o belde

• ahmed hasim siiri, kopi peyst olarak asagida ancak bilinmemesi muhtemel kelimeler icin kime kredit verecegimi hatirlamiyorum, affola.
  
  o belde
  
  denizlerden
  esen bu ince hava saclarınla eglensin.
  bilsen
  melal-i hasret u gurbetle ufk-ı $ama bakan
  bu gozlerinle, bu huznunle sen ne dilbersin!
  ne sen,
  ne ben,
  ne de husnunde toplanan bu mesa,
  ne de alam-ı fikre bir mersa
  olan bu mai deniz,
  melali anlamayan nesle a$ina degiliz.
  sana yalnız bir ince taze kadın
  bana yalnızca eski bir budala
  diyen bugunku be$er,
  bu sefil i$tiha, bu kirli nazar,
  bulamaz sende, bende bir ma'na,
  ne bu ak$amda bir gam-ı nermin
  ne de durgun denizde bir mugber
  lerze-i istitar u istigna
  sen ve ben
  ve deniz
  ve bu ak$amki lerzesiz, sessiz
  topluyor bu-yi ruhunu guya.
  uzak
  ve mai golgeli bir beldeden cuda kalarak
  bu nefy u hicre muebbed bu yerde mahkumuz...
  o belde?
  durur menatık-ı du$ize-yi tahayyulde;
  mai bir ak$am
  eder ustunde daima aram;
  eteklerinde deniz
  doker ervaha bir sukun-ı menam.
  kadınlar orda guzel, ince, saf, leylidir,
  hepsinin gozlerinde huznun var
  hepsi hem$iredir veyahud yar;
  dilde tenvim-i ıstırabı bilir
  dudaklarındaki giryende buseler, yahud,
  o gozlerindeki nili sukut-ı istifham
  onların ruhu, $am-ı mugberden
  mutekasif menek$elerdir ki
  mutemadi sukun u samtı arar.
  $u'le-i bi-ziya-yı huzn-i kamer
  multeci sanki sade ellerine
  o kadar natuvan ki, ah, onlar,
  onların huzn-i lal u mu$tereki,
  sonra dalgın mesa, o hasta deniz
  hepsi benzer o yerde birbirine...
  o belde
  hangi bir kıt'a-i muhayyelde?
  hangi bir nehr-i dur ile mahdud?
  bir yalan yer midir veya mevcud
  fakat bulunmayacak bir melaz-ı hulya mı?
  bilmem... yalnız
  bildigim, sen ve ben ve mai deniz
  ve bu ak$am ki eyliyor tehziz
  bende evtar-ı huzn u ilhamı
  uzak
  ve mai golgeli bir beldeden cuda kalarak
  bu nefy u hicre muebbed bu yerde mahkumuz...
  
  ahmet hasim
  
  melal = sikinti, can sikintisi, usanc
  $am = ak$am
  mesa = ak$am
  alam-i fikr = fikir acilari, uzuntuleri
  mersa = liman
  mai = mavi
  nermin = yumu$ak, ince
  mugber = dargin, kirgin
  lerze = titreyi$
  istitar = ice kapanma
  istigna = cekimserlik
  bu = koku
  cuda = ayri, ayri du$mu$
  nefy = surgun
  hicr = ayrilik
  menatik = mintikalar, bolgeler
  du$ize = el degmemi$
  aram = dinlenme
  ervah = ruhlar
  menam = uyku
  leyl = gece
  dil = gonul
  tenvim = uyutma
  giryende = aglamakli
  nili = civit mavisi
  mutekasif = yogun
  samt = suskunluk
  $u'le = alev
  bi-ziya = i$iksiz
  natuvan = gucsuz
  lal = sessiz, suskun
  dur = uzak
  melaz = siginak
  tehziz = titreme
  evtar = teller
• aksamlarin sairi olarak literaturumuze gecen ve cirkin yaratildigindan mutessir diye bilinen huzunlerin sairi ahmet hasimin iyi bir siiri
• "melali anlamayan nesle a$ina degiliz" dizesi ile cok güzel kaynaklik eden eser.
  (ara: anlamayan nesle)
• okudukça ahmet haşim'in o tatlı melankolisini insanın ruhuna kazıyan şiirdir
• kesinlikle şiirin kendisini (#331579) ikame etmek adına değil, ona eşlik ederek osmanlı türkçesine hâkim olmayanların da bu şiirden keyif almalarını sağlamak adına günümüz türkçesine yakınlaştırılmış hâlini yazmak isterim. (temelde ferit devellioğlu'nun osmanlıca - türkçe ansiklopedik lûgat'inden yararlandım - melâl sözünü çeviremezdim kimse kusura bakmasın.)
  
  o belde
  
  denizlerden
  esen bu ince hava saçlarınla eğlensin
  bilsen
  hasret ve gurbet melâliyle^*akşam ufkuna bakan
  bu gözlerinle, bu hüznünle sen ne dilbersin!
  ne sen,
  ne ben,
  ne de güzelliğinde toplanan bu akşam,
  ne de fikrin elemlerine liman,
  olan bu mavi deniz
  melâli anlamayan nesle aşina değiliz.
  sana yalnız bir ince taze kadın
  bana yalnızca eski bir budala
  diyen bugünkü insanlık
  bu sefil şehvet, bu kirli bakış,
  bulamaz sende bende bir anlam,
  ne bu akşamda ince bir hüzün
  ne de durgun denizde bir kırgın
  gizlenme ve umursamazlık titreyişi.
  sen ve ben
  ve deniz
  ve bu akşam ki titreşimsiz, sessiz
  topluyor ruhunun kokusunu sanki,
  uzak
  ve mavi gölgeli bir beldeden ayrı kalarak
  bu sürgün ve hasrete ebediyen bu yerde mahkûmuz.
  
