gerhart hauptmann

• naturalism in babası sayılan alman yazar.
• günlük gerçeği doğrudan doğruya ele alan yazar.
  güneşin doğuşundan önce ve dokumacılar önemli oyunlarındandır.
• nobel sahibi oyun yazarı. hauptmann'ın ülkemizde sahnelenen ilk oyununun adı: rose bernd... bu oyun, "yedi köyün zeynebi" adıyla seniha bedri göknil tarafından uyarmıştır. muhsin ertuğrul tarafından 1932 yılında tepebaşı sahnesi'nde perde açan yedi köyün zeynebi, cahide sonku' ve necdet mahfi ayral'ın tiyatro sahnesine adım attıkları ilk oyundur.
  
  yazarın diğer oyunları:
  
  . college crampton/ çeviri: s. bedri göknil,1942
  . güneş batarken- 1962
  . kunduz kürk/ çeviri: berrin kurt, 1980
• viyana bilimler akademisinden 8 kez grillparzer (bkz: franz grillparzer) ödülünü alır.
  1912 yılında nobel ödülünü alır.
  oxford üniversitesi şeref doktoru olur...
  dır dır dir dir.....
  
  (bkz: die weber) (dokumacılar)
  (bkz: vor sonnenaufgang) (güneş doğmadan önce)
• onla beraber incelemek için (bkz: arno holz)
• (bkz: hat bekçisi thiel)
  (bkz: bahnwärter thiel)
• atlantis isimli kitabın yazarı. 1912 yılında nobel edebiyat ödülünü almıştır.
  
  " 15 kasım 1862'de obersalzburnn'da bir otelcinin oğlu olarak dünyaya geldi. ilk okul dönemimden sonra, kısa bir süre çiftçilikle uğraştı. 1880 yılında breslau sanat akademisine girdi. heykeltraş olmak istiyordu. ama daha bir yıl sonrasında bundan vazgeçerek jena'da fen tahsili yaptı. avrupa'yı dolaştıktan sonra berlin'de yaşamaya başladı. 1885 yılında varlıklı bir ailenin kızı olan marie thienemann'la evlendi ve karısı varlığıyla kendisinin serbest yazar olarak çalışmasını sağladı. başarısız geçen ilk yazı denemelerinden sonra 1889'da yayınladığı von sonnenaufgang (güneş doğmadan önce) en büyük eseri oldu. ard ardına başka eserler vererek, adını dünyaya duyurdu. 1894'de abd'de 1905'de ingiltere'de bulundu.oxford üniversitesi fahri doktorluk ünvanı verdi. birinci dünya savaşı sırasında biraz berlin'de biraz da bir dağ köyü olan agnetendorf'da yaşadı. kendisine pek çok ödüller ve ünvanlar verildi. 28 temmuz 1946'da agnetendorf köyünde öldü. "
• ansiklopedik bilgilerle; (1862 silezya/ prusya – 1946 agnetendorf/ almanya). alman oyun yazarı. breaslau ve dresden sanat akademilerinde öğrenim gördü. ayrıca tarih, fen ve felsefe eğitimi de aldı. çeşitli ülkeleri dolaştı. yontucu olma isteğinden vazgeçerek, kendini tamamen edebiyata verdi. alman natüralizminin en büyük oyun yazarı unvanını kazandı. çağının sorunlarına karşı son nefesine değin ilgi duydu. toplum içerisinde ezilenlerle, bağlarından kurtulmaya çalışanlara özel bir önem verdi.
  
  yirmi yedi yaşındayken (1889) kaleme aldığı şafaktan önce adlı oyun, hauptmann’a bir anda ün kazandırdı. bu yapıtı izleyen dört yıl içerisindeki yazdıklarıyla natüralizmi geliştirdi ve tamamlayıcısı oldu. dokuma işçileri^* adlı yapıtıyla natüralizmi doruğa ulaştırdı. işçilerin lidersiz ayaklanmalarını konu alan oyun, dünyada epik tiyatro yolunun açılmasını sağladı.
  
  1896 yılında oynanan ve köylülerin savaşını konu alan florian geyer adlı oyunu, başrolün yanlış dağıtımından ötürü başarısız oldu. daha sonraki oyunlarında natüralizmden romantizme kaydı.
  
  oyunlarından başka romanlar, öyküler, otobiyografik yapıtlar, gezi yazıları ve denemeler yazdı. 1912 yılında nobel edebiyat ödülü’nü kazandı.
  
  başlıca yapıtları:
  tiyatro oyunları; şafaktan önce (1889), barış bayramı (1890), yalnız insanlar (1891), dokuma işçileri^* (1892), crampton koleji (1892), kastor kürk (1893), hannele’nin göğe çıkışı (1894), florian geyer (1896), batık çan (1897), sürücü hensclhel (1898), hellos (1899), michael kramer (1900), kırmızı horoz (1901), yoksul heinrich (1902), elga (1905), ve pippa dans ediyor (1906), çoban şarkısı (1906), bischofsberg’in bakireleri (1907), imparator karl’ın rehinesi (1908), griselda (1909), fareler (1911), gabriel schilling’in kaçışı (1912), odysseus’un yayı (1914), kış türküsü (1917), ak mesih (1920), indipohdi (1921), peter brauer (1921), veland (1925), dorothea angermann (1926), danimarka prensi hamlet’in trajik öyküsü (1930), güneş batmazdan önce (1932), altın arp (1933), hamlet wittenberg’te (1935), katedralin kızları (1939), delfi’de (1941), iphigenie aulis’te (1943), agamemmon’un ölümü/ elektra (1948), magnus garbe (1942), katedral (1942), karanlıklar (1947).
  
  kafka brief an felice'de felice'nin gerhart hauptmann'ın oyununa değinerek sevgilisinin sağlığına dikkat çekiyor:
  
  "fakat canım, ben burada böyle yazmaya devam ediyorum ama sen belki de hastasın? schilling'in kaçışı'ndan sonraki mektubunda grip ihtimalinden bahsetmiyorsun hiç. tanrı aşkına canım, sen benim hayatımsın, koru kendini!"
  
  (bkz: franz kafka/@ibisile)
  (bkz: briefe an felice/@ibisile)
• hat bekçisi thiel öyküsüne üç ölü bir deli sığdırmış yazar.
• nazilerin iktidara gelmesinin ardından yaşadığı hayal kırıklığıyla sosyal yaşamdan elini eteğini çekmiştir. hitler'in devrilmesine şahit olduktan bir yıl sonra da hayata gözlerini kapamıştır.