kusurluluk şeması

• "kusurluluk şeması ile kendinizi içten içe eksik ve kusurlu hissedersiniz. insanlar gerçek sizi tanıyacak kadar yakın olurlarsa sizi sevilmez bulacaklarına inanırsınız. kusurluluğunuz yakınlaşma arttıkça ortaya çıkabilir."
  
  kişi ya bu değersizlik algısına teslim olur. ya da karşıt saldırı şeklinde başa çıkma mekanizması geliştirirerek narsizm geliştirir.
  
  "narsistler ne olursa olsun kendi ben merkezciliklerine sıkı sıkıya tutunacaklardır."
  
  " niye olduğunu anlayamadığınız kronik ve belirsiz bir mutsuzluk yaşayabilirsiniz. depresyonunuzun kendinize olan olumsuz bakışınızın sonucu olduğunu fark etmezsiniz. bütün yaşamınız boyunca çökkün olduğunuzu hissedebilirsiniz."
  
  "eğer birincil başa çıkma stratejiniz kaçış ise bağımlılığınız ve kompülsiyonlarınız olabilir."
  
  *ilişkilerdeki tehlike işaretleri (bir kaç örnek yazacağım)
  
  - ilişki yaşamaktan tümüyle kaçınırsınız
  
  - kısa ve yoğun ilişkiler veya aynı anda birkaç ilişki yaşamaya eğilimlisinizdir
  
  - sizi eleştiren ve her zaman sizi küçük düşüren eşlere kapılırsınız
  
  - en çok sizinle pek ilgilenmeyen kişileri çekici bulursunuz ve onların aşklarını kazanmayı umarsınız.
  
  - kendinizi sizi derinden tanımak istemeyen eşlerle en rahat hissedersiniz.
  
  - size bağlanmayan veya düzenli olarak sizinle vakit geçirmeyen eşlere kapılırsınız. evli olabilirler, aynı anda başka insanlarla olma konusunda ısrar edebilirler. durmadan seyahat edebilirler, veya başka şehirlerde yaşıyor olabilirler.
  
  "kusurluluk şemanızı tetikleyen partnerlere karşı yoğun bir çekim hissedersiniz. bunun en şaşırtıcı kısmı ise size iyi davranan insanlarla birlikte olduğunuzda onlardan sıkılmaya başlarsınız. bu tam bir çelişkidir. çok sevilmek istersiniz ama eşiniz ne kadar çok sevgi verirse ondan o kadar az etkilendiğinizi hissedersiniz."
  
  * kusurluluk şemanızı değiştirmek (bir kaç madde yazacağım)
  
  - çocukluğunuzdaki kusurluluk ve utanç duygusunu anlayın. içinizdeki yaralanmış çocuğu hissedin
  
  - değişmesi mümkün olan kusurlarınız için program yapın
  
  - size yakın olan kişilerin sevgisini kabul edin
  
  - size kötü davranan insanlara izin vermeyi durdurun
  
  - eleştirel davranan bir eşiniz varsa size kendinizi kötü hissettirmenize izin vermeyin.
  
  kaynak: (bkz: hayatı yeniden keşfedin)
• kusurluluk şemasına sahip insanlarda kendini fiziksel, mental, duygusal olarak kusurlu hissetme ve bu kusurluluktan dolayı başka insanların sevgisine değer olmadıkları inanışı bulunur.
  
  üç şekilde kendini devam ettiriyormuş bu şema.
  
  birincisinde kendi kusurluluğumuz ön kabulü ile birlikte yaptığımız tüm seçimlerin bu ön kabul doğrultusunda olması.
  
  ikincisi yine kusurluluk ön kabulu ile başarısızlık getireceğini düşündüğümüz durumlardan kaçma, denememe, kendine deneme şansı vermeme.
  
