yüksek inşaat mühendisi ^*

• "inşaat yüksek mühendisi" gibi tarzanca bir ifadenin türkçe'de doğru olan kullanım şeklidir. televizyonun sizi yönlendirmesine izin vermeyin. unutmuş olsanız da dil bilgisi kuralları ya da sizin anlayacağınızı tahmin ettiğim şekilde gramer var açın okuyun.
• kullanımı yanlış olan ve öss denemelerinde bolca çeldirici cevap olarak bulunan dilbilgisi hatasıdır.
  olması gereken :
  (bkz: x yüksek mühendisi)
• birazcık daha açıklamak gerekirse;
  mühendislik mesleğinin üzerine yüksek lisans yapmış kişi yüksek mühendis olur ve üzerinde çalıştığı konusu da bu titrine eklenir.
  yüksek mühendis, ne yüksek mühendisi, endüstri yüksek mühendisi.
  eğer yüksek endüstri mühendisi derseniz, kişiye ait bir sıfat kullanmış olursunuz, mesleğe değil.
• (bkz: yazik)
• inatla anlaşılmaması ve hatta bunun doğru kalıp olduğunu savunulması üzerine gereken ve üzerinde düşünülmesi gereken açıklamayı yapmak boynumun borcudur. inşaat mühendisi, devlet bakanı , eşek arabası , patlıcan kızartması, kız arkadaş gibi tamlamalar isim tamlamaları sınıfına girerler. bunların arasına bir sıfat(örneğin eski) girmesi pek bir kuralsız kullanım örneği olmakla beraber dili katleden bir uygulamadır. yazılı ve görüntülü ortamlarda bunun böyle kullanılıyor olması o insanların dile hakim olduklarını ve kurallarını bildiklerini göstermez. ayrıca 1 milyar sinek bok yiyor hadi biz de yiyelim gibi bir davranış okumuş, mürekkep yalamış kişilerin yapacağı türden bir davranış değildir. hele hele bu isim tamlamalarının önüne gelen sıfatları gidip isim tamlamasına değil de onun kullanıldığı kişiye mal etmek ise daha büyük bir yanılgıdır. ayrıca dil bilgisi kurallarını bilmeden ahkam kesmektir ki en büyük komiklik de zaten budur. şimdi örneklerimize gelelim.
  
  öncelikle doğru kalıbımız yüksek inşaat mühendisi kullanımıdır bunun üzerine bastıktan sonra devam edelim. yüksek inşaat mühendisi, sanılanın aksine kişinin gerçekten yüksek inşaatlar yapabilen bir mühendis olduğunu değil yüksek lisans sahibi bir inşaat mühendisi olduğunu niteler. aksini düşünmek biraz garip olmaktadır. çünkü doğru kullanımı budur. türkçeyi bilmeyen ve anlayamayan birileri yanlış anlayabilir diye dilin en güzel kurallarından birini yıkmak doğru değildir. rusça değil ki bu özne yüklem nesne söyleyişine göre yer değişebilsin, türkçe bu efendiler!
  
  eski devlet bakanı doğru olan kullanım olmasına karşın önceki yıllarda bazı aklı evveller devlet nasıl eski olur sen bakanımıza nasıl eski devletin bakanı dersin gibi süper bir bamya çüklülük-nohut beyinlilik örneği göstererek bu bakan arkadaşlarıma kıyak olsun diye devlet eski bakanı gibi ben yaptım oldu tadında bir tamlama geliştirmişlerdir. ortada devlet ve bakan gibi iki önemli kurum bulunduğundan ise devletin televizyonu dahil kimse gık çıkaramamıştır.
  
  peki şimdi hassas bir meslek grubunu ele almayan isim tamlamalarını inceleyerek kuralımızı zihnimizde pekiştirelim. ufak bir hatırlatma: türkçe eğitim veren bir kurumda bir süre bile bulunduysanız bu kuralları zaten ezbere bilmeniz gerekir. zira ilkokuldan itibaren bunlar türkçe derslerimizin konusuydu. yani eli kalem tutan herkesin bu kuralları zaten biliyor olduğunu varsaymaktan doğal bir şey yoktur. eski eşek arabası tamlamasına bakarsak konuyu daha iyi anlayacağımızdan eminim. eşek eski arabası yapalım ne oldu? michael jackson şarkıcısı gibi bir tını bıraktı değil mi dimağımızda? hadi yetmedi eski kız arkadaş ve kız eski arkadaş tamlamalarına bakalım. daha çarpıcı bir örnek sıcak patlıcan kızartması ve patlıcan sıcak kızartması ile verilebilir. hala anlamayanlar için bir dilin kuralları belli bir meslek grubu için değişmez-değiştirilemez! türkçemize en azından bu basit kuralla sahip çıkmaya çalışalım. zira noktalama kurallarını zaten unuttuk...
  
