• kamu hizmetlerinin tekili. (bkz: kamu hizmetleri)
  • (bkz: amme hizmeti)
  • (1) idari faaliyetin dört temel konusundan birisidir (diğerleri: kolluk, planlama, özendirme ve destekleme; naçizane kanımız "regülasyon" un ayrı bir idari faaliyet olmadığıdır.).
    (2) sıddık sami onar tarafından verilen klasik tanım hala korunmaktadır: “devlet ve diğer âmme hükmî şahısları (kamu tüzel kişileri) tarafından veya bunların nezaret ve murakabaları, kontrolları altında umumî ve kollektif ihtiyaçları karşılamak ve tatmin etmek, âmme menfaatini sağlamak için icra edilen ve umuma arzedilmiş bulunan devamlı ve muntazam faaliyetlere âmme (kamu) hizmeti denilmektedir.”. (onar, s. s., idare hukukunun umumî esasları, 3. bası, istanbul 1966, 13).
    (3) klasik tanım "a priori" dir, yani tanım, önce tanımda kullanılan unsurlar tespit edilerek oluşturulmuştur. bir başka deyişle, kamu hizmeti niteliğinde olan faaliyetlerdeki ortak noktalar tespit edilmiş, daha sonra bu ortak noktalar bir tanımda toplanmıştır.
    (4) kamu hizmeti tanımı, kamu hizmeti okulu tarafından oluşturulmuştur. dolayısıyla, tanım oluşturulurken “devlet hizmet eder”, “tüm idari faaliyetler kamu hizmetine yöneliktir” şeklinde paradigmalar esas alınmıştır. bu yaklaşım sonucu, diğer idari faaliyetler için geçerli olan ilkeler de (devamlılık ve düzenlilik, kamu yararı amacı) tanımın içine girmiştir.
    (5) "evrensel hizmet" kavramıyla ciddi bir evrim/değişim sürecine girmiştir.
    (6) özeleştiri: pek bir idare hukuku dersi gibi oldu. varsın olsun "ciddi" duruyor.
  • ticari araçlarda ayakta yolcu taşıma yasağının belediye otobüslerinde olmayışının sebebi. bittabii insanlar birbirleriyle yakınlaşmalı, kaynaşmalı, birbirlerinin kokusunu hissetmelidir. bu sıcakta insanın orasından burasından ter akarken elalemin ıscak vicudunun tokanışlarına sebep olan bu kamusal hizmete çok kişisel olarak lanet olsun diyorum... (meali: ya rabbim sırf şu kalabalık ve amca kokularını duymamak isteyişim nedeniyle hususi bir araç, benzin parası, şu bu istiyorum... biliyorum ben bu hususta muvaffak olunca kamu hizmeti bu sefer de yol inşaası ve işletmesi kademesinde beni delirtecek... yaya olarak kaldırımda yürüyemediğim bir hizmetin kamusunda ikamet ediyorum... sen aklımı koru..)
  • 5 ilkesi vardır. bunlar "rolland yasaları" olarak da bilinir. (rolland, fransız idare hukukçusudur.)
    1) süreklilik ve kesintisizlik
    2) düzenlilik
    3) genellik (eşitlik- tarafsızlık)
    4) değişkenlik (uyarlama)
    5) bedelsizlik (meccanilik)
  • evveliyatla kamu hizmeti, idare hukuku'nun sıkça kullanılan önemli kavramlarından biridir ve pek çok anayasada da yer almaktadır.

    yasal, anayasal, yargı menşeili bir tanımı yoksa da doktrinde değişik tanımları yapılmıştır.

    öncelikle bir kaç ölçüte ayırmak gerekirse:

    organik açıdan: kamu tüzel kişisi tarafından tahsis edilmiş ajan ve vasıtaların bütünü
    maddi açıdan: faaliyetin kamu yararını tatmin etme niteliği taşıması
    şekli açıdan: kamusal yönetim usullerine tabi olma durumu

    bu ölçütler zamanla sosyal devlet anlayışı doğrultusunda devletin ekonomik ve sosyal yaşama müdahalesinin artması üzerine çözülmeye başlamıştır.

    metin günday hocanın tanımıyla günümüzde kamu hizmeti: "siyasal organlar tarafından kamuya yararlı olarak kabul edilen, bir kamu kuruluşunun ya kendisi ya da yakın denetimi ve gözetimi altında özel kesim tarafından yürütülen faaliyetlerdir."

    kamu hizmeti, bir faaliyetin ilk kez ve doğrudan kamu kesiminde yürütülmeye başlaması ya da özel alandan kamu kesimine aktarılması suretiyle kurulmuş olur. ilk kez ve doğrudan kamusal kesimce yerine getirilmesi halinde tekel biçiminde yönetiliyor demektir. öteki durumda ise özel hukuk kişileri tarafından da yerine getirilme durumu mevcuttur.

    bir kamu hizmetinin yürütülmesi belli bir örgütün kurulmasını da gereğini de doğurur. bu durumda asli yetki yasama organına aittir. veya devlet tüzel kişiliğiharicen ayrı bir kamu tüzel kişiliği örgütlenmesi olacaksa da kanuna dayanarak idari işlemle kurulmalıdır.

    eğer toplumsal gereksinim ortadan kalkmışssa, kamu hizmeti yine yasama organının yetkisi doğrultusunca kaldırılabilir.

    kamu hizmetlerine egemen dört ayrı temel ilke vardır.

    1- süreklilik ve düzenlilik : kamu hizmetlerinin gereksinimler doğrultusunda sürekli, yani kesintisiz ve düzenli olarak yürütülmesi gereği.

