tarihi asansör

• ///^\\\
  | | | | | | ___________
  | | | | | | i z m i r
  | | | | | | t a r i h i
  | | | | | | a s a n s ö r
  | | | | | | k r o n o l o j i k
  | | | | | | f o t o ğ r a f
  | | | | | | k o l e k s i y o n u
  
  tarihi asansör'ün geçmişini fotoğraflarla inceleyelim.
  
  //^\\
  | | | | | ______________
  | | | | | 1918 ^*
  | | | | | 1919 ^*
  | | | | | 1925 ^*
  | | | | | 1930 ^*
  | | | | | 1950 ^*
  | | | | | 1954 ^*
  | | | | | 1955 ^*
  | | | | | 1957 ^*
  | | | | | 1965 ^*
  | | | | | 1967 ^*
  | | | | | 1969 ^*
  | | | | | 1971 ^*
  | | | | | 1974 ^*
  | | | | | 1977 ^*
  | | | | | 1997 ^*
  | | | | | 2005 ^*
  
  şehrin bir diğer önemli simge yapısı saat kulesine de tekrardan bakmak isterseniz
  (bkz: #135727867)
• izmir'de pek e$i benzeri olmayan tarihi yapi, iki mahalle arasi yoku$larda yorulmak, merdivenlerde tikanmak yerine osmanli zamaninda yapilmi$ atraksion. biniyorsunuz hop diger mahalledesiniz. ayrica lokasyon olarak hatay'in en guzel yerinde oldugu icin manzaranin %90'ini deniz, ustteki kafe ve restorantta flamenko e$liginde yenen super luks ak$am yemegine gelen hesabin tanimini da "kol gibi" olu$turmaktadir.
• iki cadde arasına asansör yapma fikri biraz salakça ve şımarıkça gözükse de o yokuşları gören (coğrafya kitaplarında izmir deniz seviyesinde düz bir ovada yer alır diyen salakla da tanışmak istiyorum bir gün) ve daha da iyisi çıkan birisine çok mantıklı gelen bir fikirdir izmir mithatpaşa caddesinde bulunan ve bulunduğu semte adını veren asansörün yapılışına ve tarihçesine bir göz atarsak:
  
  karataş semtinde,mithatpaşa caddesi'nden yaklaşık 40 metre yükseklikteki halil rıfat paşa caddesi'ne çıkan asansör, 1907 yılında nessim levi tarafından yaptırılmıştır.asansör'ün giriş kapısı üzerindeki yuvarlak madalyon içindeki kitabede bulunan " ascenseur construit par nessim levi, 1907 ) yazısı konuya açıklık getirmektedir.tescil fişinin yaptırılan hanesinde yer alan bu isim,daha sonraki metinde asansörü yapan usta olarak tanımlanmaktadır.
  1942 yılında şerif remzi reyent'e satılan asansör,onun ölümü üzerine yeğeni ayla hanım'a kalmış,ayla hanım ise 1977 yılında belediye'ye bağışlamıştır.asansör kulesi'nde 2 asansör bulunmaktadır.bunlarda soldaki buharla,sağdaki ise elektrikle çalışmaktadır.1985'de gerçekleştirilen restorasyonda her iki asansör de elektrikle çalışmak üzere düzenlenmiştir. mithatpaşa caddesi girişinde holün solunda hidrolik kazan dairesi yer almaktadır. eski izmir'lilerin^* söylediklerine göre asansör buhardan önce su gücü ile çalıştırılmış. halil rıfat paşa caddesi seviyesinde asansör'ün solunda makine dairesi yer almaktadır. ayrıca,istinat duvarı içinde de kullanılan mekanlar bulunmaktadır.asansör'ün halil rıfat paşa caddesi'ne ulaştığı yerde demir konsollar ile taşınan ahşap bir balkon bulunmaktadır.balkonun dökme demir korkuluklarının o dönemde izmir ve istanbul'da çok sık kullanılan motifleri taşıması ilgi çekicidir.kule,taş olan ilk bölümden sonra tuğla olarak yükselmekte ve balkona kadar iki kademede ufalmaktadır.balkonun üzerinde kalan bölüm ise daha ufaktır.
• aynısından bir tane de harem tarafına selimiye'ye filan çıkmak için yapılması gerektiğini düşündüğüm nefis eser.
  