  o belde?
  durur bakir hayal bölgelerinde;
  mavi bir akşam
  dinlenir daima üstünde;
  eteklerinde deniz
  döker ruhlara bir uyku sükûnu.
  kadınlar orda güzel, ince, saf, geceye dairdir,
  hepsinin gözlerinde hüznün var
  hepsi kız kardeştir, veyahut yar;
  gönüldeki ıstırabı dindirmeyi bilir
  dudaklarındaki ağlamaklı öpücükler, yahut,
  o gözlerindeki gök rengi meraklı sessizlik.
  onların ruhu küskün akşamdan
  yoğunlaşmış menekşelerdir ki
  durmaksızın sükûn ve sessizliği arar;
  ayın hüznünün ışıksız parıltısı
  sığıntı sanki sade ellerine.
  o kadar zayıf düşmüş ki, ah, onlar,
  onların dilsiz ve ortak hüzünleri,
  sonra dalgın akşam, o hasta deniz
  hepsi benzer o yerde birbirine...
  o belde
  hangi bir hayalî kıtada?
  hangi bir uzak nehirle çizilmiş sınırları?
  bir yalan yer midir, veya mevcut,
  fakat bulunmayacak bir hülya sığınağı mı?
  bilmem... yalnız
  bildiğim sen ve ben ve mavi deniz
  ve bu akşam ki titretiyor
  bende hüzün ve ilham tellerini,
  uzak
  ve mavi gölgeli bir beldeden ayrı kalarak
  bu sürgün ve hasrete ebediyen bu yerde mahkûmuz.
• hababam sınıfı kitabında, öğrencilerin kartona yazıp hocann arkasına asarak, sözlüye kalktıklarında okudukları şiirlerden biri. edebiyat hocası kimdi, susak cafer miydi acaba...
  
  araştırmacı edit: hoca piyale ihsan' mış.
• (bkz: neverland)
  (bkz: wonderland)
  (bkz: emerald city)
  (bkz: kaf dağı)
  
  ^*
• şiirden anlaşılabileceği gibi ahmet haşim; bir kadına duydugu özlemi ve aşkı anlatıyor. ama bu aşk elbette bu kadar basit değil. eğer ahmet haşim'in yaşamını inceleyecek olursak, aradığı bu kadın özelliklerinin tamamını annesinde ve bununla beraber gelen anne özlemi gelecek korkusu, hüzün ve kırılganlıkta görebiliriz.
  öncelikle şiirin ilk kısmını inceleyecek olursak "melal-i hasret u gurbetle ufk-ı şama" bakan mısrasıyla haşim sevdiği kadının gurbette yaşadığını, bu nedenlede gözlerini her zaman uzaklara odaklayan biri oldugundan söz etmiştir. hatta ve hatta bu gözler hüzünlü olduğundan ötürü kadına güzellik katmaktadır. eğer okuyucu, haşim'in annesini 7 yaşındayken bağdat'ta öldüğünü bilirse, kadının neden ve ne için gurbette yaşadığını daha iyi anlayabilir.
  ileriki mısralarda haşim kadını, doğayı, içinde yaşadığı ruh halini mecaz, sembolizm ve empresyonizm ile anlatırken, okuyucunun ulaşması gerekenin aslında tarif ettiği kadınlar değil,annesi olduğunu söylemektedir.hayalinde ki idealize kadınları doğa ve duyu arasında ilişki kurarak betimlemiştir. bu yüzden şiirde oldukça fazla doğaya aktarım vardır. şiirin sonlarında ise kadınların içinde bulundukları duygusal ve fiziksel koşullar yaşadıkları mekana yansımıştır. bu yüzdendir ki anlatılan her kadın annesine dönecek olan bir araçtır. çünkü ahmet haşim, annesinin onu ölümle terk ettiği gibi, her kadınında onu terk edeceğini düşünmekte ve bu yüzden hayali bir dünya yaratmaktadır. hatta ve hatta bu hayali dünya masal ülkesi gibidir.şiirin sonlarına doğru sorulan "fakat bulunmayacak bir melaz-ı hulya mı?" sorusu ise yazarın okuyucuya hayalinde kurduğu yer ile ilgili şüphelerini göstermektedir. oysa yazarın bildiği tek bir yer vardır o da deniz, kadın, gelgit ve heyecanın yaşandığı yerdir. orası da bağdattır ve "uzak"tır. şiirin sonunda ise umutsuzca böyle bir yerin gerçek olmadığını, sadece gerçek yaşamın sürgünlerden oluştuğunu anlatır.
• sakini olduğum belde.
  
  girizgahı beni benden alır:
  
  denizlerden
  esen bu ince hava saclarınla eğlensin.
  bilsen
  melal-i hasret ü gurbetle ufk-ı şam'a bakan
  bu gozlerinle, bu hüznünle sen ne dilbersin!
• (bkz: ahmet haşim /#13050755)