    2- değişkenlik : kamu hizmetinin değişen ve gelişen koşullara uyum sağlama gereği

    3- nesnellik ve eşitlik : idare, kamu hizmetini yürütürken objektif davranmak ve eşit hizmet sağlamak yükümündedir.

    4- bedelsizlik : idare kamu yararına bu hizmetleri bedelsiz sunmalıdır. eğer katılım payı şeklinde alınan bir bedel sözkonusu ise, bu hizmetten yararlananlarının ödeme gücünü aşmayacak şekilde olmalıdır.

    kamu hizmetleri, belli kriterlere göre sınıflandırılırlar.

    1. tekelli-tekelsiz kamu hizmetleri: faaliyetin özel kesime bırakılıp bırakılmadığına(daha doğru tabirle yasaklanıp yasaklanmadığına) göre bu ayrım yapılır.(örn: eğitim,sağlık-tekelsiz(özel okullar, özel hastaneler var) , demiryolu ulaşımı- tekel(sadece kamusal kesimce yürütülüyor))

    2. milli-mahalli kamu hizmetleri: hizmetlerin yürütüldükleri alana göre bu sınıflandırma yapılır. tüm ülke düzeyinde yürütülen hizmetler (örn: tcdd) milli, belli bir bölgede yürütülen hizmetler mahallidir (örn: iett ulaştırma hizmeti istanbul için)

    3. doğrudan bireysel yararlanma- dolaylı birlikte yararlanma: yararlanma biçimlerine göre yapılan sınıflandırmadır. idare ile ayrı ayrı ilişki kurarak kamu hizmeti almaya doğrudan ve bireysel yararlanma(eğitim, sağlık vs.), idare ile bir ilişkiye girmeden dolaylı yararlanmaya da dolaylı ve birlikte yararlanma(bayındırlık hizmetleri) adı verilir.

    4. konuya göre ayrım: kamu hizmetleri konularına göre 4 farklı grıba ayrılırlar. kilit bir ayrım noktasıdır.

    a)idari kamu hizmetleri: geleneksel kamu hizmetleridir. (bayındırlık, sağlık, eğitim, tapu-kadastro,nüfus vs.).bunlar kamu hukuku rejimine tabidirler ve bunlardan doğan uyuşmazlıklar idari yargıda çözümlenir.

    b) iktisadi kamu hizmetleri: genelde özel hukuk kişileriyle beraberce yürütülen bir kamu hizmeti grubudur. sınai ve iktisadi niteliklidirler ve bu açıdan kamu hizmeti sağlarlar (örn: gaz, elektrik, telefon)...özel hukuk kişileriyle olan direkt ilişkilerinden dolayı esas olarak özel hukuk kurallarına tabidirler. ancak kanun veya verdiği yetki doğrultusunda idari işlem ile kurulurlar ve kamu hizmeti ilkeleri, ve idarenin kamusal yetkileri geçerlidir.

    c) sosyal kamu hizmetleri: sosyal devlet ilkesi doğrultusunda gelişen, çalışma düzeni, sosyal güvenlik, emeklilik, fakirlere yardım gibi kamu hizmetleridir. kamu ve özel hukuk kuralları beraberce uygulanır.

    d) bilimsel-teknik-kültürel kamu hizmetleri: toplum yaşamındaki ve toplum üyesi bireylerin gelişimindeki rolleri nedeniyle kamu hizmeti haline getirilmişlerdir. "kamu hukukunun katı kalıpları içinde yürütülemezler"(günday). bundan dolayı bu kuruluşlar ve personelleri için özerklik, daha çok serbesti gibi bazı olanaklar tanınmıştır.
  • anayasamiza gore her turk vatandasinin belli bir sure yapmak zorunda oldugu hizmet. yasalarla bu her erkek turk vatandasinin askerlik yapmasi zorunlu olarak duzenlenmis. her nasilsa kadinlar icin zorunlu kamusal hizmetle iligili bir yasa koyma ihtiyaci hissedilmemis. bunun sebebinin kadinlarin kurtulus savasinda vermis olduklari hizmetler mi yoksa ataerkil bir toplum olmamiz mi oldugu bilinmez tabii ki...
  • kamu hizmeti; devlet ve diğer kamu tüzel kişileri tarafından veya bunların gözetim, denetim ve kontrolleri altında, genel ve kollektif gereksinimleri karşılamak, tatmin etmek ve bu yolla kamu yararını sağlamak için toplumun geneline yöneltilen devamlı ve düzenli mal ve hizmet sunumlarına denir.
  • kamu hizmeti; yapılacak faaliyette kamu yararı bulunan bir toplumsal gereksinmeyi karşılamak amacıyla, kamu tüzel kişileri ya da onların gözetim ya da denetimi altında ki özel girişiim tarafından, özel bir hukuksal düzen içerisinde yürütülen etkinliklerdir.
  • marksist kavramlarla, üretim sürecine sabit sermaye şeklinde dahil edilen girdi arzını oluşturur:

    "kamu hizmeti olarak nitelenen ve sanki toplumun genel refah düzeyine katkı yaptığı intibaı yaratılan hizmetler, aslında sermayenin genel verimliliğine katkı yaparak kâr oranını yükseltir. genellikle sabit sermaye olarak üretim sürecine giren kamu hizmetleri, bu nitelikleri ile altyapı sabit sermaye hizmetleri olarak görülmektedir. kamu harcamalarında önemli bir yer tutan kamu hizmetleri, halkın genel refahını yükseltici değil, aslında özel sermaye birikimine katkı yapıcı harcamalardır." izzettin önder (2008), "marksizm ekonomik sistemlerle ilgili bir öğretidir", manifesto'nun 160. yılında marksizmin güncelliği", epos yay., s. 140.
hesabın var mı? giriş yap