covid-19 aşısı
-
(bkz: koronavirüs aşısı)
-
aşı konusunda şahsi fikirlerim biraz karmaşık ama covid-19 aşısı ile ilgili dünya ne durumda şu aralar bir bilelim diye bir tarama yaptım.
öncelikle bu konuda otorite olarak başımızda bulunan dünya sağlık örgütü resmi sitesinden 19 nisan 2020 tarihli covid-19 aşı çalısmaları güncellemesini , buradan detayları ile bulabilirsiniz.
gözüme ilk takılan, kanada'nın renkli çoraplı başbakanının bir açıklaması oldu. trudeau , covid-19 aşı gelişimini ve vakaların takibini finanse etmek için 1.1 milyar dolar bütçe açıkladı. ve ilginç bir konuya değindi bu arada ; " bir aşının ortaya çıkması çok uzun sürebilir. bulunan aşıların ne derce etkili olacağı da tartışılır. onlarca yıldır aids için bir aşı arıyoruz ve arıyoruz ve hala gelmedi. ancak hiv'li insanlar için yaşam kalitesini arttıran tedaviler büyük ölçüde iyileştirildi"
bu açıklamanın bir anafikri var, aşıyı aramaktan vazgeçmeyeceğiz ancak kesin tedaviyi bulmaya daha fazla zaman ve nakit ayırsak daha iyi olur demek istiyor kanada başbakanı. ben mantıklı buluyorum açıkçası. kesin tedavi ve bağışıklığını geliştirmiş insanların tespiti süper önemli. çünkü, aşı gelene kadar hayatın durmasının dünyaya vereceği zarar, covid-19'un verdiği zarardan daha büyük olacak.
alışılmışın dışına çıkarak, amerika birleşik devletlerinde hayvan deneyleri atlandı ve aşı 17 mart tarihi itibari ile insanlarda denendi.
ingiltere'de elisa granato isimli kadın, oxford'un aşı çalışmasının ilk insan deneği oldu ve 800 kişi daha bu deneyler için işe alındı.
ilaç devleri sanofi ve gsk bir aşı geliştirmek için bir araya geldi
avustralyalı bilim adamları, iki potansiyel aşıyı gelinciklere enjekte ettiler ve nisan sonu itibari ile insan deneylerine geçecekler.
bu arada 23 nisan 2020 tarihli bir new york post haberi, çinli bilim insanları tarafından denenen aşı testlerinin, maymunları covid-19 dan koruduğunu ortaya çıkardığını yazdı.
--- spoiler ---
pekin merkezli özel bir şirket olan sinovac biotech'teki bilim adamları, aşılarının iki versiyonunu sekiz rhesus makak maymuna dozladılar. üç hafta sonra maymunlar ölümcül patojene maruz kaldıklarında, preprint server biorxiv'de yayınlanan araştırmaya göre hiçbiri tam gelişmiş bir enfeksiyon geliştirmedi.
araştırmada en fazla aşı verilen maymunlar en iyi yanıtı verdiler, araştırmacılar virenks veya akciğerlerinden herhangi birinde virüsü tespit edemediler. daha düşük bir doz alan maymunlar kontrol edebildikleri küçük bir enfeksiyon geliştirdiler.
--- spoiler ---
biorxiv'de yayinlanan araştırmanın pdf dosyası. ilgilenen icin tık lütfen!
sinovac'ın denizaşırı düzenleme işleri üst düzey yöneticisi meng weining'in siencemap.org'a verdiği röportaj. zevk alarak okudum. size de tavsiye ederim.
bir haber de the hill'den. pfizer'den araştırmacı mikael dolsten'e göre, covid-19 aşı zaman çizelgesinin yarısına gelindi. biontech ile potansiyel bir aşı hakkında birlikte çalışan pfizer'in yakinda aşının müjdesini vereceğini söylediği videoyu buradan izleyebilirsiniz.
pfizer'in ve mikael dolsten'in bu konudaki açıklamalarını ilgi çekici buluyorum. zira, 9 nisan 2020'de pfizer, covid-19'u tedavi etmek için öncü bir ilaç geliştirdiklerini açıklamıştı. aşı ile ilgili olarak ise "başarılı olucağını umuyoruz ve yasal onay verilirse , 2020 yılı sonuna kadar milyonlarca aşı dozu sağlayabileceğiz" diye konuşmuştu.
tabii, kendilerinin bu açıklamalarının ardından, pfizer'in işlem gördüğü dünya borsalarındaki hisse değerleri sıçrama yaparak yükseldi. ilaç şirketleri kâr amaçlı kuruluslar oldukları için, halihazırda ihtiyatlı yaklaşmakta fayda var .
şimdi zurnaya zırt dedirtmenin vakti geldi.
evet , bütün dünya aşı arıyor, aşıyı bulduğunu, bulmasına az kaldığını söyleyenler, insan sağlığının sadece aşılarla güvenli olduğunu iddia eden fetişistler ve umutla aşı bekleyen halklara twitter üzerinden yüksek dozlarla popülist umutlar enjekte edenler var.
unutmayın, hiç kimse bu aşıların ne kadar etkili olacağını bilmiyor!
bir aşının gelişmesi, normal olarak onlarca yıl olmasa da , yıllar alır. araştırmacılar sadece birkaç ay içinde aynı miktarda işi yapmayı umuyorlar.
