önder somer

• 7 mart 1937 yılında istanbul'da doğmuş , türk sinemasının yakışıklı ama aynı zamanda kötü adamı olarak bilinen sinema sanatçısı . 16 mayıs 1997 günü geçirdiğ trafik kazası sonucu aramızdan ayrılmıştır..
  
  bir türk sineması aşığı olarak benim de önder somer hakkında düşüncelerim var paylaşmak isterim...
  
  renkli gözlerin, arkaya taranmış muntazam briyantinli saçların, ince bıyıkların, avrupai tipinle türk sinemasının yakışıklı, yakışıklı olduğu kadar da kötü adamıydın sen. hala emin değilim gözlerin mavi miydi, yeşil mi ? insanın yüzü bu kadar temiz, saf, iyiliksever bir ifadeye sahipken nasıl olur da bir kaş kaldırmayla dudağının kenarına haince bir gülümseme yerleştirmeyle , niyeti bozuk kötü bir adama dönüşür ?… dönüşürmüş.
  
  küçüktüm… sen doktor olurdun, yakışıklı subay olurdun, yazar olurdun, kariyer sahibi ama gönlünün sultanını bulamamış adam olurdun, ehli namusa göz diken mazide kalmış ama bunu yedirememiş eski sevgili olurdun, gazoza ilaç atan kötü niyetli züppe olurdun, iyi niyetli de olsan ömercik tarafından sarı çiyan diye nitelenirdin, evin hizmetli tayfası senden hazzetmezdi… ah ah… ben büyüdüm önder ağabey. bugün canım fena halde seni görmek istiyor, talibi olduğun hanım kızın da sana aşık olduğunu görmek istiyor, filmin esas adamının apışıp kaldığını görmek istiyor. ahahahha diye kötü ve hain kahkahanı duymak istiyor kulaklarım bugün.
  
  filmin tadına tat katardın sen, kötü adam diye bilinirdin ama iyi adam rollerinde seyirci seni yadırgamazdı. sana çok haksızlık edildiğini düşünüyorum önder ağabey, sen de muradına ermeliydin, sen de kazanmalıydın. seni komedi filmlerinde de görmek isterdim, ayhan ışık’ı, kartal tibet’i tokatlarken görmek isterdim, kavgayı bir de sen kazan isterdim. ne de çok şey isterdim… senden set anılarını dinlemek isterdim, bak bunu gerçekten isterdim.
  400’e yakın filmde görmüşüz seni , 1975’den sonra artık filmlerde oynamamışsın, meğer sen sadece oyuncu değil kapalı çarşı’da esnafmışsın. asıl soyadın “döşer” miş , babanın döşemecilik ve mobilyacılık vasfından ötürü, sen de devam ettirmişsin baba mesleğini. uzun yıllar kapalı çarşı’da dernek başkanlığı yapmışsın. sinemadan yine de kopmamış soder yönetim kurulunda üye olarak görev almışsın. evli barklı çoluk çocuğa da karışmışsın. bunları hiç bilmedik ta ki bir trafik kazasında ölüp de, hürriyet’in arka sayfasında minicik bir fotoğrafın eşliğinde birkaç satırlık haber halinde okuyana dek.
  
  biraz tuhaf, ortamlarda gülmek için anlatılan bir filminden ben de bir alıntı yapıyor, seni saygı ve rahmetle anıyorum. büyürken bana filmlerinle eşlik ettiğin için sana ve tüm sinema emektarlarına tekrar teşekkür ediyorum.
  
  1968 yapımı aşka tövbe filminden ;
  önder somer ( selman )
  filiz akın ( şehbal )
  kartal tibet ( mübin )
  
  gönülsüz de olsa şehbal selman’la nişanlanmıştır. ama şehbal hala mübin ‘i sevmektedir. üçlü son sahnede tren garındadır. mübin , aşkını kalbine gömüş, kaderine rıza göstermiş şekilde az sonra trene binecek , ömür boyu birdaha bu diyarlara ayak basmayacaktır. selman, iki aşığın aşkına sonsuz bir saygı göstererek “ hayır, buradan asıl gitmesi gereken benim” der, mübin ‘in gideceği yere o gider. yahu nereye gidiyorsun diye kimse sormaz, aşıklar kavuşmuştur ya artık gerisi boştur.
• orhan elmas, orhan aksoy, osman seden, tunç başaran hep favori bilmişlerdir önder somer'i. 60'lı yıllarda, çektikleri iki filmlerinden birinde mutlaka vardır önder somer. özellikle cüneyt arkın'ın ve kartal tibet'in belası olur, sinsice, arka planda bekler ama en olmadık numarayı yine o yapar.
  