  üçüncüsü de kusurluluk durumunu aşırı telafi yoluna gitme. yani mesela eleştirileceğini düşünerek henüz daha eleştirilmeden kişinin mevcut duruma aşırı eleştiri yapması, terk edileceğini düşündüğü için karşı taraftan önce kendi terk etmesi gibi örnekler verilebiliyor.
• bu şemanın kişide oluşturduğu temel duygu utançtır ve utanç duygusu kişide ölüme en yakın duyguyu temsil eder. kişi utanç duyduğunda istediği tek şey yok olmaktır.
  
  kişi utanç duyduğu için sahip olduğunu düşündüğü kusurlarını görünmez kılmak için çok çaba sarf eder. bu da kusurluluk şemasının yüzeyde değil kişinin özünde büyümesine sebep olur.
  
  kusurluluk şemasına sahip kişi baş etme yöntemlerinden teslim olmayı kullandığında kendine güvensiz gözükür, kaçınmayı kullandığında sıradan normal biri olarak dururken karşıt saldırıyı kullandığında onda kusurluluk olduğuna inanmak mümkün olmaz.
  
  yüzeyde bu duygudan kaçınıldığı ancak içeride beslendiğinden dolayı kalıplaşmış inanca dönüşen şemayı oluşturan kusurluluk hissi, uzun vadede kişide kronik mutsuzluk oluşturabilir. birincil baş etme metodu kaçınma olan kişilerde aşırı yemek, içki ve madde kullanımı ve aşırı çalışma gibi bağımlılıklar geliştirebilir.
  
  kendini kusurlu hissederek büyüyen kişiler başka bir alanda üstün olmaya çalışarak bu alanı telafi etmeye çalışır. genellikle başarı ve statü için çabalarlar. bu duyguyu yok sayıp etrafına kabuk örmenin veya odağı başka noktaya çevirmenin bedeli ise kişi için ağırdır; oluşturduğu kalın kabuk kişinin içiyle olan bağın kopmasına neden olur, kişi samimi ve içten hissetmez.
  
  bu şemanın varlığında kişi yakın ilişkilerden kaçınır çünkü yakın ilişkinin getirdiği bağın sonucunda karşısındaki kişinin onun defolarını göreceğine ve onu istemeyeceğini düşündürtür. bu durum da kişiyi zayıf ve kırılgan hissettirir.
  
  şaşırtıcı olmayan bir şekilde bu şemaya sahip olan kişiler eleştiriye karşı aşırı hassas olurlar. bir eleştiri duyduklarında şemaları tetiklenir ve savunmaya geçerler. kusurları kabul etmek beraberinde o duyguları da kabul etmek demek olduğu için ve kişinin temel amacı o duygulardan kaçmak olduğu için kişi eleştirileri kabul edemez hale gelir.
  
  şemanın gücünün azaltmak için ilk olarak kusurluluk hissiyle temas kurulmalıdır. daha sonrasında bu duyguyla baş etmek için kişinin neler yaptığı anlaşılmalıdır. en önemli aşama kişide şeması tetiklendiğinde bu metodları devreye aldığının farkındalığının oluşmasıdır. çünkü temel çözüm yöntemi bu baş etme metodlarını devreye almamaktır. ve tabi ki her şemada olduğu gibi bu şemada da tetikleyici eleştirel kişilerinin kişinin hayatından uzak tutulması gerekmektedir.
• uzerine epey yazip okuyorum bu siralar bu semanin. su videoda gayet guzel ozetlenmis bence.
  
  https://www.youtube.com/watch?v=mf96gxy6ocw
  
  bu semaya sahip olan insanlar genellikle cocukken cok elestirilen, surekli yaptigindan daha fazlasi beklenen bir ailede buyumus oluyor. yani sinavdan neden 95 aldin da 100 almadin diye soylenen bir anne, baba veya 'sen zaten salaksin, yapamazsin' diyen abi, ablalar vs. bu semaya baglantili olarak yuksek standartlar ve basarisizlik semasi da eklenebiliyor. o baska entrynin konusu. ama kisaca deginmek gerekirse 'eger beni boyle kabul etmiyorlarsa, ben de okulda, iste cok basarili olurum, o zaman beni kabul ederler' dusuncesinin hayatiniza sinmesi = yuksek standartlar semasi. terfi almaktan korkmak, isinizde gereken adimlari atmayarak ilerlemeyi otelemek, basarisizliklari abartirken basarilari gormezden gelmek= basarisizlik semasi.
  
