• kabaca, halkın seçtiklerini (parlamento) ve aldıkları kararları denetleyen ve üyeleri genellikle halk tarafından seçilmeyen üst meclis. milletvekili seçimlerinde adayın halka yakınlığı, sevilirliği, kişisel serveti vs. özellikler seçimlere çok etki eder ancak memlekette ülke için çok değerli olabilecek bilgi ve beceriye sahip başka adamlar da vardır, onlar da senatoda toplanır böyle iki meclisli ülkelerde. örneğin amerikan kongresinin üst kanadına senato, alt kanadına temsilciler meclisi denir, ingiltere'de avam kamarası ve lordlar kamarası vardır. türkiye'nin de 27 mayıs ile 12 eylül tarihleri arasında gerçekleşen bir "cumhuriyet senatosu" tecrübesi vardır misal. (osmanlı'da da heyet-i ayan ya da ayan meclisi denir idi senatoya)
  • her görüşteki akil adamların yer alacağı ve eksikliği ile yeri doldurulamayan oluşumdur. bir genel seçim öncesinde, en çok yokluğunu hissettiğimdir. üyelerinin büyük çoğunluğunu halkın seçmediği, bir üst meclisin olması çok gereklidir. yolda yürümesini bilmeyenin seçtiği ve ömründe iki kitap açıp okumamışların seçildiği bir meclisle yönetilmek zoruma gidiyor. okuyarak, çalışarak, düşünerek ve üreterek akil adam olanların ülke yönetiminde söz sahibi olmaları gerekir. oy kaygısı duymadan ve hatta maaş bile almadan. hangi görüşte olurlarsa olsun. böyle bir oluşuma ihtiyacımız varken, senatosu olan bir ülkenin başkanlık sistemine geçmeyi istemek de neyin nesi? senatonun adı bile geçmeden üstelik. senatoyu mevcut siyasiler oluşturacaksa, bir farkının olacağına inanmak da saflık olur, orası ayrı.
  • senatores boni viri, senatus autem bestia.
    senatörlerin tümü iyi adamlardır ancak senato bir şeytandır.
  • senato parlamento ile aynı şey değildir, çoğunlukla senato, parlamentoyu oluşturan etmenlerden biridir. çoğunlukla tarihten gelen bir oligarşik boyutu vardır ve avam kamarası, temsilciler meclisi gibi isimlerle sonradan kurulan yapılarla birleşince bugünkü meclislerin bileşeni haline gelmişlerdir. bu yüzdendir ki "seniority rule" denen bir kavram vardır; yani senatörler genellikle daha zengin, daha yaşlı ve aileden politikacı olurlar. nitekim abd'de senatör olmak için 30 yaş ve 9 yıllık vatandaşlık şartı aranırken, temsilci olmak için 25 yaş ve 7 yıllık vatandaşlık yeterlidir.

    ingiltere'de ise lordlar kamarası adıyla bilinen senatodaki senatörler maaş almazlar. bu ne demektir, bu sizin geçinmek için maaşa ihtiyacınız olmaması demektir. bilmem anlatabildim mi?
  • 27 ab ülkesinden 13'ünde vardır bu kurum. senatosu (tabi hepsinde orijinal adı senato olarak geçmiyor ama ikinci meclis anlamında senato olarak kullanıyorum burada) olan ülkeler: almanya, avusturya, birleşik krallık, belçika, çek cumhuriyeti, fransa, hollanda, irlanda, ispanya, italya, polonya, romanya, slovenya.

    (bkz: ikinci meclis)
  • kökeni roma'ya dayanır ve yaşlılar, kıdemliler evi demektir. roma'da özellikle dış politika ve ordu üzerinde büyük tesiri vardır ve yönetici olan konsüller dahi icraatlarında senatoya dayanır. zaten roma lejyonlarında yazan spqr ifadesi senato ve romanın insanları demektir. günümüzde ise senatoların farklı ülkelerde farklı fonksiyonları olmakla beraber,senatonun en büyük işlevsel görevi parlamentodan geçen yasa tasarılarının yeniden gözden geçirilmesi ve üst düzey bürokratlar ve hatta bakanların atamalarında rol oynamasıdır. senatoyu parlamentodan ayıran en önemli unsur üyelerinin daha az siyasi endişesi olan daha seçkin insanlar olmasıdır. senatörler devletin yüksek çıkarları için daha fazla uzlaşma gösterebilecek karakterde insanlardan seçilir.

    ülkemize gelirsek, kanaatimce senato türkiye için gereklidir ama senato ve parlamento seçimlerinde farklı modeller uygulanmalıdır. türkiye'de hükumet gücünün devam edebilmesi için parlamento seçimlerinde %10 olmasa da bir barajın uygulanması gerekmektedir. çünkü parlamenter demokrasilerde hükumetler parlamento içinden çıkar bu yüzden bir hükumetin istikrarı için parlamento çoğunluğunu elinde tutması önemlidir. 1961-1980 arasındaki dönemde baraj olmadığından hükumetler bu çoğunluğu sağlama da zorluk çektiğinden çok sıkıntı yaşanmıştır. buna karşın barajın olmadığı seçim tekniği ile bir senato kurularak yasama güçlendirebilir ve yasama ile ilgili kritik konularda daha kolay uzlaşma sağlanabilir.
  • latince yaşlı anlamına gelen senex kelimesinden türemiştir. bir nevi yaşlılar heyeti demektir ki roma cumhuriyeti dönemindeki işleyişi de bu şekildedir.
  • yönetim sistemimize entegre edilmesi gereken kurum.
  • 27 mayıs darbesi'nin ardından "24 anayasası'nın tek parti iktidarlarına verdiği geniş yetkilerin demokratikleşmeyi engellendiği" haklı düşüncesinin sonucu olarak büyük millet meclisinden bağımsız olarak oluşturulmuş yürütme organıdır 60'ların türkiye'sinde. senatörlük seçilme yaşı 40 idi ve seçilebilmek için üniversite mezunu olmak şarttı.
  • senato sözcüğü " yaşlı" anlamına gelen latince "senatus" tan gelir
hesabın var mı? giriş yap