  hatta şöyle bir hikaye vardır. bir gün önder somer'le, ayhan ışık, "kim daha çok tanınıyor" diye iddiaya girip, aynı caddenin karşılıklı kaldırımlarında yürümeye başlamışlar. ayhan ışık'ın peşindeki beş kişiye karşılık, önder somer'in peşinde "bu adam şimdi ne karıştıracak" beklentisinde, onbeş kişi varmış. kim anlattıysa, şimdi bana da mantıksız bir kurgu gibi geldi. tutarsız yani. (demiştim ki kızı bunu doğrulamış, gerçek bir hikayeymiş yani)
  
  filmlerinde, kendisine yalvaran, ayaklarına kapanan, parmaklarını yalayan kadınlara karşı, hiç itibar etmeden, gözünü kırpmadan, duygusuzca sabit ve yıkılmaz kalabilmesiyle de idolümüz olmuş önder somer, clark gable bıyık modelinin türkiye mümessilidir aynı zamanda.
• sapanca gişelerinde bir otobüsün kullandığı araca çarpması ile vefat eden oyuncu. 1975 yılında sinema iyice erotik filmlere kayınca, artık bu sektör benlik değil diyerek ayrılmış ve esnaflık yapmaya başlamış.
  
  önder somer'in oynadığı kötü adam karakterleri, seksenlerin dejenere kötü karakterlerine benzemez. istanbul türkçesi ile konuşur ve beyefendi, eğitimli adam görüntüsündedir. eroin kokain gibi şeylerle işi olmaz, aileden zengin soylu bir adamdır genelde. yanaşacağı kadınların sevdiği adamlarla arasını bozmaya çalışarak önce uyarı ateşi yapar, olmuyorsa fitneyi iyice artırır. sonunda jönden sopayı yedikten sonra da pes eder, esas kadın ve jön yine beraber olurlar.
• jönler iki artistlik yapar kızları tavlardı ama önder somer'in karakterleri öyle miydi? değildi, hep ince ve hain planlar sonucu kızı elde ederdi. yani sevdiği için kafa yorar ve emek verirdi. çocukken böyle düşünürdüm ya da yakışıklılığı başıma vururdu.
• çok yakışıklı adamdı rahmetli. jön olacak adamdı. bu adam jön olmadı ya, o dönemin yeşilçam ortamlarında türlü çeşit ayak oyunlarının döndüğüne inandım ben arkadaş.
• aynı sene içinde rol aldığı iki filmde acaip hislere sahip olduğunu farketmemek elde değil.
  
  anadolu kızı (1967)
  sürtüğün kızı (1967)
  
  - hayır seher. sırf konuşman farklı diye senlen alay etmelerine izin verme.
  - ama ben göylü gızıyım. haddime mi onlara kafa dudmam agam.
  - doğru aslında. orospu seni.! sktirol git lan. gözüm görmesin!
  - nere giderim agam gız başıma? nedendir bu hışmın?
  - ben de anlayamadım. affet beni nolur.
  - affetmek allaha mahsustur. ne dediniz ki hem.
  - kes lan. allah'ın adını ağzına alma. sürtük! söyle kaç para bedenin?!. hepsini alacağım! bu yatakta mı seviştiniz ha söyle!
  - agam?
  - ha şey. diyordum ki hizmetçilere talimatı verdim kuzum. bu odada kalacaksın..
  - sagol beyim.
  - sonra da akşama tadına bakarım bi güzel. yavrummm. nıhahaha.!!
• jönlerin hepsinden çok daha yakışıklı bulduğum sanatçı. filmlerde kaybetmesine uyuz olur, başroldeki oyunculara da düşman kesilirdim. oynadığı kötü karakterler de o kadar kötü değildi sanki, ya da gerçekte iyi bir adam olduğu için o kadar da kötü durmuyordu, bilmiyorum. kapalı çarşıdan kendisini tanıyan bir komşumuz ne kadar iyi bir insan olduğunu anlatmıştı, hiç şaşırmamıştım. mekanı cennet olsun.
• aslında benim bi düşüncem, yeşilçam senaristlerinin, yönetmenlerinin filan bu adama ciddi ciddi kıl olduğu yönündedir. zira ne kadar kötü adam karakteri varsa bu adama oynatmışlar, erol taş'ı sokakta görüp döven yurdum insanı, önder somer denince böyle bi irite olmuştur. halbuki ilik gibi adammış. misal şimdinin josh holloway'ine filan bin basar. öyle karizma, öyle yakışıklı...
  
  ayrıca önder somer'in yeşilçamda çizdiği efendi görünümlü ama hinoğluhin karakterler yüzünden, kızlar senelerce efendi adamlardan kıllandı, piçleri tercih etti. ben buna önder somer etkisi diyorum.
• bir zamanlar genç kızların gözbebeği olan rahmetli somer'in filmotografisine bakarken şöyle bir sıralamayı çok manidar buldum;
  
  (bkz: kızlar büyüdü), 1963
  (bkz: istanbul'un kızlar)ı, 1964
  (bkz: sözde kızlar), 1967
  (bkz: paşa kızı), 1967
  (bkz: sürtüğün kızı), 1967
  (bkz: anadolu kızı), 1967
  (bkz: fakir kızın romanı), 1969
  (bkz: kızım ve ben), 1969
  (bkz: berduş kız), 1970
  (bkz: genç kızlar pansiyonu), 1971
  (bkz: denizden gelen kız), 1972
• en yakisikli kotu adam..
  