  kusurluluk semasina geri donecek olursak kendini surekli hatali, kusurlu hissetme, surekli ozur dileme ihtiyaci, tesekkuru veya ovulmeyi kabul edememe, ya da icten ice her seyden utanc duyma hissi olarak beliriyor insanda. mesela arkadaslariniz sizden bir restoran onermenizi istedi, siz de onerdiniz ve restorani begenmediler, kendinizi kotu hissettiniz. 'keske baska yeri tavsiye etseydim, benim hatam, iyi vakit gecirmemelerinin sebebi ben oldum.' butun hatayi, sucu kendinde gormek, surekli kendini elestirmek. halbuki disardan bakildiginda birileri tavsiye istemis, tavsiye vermissiniz, karsi taraf bu riski almis ve gitmis, begenmemeleri onlari baglar. bircok ornek yazilabilir buna.
  
  zihin bu sekilde bir sema olusturdugunda kendince basa cikma yollari da buluyor. 'teslim olmak', 'kacinmak' ve 'asiri telafi'. teslim olmak, mesela 'ben kusurlu biriyim, teslim oldum tamam. o yuzden beni kusurlu bulan, surekli elestiren insanlarla birlikte olacagim.' kacinmak, mesela 'kusurluyum ve yakin iliski kuramam kimseyle, cunku icimi gorurlerse kusurlarimi gorurler'. asiri telafi/saldiri, mesela 'kusurluyum ama sen daha kusurlusun, aptalsin, zaten cirkinsin de, ben harikaymisim gibi davraniyorum ki kendi kusurlarimi kapatip tum dikkati sana yoneltiyorum.'
  
  butun bu dusunce bicimleri semaya donusuyor. sema nedir dersek? hem vucudumuzun hem de zihnimizin aliskanliklari cok sevdigini fark ettim. mesela her gun ayni saatte uykunun gelmesi ya da midenin hep ayni saatlerde aclik hissetmesi gibi zihin de cocukken maruz kaldiklari uzerinden bir iz olusturuyor. yetisken oldugumuzda da iyi veya kotu bu izi takip etmek hem bize kolay geliyor hem de bu hisler tanidik oldugu icin bizi rahatlatiyor. dolayisiyla canimizi yaksa da bu izden vazgecmemiz zorlasiyor. karli bir yol dusunun, daha once yurudugunuz yerden yurumek daha kolaydir. yeni bir iz yaratmak kara girmek, kendini zorlamak demek. videoda guzel bir cumle duydum, bu surec yillarca ilmek ilmek orulmus bir kazagin hatali orulen kisimlarini duzeltmeye calismaya benziyor.
  
  bana bu surecte yardimci olan iki kitap var: (bkz: hayati yeniden kesfedin) ve (bkz: mod terapisi) epey umutluyum acikcasi. her gun yeni bir sey fark ediyorum kendimde ve sebepleri de beliriveriyor zihnimde. kazaktaki dugumleri cozmek gibi. yorucu ama degiyor.
• (bkz: defectiveness lifetrap)
• doğum günü kutlamak istemeyen, hediye kabul etmeyen, bir yere davet edilmekten hoşlanmayan, birinin sizi düşünmesine izin vermeyen, insanların sizi sevmesine müsade etmeyen, iç dünyanıza inmek ve sizi gerçekten tanımak isteyen insanları uzaklaştıran, herkese kendini ispat etme çabası içinde olan, zirveyi oynayıp yinede mutsuz hisseden, ilişkiden ilişkiye koşup kısa sürede tüm değerleri bir anda yitiren gibi birileriyseniz eğer sizde sağlam bir kusurluluk şeması vardır.
  
  küçük yaşta çok fazla eleştiriye maruz bırakılan, yaptığı hiçbir bok beğenilmeyen, tüm bunlara rağmen mecburen susan, kabuğuna çekilip ilerde başarısız sayıldığı her konuda en üstün başarıyı elde etmeye zorlayan kişilerdir bunlar.
  
  orta yaşlarında ailesi ile yüzleşip "siz bana bunu bunu ettiniz emuğa goduklarım!" diyemeyeceğiniz için terapist yolları tepmeye devam edersiniz. bir süre sonra unutulacaktır elbet.. tabi yalnızca siz müsade ettiğiniz zaman.