aristotelesçilik ^*

• (bkz: pietro pomponazzi)
• cogito'nun, kış 2014'de çıkan 78. sayısının ismi, cismidir. ayrıca derginin, 20. yıl özel sayısıdır. içeriğinde bilumum yerli-yabancı yazar ve düşünürün aristotales ve onun ıvır zıvır hakkındaki görüş ve düşünceleri üzerine mkaleleri vardır.
  geçenlerde çöpte buldum.
  (bkz: çöpte cogito bulmak)
  aldım, temizledim, biraz bakındım ve koydum kitaplığıma, diğer cogito sayıları yanına. hatta ibrahim hakkı bişey, doğukan bişeye, mutlu bir ömür, dilekleriyle hediye etmiş derginin bu sayısını zamanında. öyle yazıyor iç kapakta. merak ettim hikayeyi. dergiyi, çöpe götüren süreci..
  dergi bende yani. okunursa buralar ve geri istenirse dergi, seve seve verilir.. bedel olarak, sadece derginin çöpe gitme hikayesini duymak isterim. lakin olmasa da olur..
• temelde aristoteles’in düşüncelerine dayanan bir yaklaşım ve fikir zemini olsa da kapsamı alanı bakımından medeni insanlık tarihinin bir izdüşümüdür. siyaset, zooloji, fizik, mantık, metafizik, retorik gibi birçok farklı konu üzerinde düşünceler üreten aristoteles, hocası platon’un idealist görüşlerinin aksine denetlenmiş bilgi ve gözlemler zincirine ağırlık veren bir felsefi görüşü benimsemiş aristoteles’in felsefesi, antik roma dünyasından itibaren islam ve avrupa dünyasında etkili olmuştur. topladığı bilgilerin doğruluklarını ölçmek için bilimsel bir düşünme yöntemi geliştiren aristoteles, felsefesini de bu eksende inşa etmiştir. platon, güvenilir bilginin idealar dünyasında olduğunu düşünen aristoteles, bilginin ancak gözlemlerle bulunabileceğini savunmuştur. farabi tarafından “muallim-i evvel” denilerek ilk öğretmen olarak kabul edilen aristoteles’in öğretileri, islam düşünce dünyasının temel taşlarından birisi olmuştur. farabi, biruni, ibn-i sina ve ibn-i rüşd gibi ortaçağ dünyasının önemli filozofları, aristotelesçilik ile bağlantılı olmuşlardır. aynı zamanda ortaçağ dünyasındaki thomas aquinas gibi birtakım hristiyan teologları, hristiyanlık öğretisini aristotelesçilik ile birleştirmek istemiştir. rönesans döneminden itibaren aristotelesçilik, skolastik düşünce ile özdeştirilir ve unsurları batı filozofları tarafından yıkılmak istenir. avrupa dünyasında, polonyalı gökbilimci copernicus’dan itibaren fizik ve astronomi alanında önemli gelişmeler kaydedilir. copernicus’dan sonra gelen tycho brahe, johannes kepler ve galileo gibi astronomlar, aristotelesçiliğin bilimsel anlamdaki öğretisini yanlışlamışlardır. bununla birlikte niccolo machiavelli, thomas hobbes ve john locke gibi filozoflar, aristoteles’in toplumsal ve politik anlamdaki görüşlerine karşılık yeni görüşler öne sürmüşlerdir.
  
  aristotelesçilik, sadece aristoteles'in düşüncelerinden ibaret olmayıp bilginin edinilmesi ve bilgi edinilirken kullanılan yöntemler itibariyle hâlâ önemlidir.
• (bkz: peripatetizm)
• (bkz: peripatetik)
  
  (bkz: meşşailik)
  
  (bkz: peripatetik ekol)
• istanbul fethinden sonra bizans'taki bilginler italya'ya göçünce söz konusu dönemde avrupa entelektüellerinin araplardaki aristoteles ve platon metinleriyle muhatap olduklarını, arapçadan bu metinleri latinceye
  çevirdiklerini ve hristiyanlığın yorumladığı aristotelesi atlayıp, bir şekilde aristoteles'in daha orijinal versiyonlarıyla karşılaşma imkânı bulduklarını görmekteyiz. nitekim aristoteles'in
  orijinal metinleriyle karşılaşma imkânını daha önce kilisenin engellemesinden dolayı bulamıyorlardı. dolayısıyla bu aristotelesçiliğin yeni formları, tekrar yapılan tercümelerle birlikte skolastikten arındırılmış formları ortaya çıkıyor ve aristoteles felsefesi bu anlamda
  hümanist bir bakış açısı ekseninde tekrar yorumlanıyor. dini yorumlardan arındırılarak yorumlanıyor. ve tekrar canlanan akımlardan bir tanesi oluyor.
  ama sadece hümanist perspektifle ele alanlar yok aristotelesi. çünkü aristoteles'i ortaçağın son döneminde iki farklı yorumu ortaya çıkmıştı. kilisenin sapkın ilan ettiği yorumlar ortaya çıkmıştı. niye kilise bu yorumları sapkın ilan
  ediyordu? çünkü hristiyanlıkta çok esas temellerden olan ahiret düşüncesi tevil ediliyordu. bu felsefelerde farklı bir şekilde yorumlanıyordu hatta bir kısım aristotelesçiler (ki bunlara
  alexandiristler diyoruz) öldükten sonra dirilme gibi bir şeyin kesinlikle olmadığını
  söylüyorlardı. diğerleri ibn rüşdçü yani averroes aristotelesçiler ise bireysel ruhlar öldükten sonra bireyler olarak devam etmez. yani mehmet, mehmet
  olmaya devam etmez, ayşe, ayşe olmaya devam etmez. fakat ruhları mutlak akla, evrensel akla katılır. yani, kendi varlıklarını tabiri caizse tanrı aklında sürdürmeye devam ederler gibi bir yorum yapıyorlar. tabi ibn rüşd, aristotelesi böyle mi yorumlamıştır? aslında böyle olmadığını ibn rüşdçüler iddia ediyorlar ama italya da gelişen bu ibn rüşdçü averroes okul, aslında ibn rüşd'ün ifadelerini de yanlış yorumlayarak ya da kendilerince yorumlayarak yeni bir aristoteles ortaya koymaya çalışıyorlar kiliseye karşı çıkarak. bir yandan da rönesansla birlikte, özellikle kilisenin gücünün azalmasıyla birlikte bu yorumlar revaç buluyor. dolayısıyla üç farklı formda aristotelesçilik yine rönesansta felsefede karşımıza çıkan akımlardan biri olarak yer alıyor.