  oynadığı filmler
  
  1. oy emine (1975)
  2. düşmanlarım çatlasın (1974)
  3. beddua (günahsız kadın) (1973)
  4. anneler günü (1973)
  5. iki süngü arasında (1973)
  6. züleyha (1973)
  7. aşk ve vatan (1973)
  8. aşkın zaferi (1973)
  9. elbet birgün buluşacağız (1973)
  10. çoban (1973)
  11. namus (1972)
  12. tehlikeli görev (1972)
  13. kırbaçlı yosma (1972)
  14. denizden gelen kız (1972)
  15. itham ediyorum (1972)
  16. altın mı aşk mı? (1971)
  17. cafer bey iyi, fakir ve kibar (1971)
  18. ibiş gangsterlere karşı (1971)
  19. selda bacı (1971)
  20. tanrı şahidimdir (1971)
  21. seks ve silah (1971)
  22. yağmur (1971) ~ refik
  23. bir varmış bir yokmuş (1971)
  24. yumurcağın tatlı rüyaları (1971)
  25. sevenler kavuşurmuş (1971)
  26. senede bir gün (1971)
  27. cilalı ibo yetimler meleği (1971)
  28. her günaha bir kurşun (1970)
  29. bir yumruk sana (1970)
  30. acımak (1970)
  31. mazi kalbimde yaradır (1970) ~ önder
  32. duyduk duymadık demeyin (1970)
  33. buğulu gözler (1970)
  34. berduş kız (1970)
  35. kaçak (1970) ~ vural
  36. yavrum (1970)
  37. son günah (1970)
  38. yarım kalan saadet (1970)
  39. yılan kadın (1970)
  40. ninno (1969)
  41. ayşecik`le ömercik (1969) ~ ayşenin teyzesinin sevgilisi/gülün babası
  42. kızım ve ben (1969)
  43. altın kalpler (1969)
  44. ağlama değmez hayat (1969)
  45. bana derler fosforlu (1969)
  46. bir vefasız yar için (1969)
  47. fakir kızın romanı (1969)
  48. osmanlı kartalı (1969)
  49. hayat kavgası (1969) ~ recep
  50. fosforlu cevriyem (1969) ~ memduh
  51. öldüren aşk (1969)
  52. ömercik babasının oğlu (1969)
  53. sonbahar rüzgarları (1969) ~ faruk
  54. sokak kedisi (1969)
  55. sevgili babam (1969)
  56. tatlı sevgilim (1969)
  57. inleyen nağmeler (1969)
  58. deli murat (1969) ~ selim
  59. yumurcak (1969)
  60. kadın intikamı (1968)
  61. ana hakkı ödenmez (1968)
  62. benim de kalbim var (1968) ~ kenan
  63. baharda solan çiçek (1968)
  64. kara sevda (1968)
  65. artık sevmeyeceğim (1968)
  66. yaratılan kadın (1968)
  67. sevemez kimse seni (1968)
  68. nilgün (1968)
  69. kader böyle istedi (1968)
  70. iftira (1968)
  71. sabah yıldızı (1968)
  72. aşka tövbe (1968) ~ selman
  73. gözyaşlarım (1968)
  74. gönüllü kahramanlar (1968)
  75. kara yazım (1968)
  76. samanyolu (1967)
  77. anadolu kızı (1967)
  78. sürtüğün kızı (1967)
  79. sözde kızlar (1967) ~ behiç
  80. zehirli hayat (1967) ~ turan
  81. pranga mahkumu (1967) ~ necip
  82. ayrılık saati (1967) ~ tarık
  83. demir bilek (1967)
  84. paşa kızı (1967) ~ necip
  85. yaşlı gözler (1967)
  86. zalimler de sever (1967)
  87. karım beni aldatırsa (1967)
  88. denizciler geliyor (1966)
  89. bir millet uyanıyor (1966)
  90. ben bir sokak kadınıyım (1966) ~ vedat
  91. intikam uğruna (1966)
  92. ölmek mi yaşamak mı (1966)
  93. allahaısmarladık yavrum (yarın ağlayacağım) (1966)
  94. istanbul kabadayısı (1966)
  95. sana layık değilim (1965)
  96. kırık hayatlar (1965)
  97. tamirci parçası (1965) ~ bülent
  98. sevinç gözyaşları (1965)
  99. haremde dört kadın (1965)
  100. tehlikeli adımlar (1965)
  101. gurbet kuşları (1964)
  102. altın kelepçe (1964)
  103. şehrazat (1964)
  104. kanun karşısında (1964)
  105. istanbul`un kızları (1964)
  106. içimizdeki şeytan (1964)
  107. güzeller kumsalı (1964)
  108. ankara`ya üç bilet (1964)
  109. harmandalı efe`nin intikamı (1963)
  110. gizli sevda (1963)
  111. kızlar büyüdü (1963)
  112. dikmen yıldızı (1962)
  113. senden ayrı yaşayamam (1962)
  114. ayşecik ateş parçası (1962)
  115. insan doğarken ağlar (1962)
  116. harmandalı efem geliyor (1962)
  117. beş hikaye (1962)
  
  kaynak: http://www.4x10.com/oyuncu.asp?isim=�nder somer