ beyindeki elektrik aktivitesi artar. bir burun deliğinden aşırı hava geçişi o burun mukozasında mekanik ve dokunma duyuları hasıl etmektedir. ki bu durum, sufilerin ve doğu öğretilerinin kullandığı nefes tekniklerinin bilim tarafından anlamlandırılması, gerçeklik kazanmasıdır.
  
  beynin sol lobu sempatik sinir sisteminin çalışmalarını düzenlerken, sağ lop parasempatik sinir sisteminin çalışmalarında yetkilidir. sağ burun deliğinden nefes alırken farkında olmadan sempatik sinir sistemine, sol burun deliğinden nefes alırken de parasempatik sinir sistemine etki ederek çalışmalarına yön vermiş ve tesir etmiş oluruz.
  
  (bkz: #10033408)