  izmirliler böyle bir esere sahip oldukları için şanslılar, gerçketen çok estetik, ince düşünülmuş hatta kullanışlı; lakin sahip çıkılmakta biraz geç kalınmış gibi bir durum söz konusu ki içler acısı bu manzara. evet asansör restore edilmiş, aklanmış paklanmış lakin asansör çevresi, dario moreno sokağı hariç tamamen tarihle bağlarını koparmış, son derece sıradan, alelade bir muhit halini almış. öyle ki sahilde bulunan on katlı apartmanlar arasından zor seçiliyor bu güzel eser, keşke çevresi biraz boş bırakılsaydı, daha doğrusu eski evlerin yıkılıp yerine bu çok katlı yapıların yapılmasına çok eskiden mani olunsaydı.
  
  dario moreno sokağından birkaç adımla ulaşabildiğiniz bu güzel asansör ile yukarı çıktığınızda sizi doyumsuz bir izmir manzarası karşılıyor. biraz esen rüzgarı içinize çekip biraz da göz banyosu yaptıktan sonra yandaki cafe bar'a geçip keyifli keyifli birşeyler yudumlayıp güzelim manzara eşliğinde keyifli sohbetler yapabilirsiniz.
  
  yazık ki üst kapıdan mahalleyi gezmeye devam etmeye kalkmak hüzün verici, zira kendinizi otuz saniyede alelade bir atmosferde bulup üzülüyorsunuz, en iyisi yeniden aşağı inip sahile karışmak biran önce.
• izmir'de 1900'lu yillarin baslarinda nesim levi tarafindan yaptirilan,mithatpasa caddesiyle halilrifatpasa caddelerini birlestiren,gunumuzde bir kafe bir bar ve bir restorani bunyesinde barindiran bir tesis halini almis,muhtesem izmir manzarali sokak asansorudur.
• sirf gece manzarasini gormek icin gidilebilinecek mekanlardan. butun izmir'in ayaklar altina serildigi e$siz yer. eskiden durbunler vardi daha iyi gormek icin, hala duruyor mu bilmiyorum.
• şu yaşıma kadar nedense gitmeyi hep ertelediğim yerler arasındaydı ve nihayet görebildim tarihi asansörü. sırf o güzelim manzarası için bile muhakkak ziyaret edilmesini tavsiye ederim.
  
  mithatpaşa'dan dario moreno sokağı'na girdik önce, -sormadan bulamadığımızı söylemeliyim ayrıca- ulaştığımızda ise çevresinin kendisiyle alakasız ve uyumsuz olmasını son derece yadırgadık. zamanında keşke farklı bir mimari yapılaşma düşünülseymiş şeklinde düşünmeden edemedik.
  
  manzarayı daha yakından görmek isteyenler için otomatik, 1 tl. ile çalışan bir dürbün koymuşlar. üç kişi sırayla kısa sürelerle baktık ve birden bitiverdi. "1 tl'ye bu kadar olur hacı, kusura bakmayın" mesajlı bir altyazı çıksa tam olacaktı yani... ve akabinde canlı müzik yapılan cafeye oturduk. orada bir yandan biramızı yudumlarken, bir yandan da izmir'in gece manzarasının keyfine vardık.
  
  güneşin batışının en güzel izleneceği yerlerden biri olduğu aşikar, eğer olursa bir dahaki ziyaretimi o vakitlerde yapacağım kesinlikle...
• sanılanın aksine asansör yokken orada bulunan merdivenlerden nesim levi'nin düşmesi yüzünden değil devidas ailesinin babasının düşmesi yüzünden nesim levi tarafından yaptırılan tarihi binadır. devidaslar ve nesim leviler ahbabdırlar ve birbirlerine gidip gelirler (devidaslar merdivenlerin yukarısındaki büyük evde, nesim levi aşağısındaki büyük evde oturmaktadır). bu ziyaretlerin birinde baba devidas merdivenlerden inerken düşer, ayağını kırar. bu kazaya nesim levi çok üzülür. bu üzüntü anında aklına modacı olduğu için sık gittiği avrupa'da gördüğü anasörler gelir. buraya da bir asansör yapılabilir fikri aklına gelir. avrupa'dan mühendisler getirir ve bu nadide yapıyı güya dostu devidas'a, aslında izmirlilere armağan eder.
• bunun şöyle bi versiyonu var brezilya'da. gayet de güzel.
  
  http://en.wikipedia.org/…lacerda_salvador_bahia.jpg
• mithatpaşa caddesi ile, halilrıfatpaşa caddesi'nin arasındaki kademe farkından dolayı kolay ulaşım sağlamak amacıyla 1907 yılında musevi işadamı nesim levi tarafından yaptırılan asansör, "asansör çıkmazı sokağı" olarak bilinen yerden, 155 basamak yukarıdaki kemal reis ilkokulu'nun bulunduğu alt sokağa ulaşım için yaptırılmıştır. böylelikle 58 metre yukarıda kalan semtten, deniz kenarına iniş, çok kısa bir süreyi kapsar.