viyana kongresi

• 9. haziran 1815'te başlayıp, 20 kasım 1815'te, ana antlaşmaların yapılmasıyla sona eren, napolyon fransasına nasıl bir yaptırım uygulanacağı görüşülen kongre
• (bkz: avrupa uyumu)
• ekim 1814-haziran 1815 tarihlerinde fransız devrimi sonrasında avrupa'da ortaya çıkan sorunlara ilişkin görüşmelerin yapıldığı kongre. fransız devrimi'ni izleyen çağ "ulusçuluk çağı" olarak nitelenmektedir. çok uluslu avusturya imparatorluğu başbakanı klemens von metternich, tehlikeli gördüğü ulusçuluk akımının ortaya çıkarabileceği sorunların çözümlenmesi için, avrupa'nın tutucu güçlü devletlerinin ortak hareket etmelerinin ortamını sağlamak amacındaydı. 1 ekim 1814'te başlayan kongreye, rusya, ingiltere, avusturya, prusya ve fransa dışında tüm avrupa devletleri yüksek düzeyde temsilciler ile katıldılar. komisyonlar biçiminde çalışmalarını yürüten bir uluslararası kongrenin ilk örneği olması açısından ilginç ve önemlidir.
  
  osmanlı imparatorluğu böyle bir konferansta balkan sorununun gündeme geleceğinden ve ödün vermek zorunda kalmasından korktugu için konferansa katılmadı. ayrıca avusturya'nın "toprak bütünlüğünü garanti etme" önerisini de iyi karşılamıyordu. viyana kongresi kararlarının en önemli maddeler şunlardır:
  
  fransa'nın 1792 sonrasında ele geçirdiği tüm toprakları geri alınıyordu. ingiltere malta'yı ve yeni adaları, hollanda'ya ait olan cope colony'yi, seylan'ı honduras'ı, guyan'ı ve trinidat'ı, ve danimarka'dan da helgoland'ı alıyordu. rusya, finlandiya'yı, isveç, norveç'i alıyordu. prusya posen bölgesini, saksonya'nın önemli bir bölümünü, ren'in batı kıyılarını alıyordu. avusturya da topraklarını genişletiyordu. belçika hollanda'yla birleşerek niederland adlı bir devlet oluşturuyordu. almanya 38 devletli "germen konfederasyonu"ndan oluşacaktı.
  italya parçalanıyordu, esir ticareti yasaklanıyordu, bunun uygulanması taraf devletlere veriliyordu; uluslararası nehirlerde ilke olarak ticaret ve ulaşım serbestisi tanınıyordu.
  
  viyana kongresi avrupalı devletlerin aralarındaki sorunları toplantılar yoluyla çözme girişimlerinin başlangıcı oldu. ayrıca, avrupa kökenli klasik uluslararası hukukun geliştirilerek nispeten sistematize edildiği dönemin başlangıcı olarak da kabul edilir. diğer yandan, viyana kongresi ile ortaya çıkan avrupa ahengi sistemi çerçevesinde belirginleşmeye başlayan uluslararası hukuk sistemi ise, bu "ahengi" sağlayan temel aktörler olan büyük devletlerin "güdümünde" bir nitelik taşımaktadır. genel hatları ile l. dünya savaşına kadar süren dönemde, uluslararası hukuk kurallarının oluşması, başta viyana kongresi olmak üzere devletler arasında yapılan antlaşmalar çerçevesinde gelişmiştir.^*
• napolyon' un savaslarıyla alt ust ettigi avrupa' nın duzenini tekrar kurmak amacıyla 1815 yılında toplanan kongre.
  
  genel hatlarıyla fransız devrimi ve napolyon ile yayılan milliyetcilik akımlarının onunu kargasaya sebep oldugu icin kesmek, avrupa devletleri arasındaki sorunları cozmek ve avrupa' nın tekrardan buyuk bır savasa sureklenmesini onlemek amacıyla duzenlenmistir. nitekim daha sonralarıda avrupa'da buyuk bir savası gercekten yaklasık 100 yıl boyunca onledıgı anlasılmıstır, ta ki 1.dunya savası kadar...
  
  osmanlı acısından onemi ise her ne kadar kongrede milliyetcilik karsılıgı bir tutum sergilendiysede konu osmanlı oldugunda tam tersi olarak milliyetcilik akımı desteklenmistir. cunku yunan, sırp ve bulgar gibi hristiyan toplulukların bagımsızlık kazanma surecleri bu kongreden sonra onemli olcude ivme kazanmıstır.
• avusturya adına metternich, almanya adına hardenberg, fransa adına talleyard, britanya adına castlereagh ve rusya adına 1. alexander'ın katıldığı, napoleon sonrası avrupa'yı yeniden inşa etmek amaçlı toplanmış ve monarşik düzeni geri getirmeyi amaçlamış kongredir.
  
  verilen önemli kararları özetleyecek olursak;
  
