avrupalı

• ici avrupa birligi vatandasligi ile doldurulmaya calisilan kavram. avrupa cografyasina söyle bir bakinca kimin avrupali oldugunu, kimin daha az kimin daha cok avrupali oldugunu anlamakta zorluk cekiyoruz, biz avrupali olmayanlar. avrupalilik eger bir kimlik unsuru olarak ön plana cikiyorsa onu kosullayan kriterler de olmali. ab'nin temeline bakildiginda bu kriterlerin daha cok demokrasi, insan haklarinin sayginligi, özgürlüklerin korunmasi ve garanti altina alinmasi gibi insani degerlere dayandigi görülüyor. yani ; bu degerleri paylasan kisi avrupalidir, bu degerlerin korunmasi icin cabalayan devlet avrupalidir. öyle midir peki? bir yunanli ile bir ingiliz bahsi gecen degerlere ayni ölcüde bagli midirlar? yahut bir italyan ile bir avusturyali? kisiler bazinda bakinca avrupalilik tek ve sabit bir kavram olmayip, degisken, cokkültürlü, dinamik bir yapiya bürünüyor. zaten birligin amacladigi da bu, öyle bir avrupalilik kavrami yerlesmeli ki zihinlere, tüm üye ülke vatandaslarini kapsasin. maastricht antlasmasi ile ortaya cikan avrupa birligi vatandasligi da iste tam böyle bir ihtiyaci görüyor. bize gelince; bu soruyu cok sorar oldum, biz ne kadar avrupaliyiz, türkler? bugün avrupali bir gencle ayni masaya oturdugumda, en demokratlari en hosgörülüleriyle bile olsa, "öteki" oldugumu sezinliyorum. kalin cizgilerle sinirlari cizmeme ragmen. türkiye islam ülkesi degildir, türkiye laik bir devlet rejimine sahiptir, türkiye'deki islam diger islam ülkeleri ile karsilastirilamaz. geldik simdi baska bir noktaya, islam avrupali olmaya engel midir? degildir deyip, kisisel görüsümü ekleyerek bu kismi kapatiyorum, nitekim derin mi derin bir konu. sosyal boyutuyla incelersek, italyanlar kadar akdenizli, yunanlilar kadar sicakkanli bir millet olan bizler avrupali miyiz? peki biz bahsi gecen degerlere, kriter olarak sunulan degerlere ne ölcüde bagliyiz? dananin kuyrugu burada kopuyor iste... tüm cabalara, tüm avrupalilasma, batililasma, cagdaslasma serüvenine ragmen hala demokrasi, ifade özgürlügü, insan haklari gibi bir hukuk devletinin temel almasi gereken degerlere hem vatandas hem de devlet olarak sahip cikmiyoruz. demek ki henüz avrupali degiliz. avrupalilasma yolunda atilan adimlar türkiye'yi muhakkak ki ileri noktalara tasidi, ancak esigi atlatamadi. avrupali olmak zorunda miyiz, hele ki ortada acikca fark edilen bir kan uyusmazligi varken. bence, olmak zorundayiz. cocuklarimiz özgürce büyüsünler, özgürce egitilsinler, özgürce düsünsünler, özgürce yasasinlar diye. bence degismek zorundayiz.