rölanti

• ne ilerleme ne de gerileme kaydeden insan ruh halini anlatabilen guzel sozcuk.
• motorun efor sarfetmediği ve en alt limitte çalıştığı durumdur. vitesi boşa attıp trafikte ışıkta beklediğinizde ayağınızı gazdan çekmişkenki halinizdir (yuh be, cümleye bak) . rölanti ayarının yüksek olması, bu bekleme durumlarında aracınızın fazla yakıt harcaması sonucunu doğurur. yüksek rölanti ayarı aynı zamanda motorda yıpranmayı, aşınmayı arttırır. özellikle sıkışık trafikli bir güzergâha sahipseniz. aşırı düşük olması da motoru sürekli baygın bir halde , her an stop etmeye hazır ve nazır durumda tutacaktır ki bu da sakattır. kış mevsiminde motorun çabuk ısınması amacıyla rölanti ayarının az bir miktar yükseltildiği vakidir. ama bunu yapmaya pek de gerek yoktur, çünkü bu ısınma kalkış sırasında gereklidir, motor ısındıktan sonra yüksek rölanti size kalacaktır. bunun yerine "jikle" denilen kolun çekilmesi zaten bu iş için yeterlidir ki yapılış amacı budur. yeni model araçlarda da otomatik jikle vardır zaten.
  rölanti ayarı, genellikle gaz telinin motordaki ucunun yakınlarında bir yerdeki vidadan yapılır. gaz telinin çektiği mandalın bastığı yerin altındadır. vida açılıp kapanarak mandalın basma seviyesi ayarlanır ve böylece rölanti değişmiş olur.
• arac klimalarinin en uygun, aracin rolantideyken acilmasi tavsiye edilmektedir. belli bir suratte calisan motor, bu sirada calistirilan klimanin etkisi ile kendini fazlasiyla zorlayabilir.
  
  ozellikle turkiye'deki vergi uygulamalari nedeniyle satin alinan dusuk duzey motorlar (mesela, bir jeep'e olmasi gerektiginden daha dusuk verimli bir motor takilmaktadir) klimanin rolanti disi zamanlarda zirt pirt calistirilmasina dayanamayabilirler.
  
  hatta bazi araclar, ozellikle bir de yokus cikiyorlarsa, klimanin acilmasi ile birlikte ansizin stop ediverirler.
• "motorun en dusuk calisma rejimi. motorun stop etmemesi, yani her an hizlanabilecek sekilde (rolantide) calismasi icin rolanti ayari gereklidir."
  
  (bkz: uyuma donarsin)
  (bkz: kis uykusu)
• bozulduğu vakit arabayı kekeleten, her an duracakmış gibi çalışmasına yol açan hede.
  (bkz: oto sanayi sitesi)
  (bkz: oto sanayi sitesinde entry girmek)
• yavaşlatma, askıya alma, ağırlaştırma.
• ne gidebilen ne kalabilen insanın durumu. gaza bassa basamaz, kontağı kapasa kapayamaz. bir süre sonra durum rahat gelir, ama akü bu da.. dayanmaz.
  
