sabri esat siyavuşgil

• hakkı devrim yazıyor:
  
  "sabri esat siyavuşgil'in dillere destan cyrano de bergerac çevirisini bilirsiniz. edmond rostand'ın ünlü romantik oyunu, bir manzum komedidir. bir yerinde cyrano, küçümsediği ve tahkir etmek istediği rakibine (manzum metni tam hatırlamıyorum, mealen) "bir tokat atarsam sana, yanağında şakayık biter" gibi bir laf eder.
  
  oyunun fransızca aslında, yanakta biten lahana'dır; o dildeki adıyla chou ('şu' okunur). rostand, tokat sesinin yansımasını 'ş' sesinde yakalamaya çalışmış.
  
  siyavuşgil 'lahana' dese manzum metin neye dönerdi, düşünür müsünüz? o tokat şakırtısını bir başka bitkide aramış, ve 'şu' sesiyle alay edercesine 'şakayık'ı şaklatmış."
  
  (radikal, 4.12.2003)
• yaptığı cyrano de bergerac tercümesinin orjinalinden daha iyi olduğu söylenen çevirmen ve şair.
• "yolculuk" adlı şiiri:
  
  bir yaz günü odamda kaparken bavulumu
  çekecek koltuğumun parmakları kolumu
  her zamanki sesiyle bana "otur" diyecek
  
  bütün kış geceleri duyduğum laflarıyla
  çıplak bir kadın gibi beyaz çarşaflarıyla
  beni uyutmak için yatağım esneyecek
  
  yolda, adımlarımı çağıracak geriye
  aralık duran kapım, belki dönerim diye
  penceremde buğudan bir damla yaş donacak
  
  yürürken sağ omzuma hafif sesle ötüşüp
  - bir evden anlaşılmaz fısıltılarla düşüp -
  bembeyaz bir el gibi bir güvercin konacak
  
  dudağımı gizlice çekerek dudağına
  akşam gibi düşecek vagon basamağına
  garda beyaz, dumandan bir kadının bedeni
  
  son kampana çalacak ve son düdük ötecek
  mesafeler bir nokta halinde küçültecek
  külrengi istasyonda mendil sallayan beni...
• o kadar iyi bir ceviriler yapmistir ki, orjinalleri ile mukayese yapildiginda, kendi cevirileri orjinal metinden daha heybetlidir.
• yedi meşale'nin umursanmayanlarındandır ama gruba adını veren de bu abidir. 45 yaşında profesör olmuş.
  en bilinen şiiri:
  
  odalar ve sofalar
  
  evler bir nara benzer
  nar tanesi sofalar
  akşam, yol gibi gezer
  sükûn su gibi odalar
  
  odada bir pancurun
  sofadadır güneşi
  camlarda yanan korun
  düşer içime eşi
  
  odada yığın yığın
  gölgenin salkımları
  sofada yalnızlığın
  duyulur adımları
  
  oda, içinden duyar
  oluktan düşenleri
  sofa, geceyi oyar
  dinler merdivenleri
  
  toplar odam kuş gibi
  sofamın lâflarını
  birer bibloymuş gibi
  süsler boş raflarını
  
  beni duvar boyunca
  bir kum gibi ufalar
  odam uyku dolunca
  uyumayan sofalar
• vakti zamanında cemil meriçin hocalığını yapmıştır.
• frenkçe eserleri muntazam biçimde türkçemize kazandıran çevirmen
• küçükçekmece’de bir tekkede dünyaya gelmiş.
• "edmond rostand'ın hem savaşçı, hem şair, hem yüce ruhlu, hem esprili, hem cafcaflı, hem kahraman, hem gözüpek, hem sevecen bu gaskonyalı kahramanını siyavuşgil o kadar sevmiş, onunla öyle özdeşleşmişti ki, bu sevgi onun dört başı mâmur fransızcası, virtüöz türkçesi ve doğuştan humur üslûbu ile birleşince, değil sade türk edebiyatının ve tiyatrosunun, belki de dünya çeviri tarihinin benzersiz bir fenomeni ortaya çıktı: bir çeviri ki, aslından hiç aşağı değildi. bir çeviri ki, hatta, yer yer aslından bile üstündü."
  
  haldun taner, milliyet, 1 ekim 1978, s. 14
• 1907 yılında istanbul'da doğdu. 1968 yılında istanbul'da yaşımını yitirdi. lise öğreniminin ardından fransa'da felsefe eğitimi aldı. istanbul'a döndü. yaşamının sonuna kadar istanbul üniversitesi edebiyat fakültesi psikoloji bölümü'nde öğretim üyeliği yaptı. yedi meşale akımı içinde yer aldı. ilk şiirleri yedi meşale dergisinde yayımlandı. fransız şairlerin şiirlerini türkçe'ye çevirdi. ayrıca sait faik abasıyanık'tan öyküleri de fransızca'ya çevirdi. bu öyküler un point sur la carte (haritada bir nokta) adıyla hollanda'da yayımlandı. gazetelerde fıkra yazarlığı da yaptı. edmond rostand'ın ünlü oyunu cyrano de bergerac'ı türkçe'ye çevirdi.
  
  eserleri:
  
  şiir:
  odalar ve sofalar (1933)
  
  inceleme:
  istanbul'da karagöz ve karagöz'de istanbul (1938)
  psikoloji ve terbiye bahisleri (1940)
  karagöz (1941-1961)