rudder

• ucagin kuyrugunda, yere dik olarak gordugumuz ve ismini dikey stabilize olarak verebilecegimiz parcanin son bolumunde bulunan, hareketli olan ve ucagin yaw ekseninde hareket etmesini sagliyan mini kanatcik
• kokpit içerisinde bulunan pedallar yardımı ile sağa veya sola hareket ettirilir.çok motorlu uçaklarda bir motorun kaybında ters tarafa kontra yapmak için kullanılır.özellikle aşırı rüzgarlı havada pist başına çapraz yaklaşma yapılmıssa son anda rudder kullanılarak uçak yatırılmadan burnunun pisti hizalayacak biçime gelmesini sağlar.
• deniz taşıtlarındaki benzerlerinden ötürü çoğu kişi, uçaklarda dönüş için kullanıldığı düşünür fakat bu yanlıştır (bkz: aileron). rudder yön değiştirmek için değil, koordineli bir dönüş (bkz: turn coordinator) ve kimi zaman da rüzgar düzeltmesi amacıyla kullanılan bir kontrol yüzeyidir.
• kokpitte pilotların ayaklarının hemen önünde yer alan iki adet pedalla yönlendirilen uçuş kontrol yüzeylerinden bir tanesi. temelde uçuş kontrolüne iki etkisi vardır. ilk olarak uçağın rudder ın döndüğü tarafa doğru dikey eksen etrafında dönüşünü sağlar. ikinci etkisi ise uçağın kuyruğundan burnuna doğru geçen eksen (longitudinal axis) etrafında dönmesine (roll) sebep olur. ayrıca bazen counter-act adverse yaw olarakta adlandırılır. bunun sebebi ise lövye aracılığıyla uçak bir tarafa yatırıldıktan sonra (roll) uçağın yatırılış yönünün tersinde yaw hareketine başlaması ve bunun rudder müdahalesiyle dengelenmesidir.
• ing. dümen
• uçağın tek motorunun arıza yaptığı durumlarda çalışan motorun olduğu tarafa doğru açılıp uçağın uçuş başını dengede tutmak için de kullanılabilir.
• uçağın dönüş amaçlı yan yatırılmasına, dengeyi sağlamak için eşlik ettirilir
• deniz taşıtlarında da bulunan yön değiştirme sistemi
• yamulmuyorsam türkçesi istikamet dümeni olup, düşük hızlarda lövyenin etkisizleşmesi sebebiyle de kullanılan aksamdır.
• ilk kez cinlilerin kesfettigi hede. cingozler!