çoğu uzman, resmen sars-cov-2 olarak bilinen yeni virüsü etkisiz kılacak aşının gelmesinin, yaklaşık 12-18 ay sonra, 2021'in ortalarında mümkün olacağını düşünüyor
gercekleşirse, bu çok büyük bir bilimsel başarı olacak ama çalışacağının garantisi yok.
dört çesit koronavirüs halihazırda insanlar arasında dolaşıyor. yaygın soğuk algınlığı semptomlarına neden oluyorlar ve bunların hiçbirine karşı yıllardır bir aşı yok! -
devletin kesinlikle tüm vatandaşlarına bunu ücretsiz sağlaması gerekir.
-
bu aşıyı bulanlar ve üretenler cidden önemli kişiler, kurumlar. cidden her şeyi hakediyorlar.
ama dünyada herkesi etkileyen, milyonlarca kişiyi öldüren, bir çok kişiyi ömür boyu sağlık sorunlarıyla baş başa bırakan, en büyük şirketleri batıran, insanları işsiz bırakan bu aşının parayla satılacak olması bi tek bana mı dokunuyor?
dünya sağlık örgütü denilen abidik kurum ne işe yarıyor?
aşı daha üretilmemişken zengin ülkelerin bu aşının önümüzdeki bilmem kaç aylık stoklarını kapatmış olması cidden kimseye dokunmuyor mu?
sosyal medyanın yardımıyla bu şirketlere veya aşıyı üreten kurumlara baskı yapılamaz mı?
örneğin ben uğur şahin hocanın resmini komple sırtıma dövme yaptırayım, ankara'da kızılay'a, istanbul'da istediği yere özlem türeci hoca'nın heykelini dikelim sokaklara ismini verelim.
ya da ne bileyim pfizer'in şirketi önümüzdeki bilmem kaç yıl vergiden muaf olsun.
aşı ülkelere hastalığın yoğunluğu oranında dağıtılsın. cidden kanadanın her vatandaşını 3 kere aşılayacak kadar aşıyı şimdiden kapatması ama bazı ülkelerin nüfusunun %10'u kadar aşıya ulaşamayacağını kaynak düşünmek beni çok üzüyor, biraz da sinirlendiriyor. -
derinlerden edindiğim bilgilere göre aşı olmayanlar avm'lere giremeyecek, uluslararası uçuşlar yapamayacak ve benzer birtakım sosyal haklardan mahrum bırakılacaklar. aşının bir çip olduğunu düşünmesem de faz çalışmalarının yıllarca sürmesi gereken bir aşı çalışmasının herkese dayatılmasını sakıncalı buluyorum.
-
icat edilmesiyle toplumların üzerindeki psikolojik baskıyı bir nebze olsa da dindirmiş olan aşıdır. nitekim uzun çalışmalar sonucunda keşfedilmesi ve üretilmesi bir çok kafada değişik meğişik sorulara sebebiyet vermiştir. buna göre amerika, avrupa, rusya ve çin'in aşıyı aynı anda bulması bir rastlantı mı? yoksa gerçekten de canla başla çalışılıp aşı bulmanın hakkını mı verdiler? belirsiz.
bu süreçlerden önce
amerika çin'i, rusya amerika'yı casuslukla suçluyordu. almanya ise türkiye'yi de dahil hepsini dinliyordu ve ne gariptir ki hepsi aşıyı buldu. -
aşıyı üreten firmadan değil, aracı firma kullanarak alacak olmamız ve 13$'lık aşıyı 70$'a alıyor oluşumuz ile ilgili dr.serdar savaş'ın açıklamaları için: bkz: https://youtu.be/3jdnhjk5xn8?t=435
-
neredeyse tüm avrupa ülkeleri aşılamaya başladı. ingiltere şimdiden 1.9 milyon kişiyi aşıladı.
türkiye'de faz 3 çalışmaları dışında aşı programı hala başlamadı. ne zaman başlayacağına dair bir bilgi de yok ortalıkta. yalnızca bakanın söylediği günde 2 milyon kişi aşılayacağız diye bir laf var ki işkembeden.
gerçekçi bir yaklaşımla ayda 3 milyon kişi aşılansa toplumun %60'ı için 17 aya gereksinim var. kaldı ki bunlar ilk dozlar için geçen süre. ikinci dozlar nasıl olacak bir bilgi yok ortalıkta.
80 milyon+5 milyon= 85 milyonx35dolarx0.6x2= 3milyar570milyon dolar.
bunun bir de iç ekonomiye maliyeti var. taşınma, depolama, uygulama, atık vs.
almanya sadece bunun için 2.1 milyar euro ayırdı. hadi bizde iş gücü ucuz. diyelim 1 milyar dolar
4.5 milyar dolar 85 milyon insanın %60'ının iki doz aşılanmasının kabaca maliyeti.
kasada para yok. kimsenin bize kredi vereceği de yok.
türkiye'nin dışında olduğu aşıdır.
edit: şimdi aşılama programını gördüm. hedef %50. 42milyon 350bin. -
https://ekip.saglik.gov.tr/home/personelqueryview
linki üzerinden kimlik bilgileriniz ile girince hangi hastanede hangi grupta aşı olacağınız bilgisinin gösterildiği söylenen aşı. kedim için baktım ama kayıt bulamadım. -
yapılırken fotoğraf çekilirseniz etkinliği %100 artan aşıdır.
ekşi sözlük kullanıcılarıyla mesajlaşmak ve yazdıkları entry'leri
takip etmek için giriş yapmalısın.
hesabın var mı? giriş yap