sun yat sen

• "hiçbir ulus kayıp vermeden ilerleyemez. modernizme giden yol kanla kaplıdır. devrim o kanın adıdır." demiş aşmış kişilik.
• devrimci düşünceleri nedeniyle 16 yıl avrupada sürgünde yaşamak zorunda kalan siyasetçi.
  çini birleştirmek için milliyetçi söylemler ile sosyalizmi bir araya getirmeye çalışmıştır.
• modern çin'in kurucusu. 1911 çin ihtilalini yönetmiş ve milliyetçi partisi ile birlikte manchu hanedanı'nı düşürmüştür. meşhur son imparator'u tahtından edip de saray temizlik işçisi yapan da bu adamdır. 1917-1925 arasında yeni çin cumhuriyetinin başkanlığını yaptı ve binyıllardır ülkeyi birleştirmeyi ve reformları imkansız kılan feodal düzeni yıkmak için çabaladı. ölümünden sonra çin 1949'a kadar sürecek buhranların içine girdi.
  
  hem mao tse tung hem de chiang kai shek onun öğrencileri olarak yetişmişlerdir. ikisi de kendi çinlerinin (ahaha) kurucusu ve babası kabul ederler dr sun'u.
• çin'in atatürk'ü desek pek yanlış olmayacak insan. gelenekçi ve dış mihraklara kapalı bir çizgide olan qing hanedanlığının devrilmesinde büyük rol oynamış kişi.
  
  kendisi çin geleneklerini kötü bulmamakla beraber, büyük ailelerin ve kabilelerin milli birlik ve beraberlik düzenine zıt olacağını düşünür. batının bilimsel, teknolojik ve eğitimsel gelişmelerine hayran olduğunu söyler. ancak rte'nin dediği gibi batının ahlaksızlığının alınmamasını söyler.
• hem anakara çin'de hem de tayvan'da büyük saygı gören, çin'i birleştiren kişi olarak anılan, adına filmler, diziler, kitaplar adanan, modern çin'in kurucu babası (tayvan), öncü devrimci (çin halk cumhuriyeti). ayrıca yakışıklı ve karizmatik bir yüzü vardır. komünist ve milliyetçi bölünme ise ölümünün ardından gerçekleşmiştir.
  
  edit: muhtemelen mao'yu hiç tanımamıştır. halefi, kmt'nin en güçlü ikinci ismi ve eniştesi olan kai shek'in aksi o dönem mao, çoğu çinli sosyalistin - komünistin dahi henüz ismini bilmediği, yeni yeni yükselmekte olan bir isimdi.
  
  mao'nun sun yat sen'in öğrencisi olduğu iddiasının ardında iç savaş dönemince çkp'nin meşruiyetinin temellendirilmesi ve sun yat sen'in devlet - devrimci mirasının çhc tarafından sahiplenilmesi yatar.
• çin'in nanjing kentinde mozalesi olan kmt'nin kurucusu. yakın çin tarihinin en önemli iki adamı çan kay şek ve mao zedong, dr. sun yat sen'in öğrencileridir.
• kuomintang'in kurucusu. 1925'te öldü, yerine can kay sek gecti.
  
  doktor sun yat sen'in söyle bir de sözü var: ben katirdan dogma bir katirim, halkimin hizmetkariyim.
• mao zedong darbecisinin aksine gerçek bir çinli devrimcidir.
• sun yat sen, kanton civarında 1883'te doğmuştur. önce protestan hıristiyan mektebinde okumuştur. zaten çin'de yeni mekteplerin hepsi misyonerlerin elindeydi. daha bu mektepteyken ihtilalci oldu. 1892'de cerrah oalrak eğitimini bitirdi. önce makao'da doktorluğa başladı ve aktif politikacılığa girdi. 1894'te havai adalarında, hono-lulu'da siyasi ve gizli olan "çin'in kurtuluşu" cemiyetini kurdu.
  
  amerika'ya bir seyahatten sonra 1895'te, kanton'da ilk kıyam teşebbüsünde bulundu. bunda başarılı olamayınca japonya'ya göç etti. 1900 senesine kadar orada ve diğer bölgelerde hep propaganda yaptı. 1907'de yeni bir kıyam hareketine girişti; yine başarılı olamadı. bu sefer malaya'ya kaçtı. fakat ihtilal hareketleri de bütün çin'i sarmış bulunuyordu; çünkü 1905'te ihtilalci cemiyetler çoğalmıştı. aynı yıl amerika ve ingiltere'yi gezerek istikraz teşebbüsünde bulundu. ve 1924'te öldü. sovyet rusya o zaman cenazesine gümüşten bir tabut göndererek katılmışlardır.
• çin iç savaşının kışkırtıcısı olarak görülür bazı tarihçiler tarafından;
  sonuçta savaşın iki yüzü chiang ve mao'yu o yetiştirmiştir.
  adına bir de üniversite açtırmıştır 1924'te.
  http://www.sysu.edu.cn/en/index.html