erden kıral

• tezer özlü'nün kocası. hakkaride bir mevsim'i çektikten sonra sistemin gazabına uğramış kişi.
  tezer özlü'nün; ben sana bakarım, sen film çek, demesiyle kendini filmlerine vermiş kişi.
  iyi yönetmen..
• (bkz: av zamanı /@hanging rock)
  (bkz: bereketli topraklar üzerinde /@hanging rock)
  (bkz: hakkari'de bir mevsim /@hanging rock)
• erden kıral (10 nisan 1942 - 17 temmuz 2022)
  
  bir gün hakkında yazmayı borç saydığım ayna filmi türk sinemasının ve kendisinin en iyi filmleri arasındadır. benim gönlüme göre ilk 20 arasına kesin girer. şanslı tesadüfle andrey tarkovski'nin ayna'sı zerkalo gibi. hatta düşsü, şiirsel, gerçeküstü yanlarıyla da benzer. tek, onun aynası daha sert, gerçekçi bir düş; bir toplumsal kabus gibidir.
  
  ayrıca şerif gören, zeki ökten gibi yılmaz güney etkisinde sanata başlamış, geçiş dönemi, ara dönem sinemacılar arasındadır. bir şekilde ömer kavur ve ali özgentürk de başka kaynaktan ama bu kuşakta sayılabilir. bunlar yeni türkiye sineması için gereken metamorfozu başlatmış ama tamamlayamamışlardır. yılmaz güney'in etkileyici ama tahamkümcü kişiliğiyle özellikle erden kıral, şerif gören ve zeki ökten'in nasıl baş ettikleri, ellerindeki malzemeyi nereye taşıdıkları hem sanat tarihi yaklaşımıyla hem eserlerı bakımından özel mercek altına alınasıdır. bildiğim kadarıyla erden kıral güney etkisini kırmak, kendi kimliğine, sanat görüşüne ulaşmak için çok çabalamış, medyada ustasıyla hesaplaşmasını yaparken aynı zamanda yolda filmiyle anılarını ve duygularını deşmiştir.
  
  (bkz: bereketli topraklar üzerinde/@ibisile)
  (bkz: döğersavur), döğer savur, patoz
  (bkz: yolda/@ibisile)
  (bkz: hakkari'de bir mevsim/@ibisile)
  (bkz: av zamanı/@ibisile)
  (bkz: avcı/@ibisile)
  (bkz: rashomon effect/@ibisile)
• geçtiğimiz gün "biz, bizim kuşak umut'taki faytondan indik" dedi ve devam etti "biz toplumcu gerçekçi sinema yaptık, derdimiz vardı çünkü. şimdiyse muhafazakar sinema yapılıyor çünkü vasat zevkler moda."
  
  bunu üstenci bir tarzda kimseyi ezerek söylemedi. aksine gayet nedensellik içerisinde corporatisme bağlayıp kökendeki sanatsal tutuculuğun dünyadaki yansımalarından bahisle söyledi.
  
  kendisi hakkında yazılabilecek çok şey var, ömrü sonsuz olsun. ve hazırlamakta olduğu son filmi için de her şey yolunda gitsin, müthiş ilerlesin.
• tarzına, duruşuna büyük saygı duyduğum yönetmen.
  
  ne yazık ki hayatını kaybetmiş. artık her bir filmi izlendiğinde yeniden doğacak.
• (bkz: beyaz öküz)
• hakkaride bir mevsim, mavi surgun, avci filmlerinin yonetmeni.
• tezer özlünün sevdiği halde ayrıldığı ^* ikinci kocası. aynı zamanda kızı denizin babası.
• bugün emek direnişinin en ön saflarında, yaşına başına bakmadan, aslanlar gibi dimdik durmuştur ve gözünün içine biber gazı sıkılmıştır kendisinin. geçmiş olsunlar diliyoruz.
• kendisi trt okul'da yayınlanan sinema aşkı programına konuk olmuştur. programın çekimleri anadolu üniversitesi ile işbirliği içinde gerçekleştirilmektedir ve kameramanlardan gürkan emekçi de şahsımın sevdiği bir arkadaşıdır. çekimin önceki günü arkadaşına "ben de gelicem bana ne böhüee" diye ağlayan bendeniz, çekim günü baltalimanı yalısında ekiple beraber yerini almıştır.
  neyse efenim, bütün ekip eskişehirli, ben de istanbul'a yerleşeli birkaç hafta olmuş ama evim istanbul'da olduğundan istanbul'u biliyor sanılıyorum. çekimler ünlü yönetmen erden kıral ile yapılacak ve ekibin gidip onu alması gerek. istanbul'u bilen tek kişi ben olduğumdan(!) bu konuda yardımım rica ediliyor, seve seve kabul ediyorum. zar zor evin yerini buluyoruz fakat sokağı bir türlü bulamıyoruz. sorduklarımızın da bilmemesi bir yana sağda solda tabela da yok. en sonunda erden bey'i arayıp bize yeri ayrıntılı tarif etmesini rica ettikten sonra aynı yokuşa tekrar geliyoruz, sokağı buluyoruz bu sefer. fakat emin olmak adına sokağa girmeden önce son kez birilerine sorayım diyorum ve camı açıp hoş giyimli yaşlı beyefendiye soruyorum:
  -pardon x sokağı nerde acaba?
  bunu sormamla beyfendinin beni azar yağmuruna tutması bir oluyor ve laf arasında da açın kapıyı diyor.
  sonradan dank ediyor tabii o beyefendinin erden kıral olduğu. yalıya kadar bol bol azarını yedikten sonra benim ziyaretçi olduğumu ve bu yüzden böyle bir hataya sebebiyet verdiğimi öğreniyor. ardından sakinleşiyor ve program esnasında bize imalı imalı bakmadan da edemiyor.
  
  bu da bana utanç verirken kıkır kıkır güldüren bir anımdır.