  toplumun önde gelen bir kesimi olması gereken yüksek lisans yapmış kişilerin ise hala bu hataya düşmeleri ne acıdır. düşünün adam kartvizitine yazdırıyor gururla "inşaat yüksek mühendisi fahri tırtıl" diye. böyle kartvizitler önüme geldikçe bunların sahiplerine acıyorum. efendi, sen ki yüksek lisans yapmışın herkesin sahip olamadığı bir titre-ünvana sahip olmuşsun. herkes öyle yazıyor diye neden diğerlerinden eğitim olarak üstün olduğunu inkar edercesine böyle yanlış kullanımları belliyorsun anlamak mümkün değil. demek ki yüksek lisans da adama bir şey katmıyor demezler mi? milli eğitimi bıraktık yüksek lisansı bitirenler bile böyle vahim hatalar yapıyorlar demek ki her kurumun içi boşalmış demezler mi? derler tabi. ey bu kalıbı inatla yanlış kullananlar, silkinin ve kendinize gelin.
  
  edit: bu kadar bilgi dolu bir entrynin iki saatte en kötü entrylerim arasına girmesini ironik buluyorum. demek ki doğru bilinen yanlışları sözlükte ifşa etmemek gerekiyormuş.
• (bkz: bence sen de haklısın)
• söz konusu kişinin gökdelen, plaza falan gibi fiziksel olarak yüksek ya da baraj, nükleer santral falan gibi "ince iş" manasında "yüksek inşaat" mühendisi ya da, bir ihtimal, söz konusu kişinin pek yüce bir şahıs olduğunu belirten sanal tamlama.
  
  gerçek hayatta ise, esas olan mühendis olmaktır. gerek görürseniz, master yapar "yüksek mühendis" olursunuz. birisi sorduğunda ne mühendisi olduğunuzu belirtme ihtiyacı da duyarsanız "inşaat yüksek mühendisiyim" dersiniz. bunu söylerken de, inşaat ve yüksek kelimelerinin son hecelerini vurgulu, mühendis kelimesini vurgusuz telaffuz edersiniz.
• türkçenin sanalı ya da gerçeği diye bir ayrımının olmadığının farkında olmayan bireyler tarafından ısrarla inşaat yüksek mühendisi şeklinde hatalı kullanımının doğru olduğu savunulan tamlamadır. tekrarlamak gerekirse bu türkçedir. sanalı gerçeği gibi ayrım yapılamayacağı gibi kuralı belli ve doğru olan bir kullanımı kafamıza göre de değiştiremeyiz. herkes tarafından yanlış kullanıldığını bile bile bir nevi don kişot olarak bu yola baş koymuşsam bunun deliliğime mi yoksa herkesin yanlış bildiği bir şeyin doğrusunu mu bildiğime yormak siz okurlara kalmıştır. bilgi elinizde verdiğim örneklere inanmayan bir dil bilgisi kitabı alsın okusun sanırım ilköğretimde okuyan bir tanıdığı olan herkes bunu kolaylıkla yapabilir. yok araştırmak zor geliyor tembellik edilip ben bunu böyle anlarım şeklinde ahkam kesiliyorsa kaç yıllık türkçenin birilerinin anlamalarına göre şekillenmediğini belirtmek isterim. herkes kafasına göre bir şeyleri yanlış anlarsa o dil ortak olmaktan çıkar belli bir kesimin dili olur. o yüzden dilin kuralları vardır ve bu kurallar bıçak gibi keskindir. isim tamlamaları aralarına sıfat almazlar. sıfat isim tamlamasının önüne gelir.
• http://www.tdk.gov.tr/ham08.html adresinden alıntılıyorum :
  "atv’nin 12.10.1999 gecesi 19.00 haberlerinde eski emniyet genel müdürü necati bilican ile ilgili açıklamalar yapılırken emniyet eski genel müdürü dendi. bu tür tamlamalarda eski kelimesi devlet eski bakanı örneğinde olduğu gibi başta kullanılmamakta, eski devlet bakanı biçimindeki kurallı söyleyişi, ne yazık kitercih edilmemektedir."
  not: inatla yanlış olan kullanımın savunulması ise tarafımdan garipsenmektedir. lütfen kendi kafanıza göre uygun olduğunu düşündüğünüz yanıtlar yerine bana referans gösterin, kural gösterin. bakın ben bilmem kaç keredir ispatlıyorum hala tersi bir kanıt gelemedi..kanıt diyorum düşünce değil..
• "yumurta mı tavuktan, tavuk mu yumurtadan çıkar" gibi hiç bitmeyeceği anlaşılan tartışmaya konu ihtisas alanı.
  
  kararsızları "inşaat yüksek mühendisi" safına çekmek için şu örneği vermek yerinde olur: master'lı mühendise, "yüksek mühendis" gibi tamlamalı bir ünvan değil de, mesela "guru" gibi tek kelime bir ünvan verilseydi, bunun inşaat mündisliği okumuşuna "inşaat gurusu" denilecekti.
  
  hepimiz önce insanız, sonra birşeyleriz. mühendisler de önce mühendis, sonra inşaatçı, kimyacı, makinacı vs'lerdir. "inşaat yüksek mühendisi" demek, "mühendis insan" demek kadar doğaldır. "insan mühendis" anlamsal açıdan neyi vurguluyorsa, "yüksek inşaat mühendisi" onu vurgular.