akıncılar

• bunlar osmanlı'nın ileri harekat birliğidir. asli vazifeleri tuna'nın karşısına geçip, nemçelü'ye (avusturya), ungurus'a (macarlar) kök söktürmektir. kelle koltuk yaşarlar. nizami bir ordu olmadıklarından esasen devletin tam kontrolünde değillerdir. aslında, paşaydı, beydi vezirdi pek umursamazlar varsa yoksa padişahı önemserler, onun dışında, padişahtan başka bir kimseden emir almayı çok sindiremezlerdi. ancak gerilimli dönemlerde (yani savaş çıkmasına yakın), başlarına tecrübe sahibi bir vezir tayin olunurdu.
  
  bu işte uzmanlaşmış, mihaloğulları, malkaçoğulları, evrenosğulları turahanoğulları gibi birkaç aile bunlara önderlik etmişlerdir. bu ailelerin çoğu osman gazi ve orhan gazi dönemlerinden beri akıncılıkla uğraşmışlardır. devlet büyüdükçe, bu aileler de batı sınırlarına doğru kaymışlardır. mesela evronos gazi, köse mihal kuruluş devrinin iki önemli ismi ve ailelerinin kurucusudurlar.
  
  bir akıncı beyi için en önemli cv unsuru tuna'nın karşısına gazâ amacıyla için kaç defa gitmiş olmaktır. bir akıncı beyinin, karizması ve şöhreti tuna'yı kaç kez geçtiğine bağlıdır. bu konuda en önemli isim mihaloğlu ali bey'dir. tuna'yı tam 330 kez geçmiş ve akıncılık efsanesi olmuştur. hakkında yazılmış bir de gazavatname vardır ve agah sırrı levend tarafından, türk tarih kurumundan yayımlanmıştır (neyse entryi daha fazla akademikleştirmeyeyim).
  
  tabii, akıncı beylerinin ileri harekatları sınırda gerilimi artırmış zaman zaman sınır çatışmalarına ve karşılıklı şikayet mektupları yazılmasına neden olmuştur. bu sınır çatışmalarından birinde 1593'te telli hasan paşa komutasındaki akıncılar, tuzağa düşmüşler ve 20.000 kadar akıncı şehit düşmüştür. bu olay hem 1593-1606 osmanlı avusturya savaşının başlamasına hem de akıncı ocağının bir daha toparlanamamak üzere sönmesine sebebiyet vermiştir.
  
  bu tarihten sonra osmanlı'nın ileri harekat ve gerilla birliği olarak kırım tatarları ön plana çıkmışlardır.
• bir eski, eğri kılıç... kakmalarla süslü kını,
  
  bununla belki yapılmıştı türk’ün ilk akını!
  
  bir eski, eğri kılıç... kabzasında yakutlar,
  
  bununla belki kırılmıştı bir zaman putlar....
  
  orhan seyfi orhon
• türk silahlı kuvvetleri tanıtım kitabı, özel kuvvetler komutanlığı bölümünden alıntı :
  
  "ondokuzuncu yüzyılda askeri terminolojiye girerek günümüze dek yapılan tüm savaşlarda yaşamsal roller üstlenen özel kuvvetler, türk silahlı kuvvetlerinde de yerlerini almışlardır.
  
  osmanlı döneminde ordunun en önünde konuşlanarak düşman hatları gerilerine bir fırtına gibi esen akıncılar, bir anlamda ilk komando baskınlarını gerçekleştirmişlerdi. 1911-1912 trablusgarp savaşı'nda, aralarında yüzbaşı mustafa kemal'in de bulunduğu gönüllü türk subaylarının örgütlediği vatansever güçler italyanlara karşı başarılı gerilla savaşları verdiler."
• akıncılar, akın yapan askerlere osmanlı da verilen ad. akıncı; öncü, gönüllü, kelle koltukta insan anlamına gelirmis. ülkeye nereden girip nereden cıkacakları belli değilmis. düşman iline girdiklerinde küçük küçük kollara bölünerek yollarına devam ederlermis; hammerden ögrendigimize göre ayrılırken birbirlerine "kızılelma'da buluşuruz" derlermis. "kızılelma" ise türkler arasında erişilmesi müşkül bir mefkure anlamına geliyor.
• milli görüş partisinin gençlik kollarına verilen ad. milliyetçiliği olmayan ülkücü gibi birş şey.
• osmanlıda evlenmelerine asla tolere edilmeyen birliklerin adı.
• bir akıncı elbette birçok yabancı dili ana dili gibi konuşabilmektedir. aksi doğru olsaydı, cüneyt arkın birçok filminde bizanslılarla çatır çatır konuşurken, tarihi çarpıtıyor olurdu.
• alman tarihçisi hammer, osmanlılar viyana’dan çekilirken akıncıların avusturya topraklarına akınlarını ayrıntılı olarak anlatmıştır. viyana kuşatması kaldırıldıktan sonra osmanlı ordusunun rahat bir şekilde geri çekilmesi için rumeli tarafındaki türk akıncıları, avusturya’nın güneyini, doğusunu ve batısını baştan başa çiğnediler. isviçre’ye giren akıncılar, liechtenstein prensliğinin merkezi olan vaduz kasabasını elde ettiler. prensin şatosunu yakıp oğlunu esir aldılar. bir diğer akıncı kolu, stirya eyaletine girdi. bu eyaletin merkezi olan graz başta olmak üzere bölgedeki bütün şehir ve kasabaları tahrip etti. viyana’nın 100 km kuzeyindeki brunn şehri zapt edildi
• osmanlı devleti' nin hafif süvari kuvveti olup, sınır boylarında bulunurlardı. evranasoğulları, mihaloğulları, malkoçoğulları ve turhanoğulları en bilinenleridir. sayıları 50 bin civarına kadar ulaşmıştır.
  
  başlıca görevleri ordunun keşif hizmetini görmek, düşman arazisini keşfederek orduya yol açmaktır.
• öncü türk birliklerine verilen ad.
  
  fatih sultan mehmet döneminde yeniçeri olan ve sonra avrupa’ya kaçan sırp asıllı konstantin mihailoviç akıncıları şöyle tanımlıyor:
  
  “türk baskıncılara kendi dillerinde akıncı denir, ‘akanlar’ anlamına gelir bu söz, onlar da bulutlardan yere düşen sağanak yağmura benzerler. bu fırtınalardan seller oluşur, dereler yataklarından ayrılıp taşar ve bu su çarptığı her şeyi alıp uzaklara götürür, dahası parçalar; öyle ki bazı yerlerde hasar çabucak onarılamaz. fakat böyle ani sağanaklar uzun sürmez. türk baskıncılar, yani ‘akanlar’ da sağanak yağmur gibi uzun sürmez, ama çarptıkları her yeri yakar, yağmalar, öldürür ve her şeyi mahvederler; o kadar ki oralarda uzun yıllar boyunca horoz ötmez.” (konstantin mihailoviç, bir yeniçerinin hatıraları)