  - napoleon döneminde alınmış tüm topraklar geriye verildi, fransa'nın başına 18. louis geçti.
  - rusya, polonya'nın üzerindeki kontrol etkinliğini artırdı ve isveç'ten 1809'da aldığı finlandiya'yı elinde tuttu.
  - prusya'ya saksonya'nın 5 te 2'si, vestfalya'nın önemli kısımları, rhine bölgesi, thorn, pomeranya ve polonya'nın posen şehri verildi.
  - britanya çok büyük stratejik önemi olan malta ve cape koloni'yi ele geçirdi. ayrıca denizlerdeki üstünlüğünü sağladı.
  - avusturya'ya kaybettiği toprakların büyük bir bölümü ve italya ve almanya'dan birçok bölge( lombardiya, parma, modena, venedik vs) ile polonya'nın galaçya, tirol ve salzburg kentleri verildi.
  - sayıları 360'ı bulan alman prenslikleri "alman konfederasyonu" adı altında 38 prensliğe indirilerek avusturya kontrolüne verildi. yalnız prusya ve avusturya'nın birkaç bölgesi bu konfederasyonun içinde yer almadı.
  - hollanda krallığı, avusturya hollandası ve bugünkü belçika olan güney hollanda, house of orange (oranjlı hanedanlığı) adı altında birleşti.
  - isveç krallığı ve norveç, isveç monarşisi altında birleşti.
  - isviçre, tarafsızlığı karşılığında bağımsızlığına kavuştu.
  - ispanya, parma'yı aldı ve 6. ferdinand tarafından yönetilmeye başlandı.
  - iki sicilya krallığı, borbonlu 1. ferdinand tarafından yönetilmeye başlandı.
  - sardinya, piyamonte-nis-savoy ve genova birleşimi prensliğine verildi.
  - danimarka lauenburg'u aldı.
  - hannover genişletilerek krallık oldu.
  - papa devletleri, papa tarafından yönetilmeye başlandı.
  - avrupa'daki birçok nehirde serbest dolaşım hakkı sağlandı.
  
  şeklinde avrupa ve dünya diplomasisini önemli ölçüde etkileyecek kararlara sahip olan kongredir.
• sonrasında yaratılmış olan avrupa uyumu adındaki dönemin uzun soluklu olmasının sebebi, bahsi geçen büyük devletler arasında cezalandırma yerine "denge prensibi"nin benimsenmiş olmasıdır. bu açıdan da önem arz etmektedir.
• http://politikaakademisi.org/…on-of-a-new-hegemony/
• 19. yüzyılın başlarında ve napolyon savaşları'ndan sonra toplanan kongre.
  
  avrupa'da ortak çıkarlar üzerine bir uluslararası toplum inşası büyük biçimde bu kongre ile tesis edilmiştir. vestfalya anlaşması ile beraber daha önce kritik rolü olan din faktörü göz ardı edilerek devletleri ortak bir paydada birleştirecek egemenlik kavramı ön plana çıkmıştı. viyana kongresi ile inşa edilen avrupa uyumu bütük zayıflıklarına rağmen avrupa'da ortak çıkar ve değerleri ele alan en güçlü yapılanmadır.
  
  kongre'den sonra uygulanmaya başlanan avrupa nehirlerinin ortak kullanımı avrupa devletlerinin çıkarlar çerçevesinde örgütlenmesini göstermiştir.
  
  19. yüzyılda doğal hukukun yerini pozitivist hukuk anlayışı almaktadır. pozitivist hukuk insan doğası gereği bazı haklara sahip olduğuna karşı uluslararası hukukun ancak devletler tarafından yapılabileceğine inanır. devletlerin egemenliğine saygı esastır. ihlal edilemez. viyana kongresi bu doğal hukuktan pozitivist hukuka geçişe de şahit olmuş ve avrupa devletlerini egemenlik temelinde ortak değer üzerinden yine bir araraya getirebilmiştir.
  
  kimine göre, monarşiler, krallıklar desteklenmiştir.
• metternich’in mimarı olduğu kongredir.
  napolyon’un avrupa kıtasında evrensel monarşi kurma hayali ile başlattığı savaşlar dizisi sonucunda ingiltere ve avusturya önderliğinde rusya’nın güçlenmesi de gözetilerek denge ve meşruiyetin ön planda tutularak oluşturulan yeni düzendir.
  metternich ,fransız devrimin’in sonucu olan `ulusçuluk akımına karşı tek birleştirici unsur gördüğü büyük otokrasilerin meşruiyetini ön plana çıkarmıştır.
  ancak rusya’nın doğu avrupa’daki saldırgan tutumu ve osmanlı’yı parçalamak için ulusçuluk akımını desteklemesi viyana sistemi `nin çökmesine neden olmuştur.
  
  fransız devriminin getireceği yeni düzene karşı, eski düzenin sürdürülmeye çalışılmasıdır.
• avrupa ve dolayısıyla modern batı sisteminin temellerini atan kongredir.
  
  avrupa güç dengesi burada oluşturulmuştur. tüm avrupa devletleri katılım sağlarken osmanlı'nın o sıralarda ne işle meşgul olduğu hep bir merak konusudur. dünyanın gidişatını anlamama konusunda müthiş bir inat ve kibir gösterilmiş olacak ki, böylesine önemli bir sürece ilgi duymamışlar. padişahın, balkanları diplomasi olmadan nasıl elde tutacağını sanıyordu, bilinmez. zaten bu cehaletleri yüzünden şamar oğlanına çevirdiler ülkeyi.