utkucı

• eski türk mitolojisinde şamanın kurbanını baş tanrı ülgene ileten ve bu tanrının elçisi sayılan ruhtur; yeryüzüne inmedigi için şamanı gökte karşılayarak onun dileklerini ülgene ulaştırır. sunulan kurbanı da alarak altın tahtında oturan ülgene takdim eder. böylece altın kazıga ^* kadar gelebilmiş olan şamana geri dönerken üzerine bineceği bir kaz verilir. şaman ve eşlikcileri ( suyla , karlık ve yayık ) bu hayvanın sırtına binerek yer yüzüne inerler.
• ülgen’in hizmetindeki tanrı/ruhlardan biridir.
  (yayık, suyla, karlık, utkucı iyi tanrılar panteonunda ileri gelen ruhlardır.)
  
  şamanlar, gökyüzü yolculuklarında, en fazla demir kazık’a kadar çıkabildikleri ve daha ileriye gidemedikleri için şamanın getirdiği kurbanı alıp baş tanrı ülgen'e iletir.
  
  tanrı ülgen’in elçisi olarak anılır.
  
  “arı tös: (yer su kültündeki bütün iyi ruhları bu gruba dahil edebiliriz. başta ülgen olmak üzere onun oğulları, kızları, yayık, suyla, utkuçı ve bütün yer su hamileri diyebiliriz)”^*
  
  “bahaeddin ögel hoca gökle yeri, ruh alemi ile madde dünyasını ve aynı zamanda insan ile tanrı’yı birbirinden ayıran bir sınır, der. mesela şamanlar sadece bu kapıya kadar yükselebilir, öteye geçemez, bu kapıda şamanı utkucı karşılar… bu bağlantı için axis mundi de diyebiliriz sanırım” ^*