  (bkz: arkadasim bekleme yapma)
• aşkın -de hali. ^*
• rölanti, içten yanmalı motorların yüke binmeden çalışmasını sürdürmesidir. rölanti devri motorun çalışacağı minimum devir olarak kabul edilir. birçok araçta bu devir motorun özelliklerine bağlı olarak 700rpm (dakika başına devir sayısı) ile 1000rpm arasında olabilir. tabi özel iş makinalarında veya jeneratörlerde kullanılan motorlar her zaman bir miktar yük ile çalıştığı için bu motorların rölanti devirleri daha yüksektir. rölanti devrini rölanti motoru (rölanti valfi) belirler. bir araç satın alırken ilk olarak rölantinin düzenli olup olmadığına bakılmalıdır. çünkü rölanti, aracın birçok donanımına bağlı olarak düzenlenir ve rölantisi düzenli olmayan araçta kesinlikle bir arıza var demektir. merak edenler için konuyu detaylı şekilde anlatmaya çalışayım.
  rölanti devri neye göre belirlenir?
  rölanti devri aracın minimum yakıtla ve uygun sarsıntıyla çalışmasını sürdürebileceği devirdir. daha düşük devirlerde de çalışmaya devam edebilir ancak sarsıntı artacak ve motor zarar görecektir. içten yanmalı motorlarda sırayla ateşlenen pistonlar bulunur. pistonlar sırasıyla emme, sıkıştırma, ateşleme ve egzoz işlerini yaparlar. bu motorlara 4 zamanlı motor denir. ateşleme esnasında üst ölü noktada bulunan piston, yanmanın oluşturduğu basınç ile aşağı doğru itilir. ve bu durum diğer pistonlarca sırayla gerçekleştirilir. eğer pistonun yukarı çıkma hızı (sıkıştırma esnasında) ile aşağı inme hızı (ateşleme zamanında) arasında hız farkı oluşursa motorda sarsıntı başlar. fark ne kadar yüksekse sarsıntı o kadar yüksek olur. o halde motora püskürtülecek yakıt miktarı en az motorun hareketli parçalarını (volan, krank, eksantrik, piston, biyel ve supaplar, pompalar gibi) çalıştırmaya yetmeli ve bu devri koruyabilmelidir. örnek vermek gerekirse (rakamlar tamamen farazidir) bir motorda her pistona her ateşlemede 1ml yakıt püskürtelim. bu durumda piston ilk ateşleme esnasında 2metre/saniye hızda aşağı doğru insin ama hareketli parçalara harcanan güç nedeniyle devrini tamamlayamadan yavaşlıyor olsun. aşağı doğru 2mt/sn hızla başlayan hareket sıkıştırma zamanına geldiğinde 1mt/sn hız ile son buluyor olsun. devir tamamlandığı anda ateşleme tekrar gerçekleşecek ve piston 1mt/sn hızdan 2mt/sn hıza çıkacaktır. bu ani hız değişimi sarsıntıya neden olur. o halde öyle bir yakıt püskürtelim ki hem hareketli olan diğer parçaların sabit hızda çalışmasını sağlasın hem de piston, hareketine başladığı hıza yakın bir şekilde hareketini tamamlayabilsin. bunu sağlayan en az yakıt miktarıyla elde edilen devir sayısı rölanti devridir. böylelikle uygun rölanti devrimizi bulmuş olduk. bizim aracımız için bunun 800rpm olduğunu varsayalım. ve bu devirde çalışmayı sağlayan yakıt miktarı piston başına her ateşlemede 2ml diyelim.
  rölanti motoru veya rölanti valfi nedir?
  aslında bu bir motor değildir, vanadır. aracımızın vitesi boşta iken motora gaz vermeyi bıraktığımızda motorun rölanti devrinde çalışabileceği “en az” yakıt miktarını püskürtmeye başlar. tekrar gaza bastığımızda bu motor devreden çıkar ve gaza bastığımız miktarda yakıt püskürtmeyi sağlayan diğer donanımlar çalışmaya başlar. motorlarda kullanılan teknolojiler sürekli değiştiği için bu donanımlar çeşitlilik göstermektedir. konuyu uzatmamak için bunlardan bahsetmeyeceğim.
  yokuş aşağı giden bir araç vitesteyken mi daha az yakıt tüketir yoksa boştayken mi?
  rölanti motoru gaza basmadığımız zamanlarda aracımızı rölantide çalıştıracak “en az” yakıtı püskürtür demiştik. yokuş aşağı giden bir otomobilde vitesi boşa aldığımızda motorun çalışmaya devam etmesi için bir miktar yakıt püskürtmeye devam ediyoruz. buranın anlaşıldığını düşünüyorum. peki otomobilimizi vitese takıp gaz vermeyi bırakırsak ne olur? aracımız rampa indiği için normalde 800rpm olması gereken rölanti devri yükselir. hızımızın 80km/h olduğunu ve aracımızın devrinin 2000 devire çıktığını varsayalım. gaz vermediğimiz için yakıt kontrolü artık rölanti motorundadır. rölanti motoru aracın devrinin rölanti devrinden daha yüksek olduğu için yavaşça yakıt pompalamayı kesecektir. yani 0 yakıtla seyretmeye başlarız. bu durum motorun stop ettiği anlamına gelmez. sadece artık güç motordan tekerlere iletilmek yerine, tekerlerden motora iletiliyordur. ta ki aracımızın devri 800rpm’e düşene veya debriyaja basana kadar. bu durumda motor freni kullandığımız her zaman yakıt tasarrufu yapıyoruz anlamına gelir. mesela 200 metre ileride ışıklarda duracaksak aracımızı boşa alıp frene basmak yerine vites düşürüp motor freni kullanırsak 200 metrelik mesafeyi 0 yakıtla gitmiş oluruz. peki aracımızla motor freni kullanarak yavaşladık ve devrimiz 800e düştü, şimdi ne olacak? rölanti motoru tekrar yakıt püskürtmeye başlayacak. yani devrimizin 800ün altına düşmesini engelleyecek. ama rölanti motorunun yakıt püskürtme kapasitesi sınırlıdır. hafif bir rampayı bile birinci viteste çıkabilecek kadar yakıt veremez. bu durumda aracın stop edeceğini algılayan rölanti motoru yük kapasitesinin üzerine çıkıp daha fazla yakıt püskürtür. bu durumda 3 şey olabilir. birincisi bu yakıt otomobilin hızlanması için yeterli olur ve otomobil 800 devirin üzerine çıkar. ikincisi bu yakıt yeterli olmaz ve aracımız sarsıntılı şekilde stop eder. üçüncüsü ise bu acil durum yakıtı otomobili 800 devirin üstüne çıkarır ama devamlılık sağlayamaz ve devir tekrar düşer. sürücü gaz verene veya aracı boşa alana kadar devir göstergemiz bir yukarı bir aşağı hareket eder. bu durumda aracımızın birkaç saniyelik aralıklarla kuvvetli şekilde sarsıldığını hissederiz. buna motorun tekmelemesi denir. araç rölantideyken motor her tekmelediğinde sorun rölanti motorunda olmayabilir.
  tasarruflu sürüşler dilerim.
• ilk hareket için zengin karışımın kullanıldığı, yakıt sarfiyatının en çok olduğu devirdir. bir örnek vermek gerekirse; 195 saniyelik bir testte 1.,2. ve 3. viteslerde gezindiğinizde 100 km'de 5,7 litre yakıt harcıyorken, aynı sürede sadece rölantide kalsanız, 100 km'de 3 litre kadar yakıt harcıyorsunuz, hiç güç üretmeyip yerinizde saydığınızı da unutmayın. o yüzden "daha az yakıt harcamak için ne yapmalıyım?" sorusunu soranlara "rölantide uzun süre kalma" demek uygun olacaktır. artık aracı ısıtmak da gerekmediğinden avrupa'da kontağı çevirir çevirmez kalkmak gerekiyor, yoksa ceza kesiyorlar çevre kirliliğine neden olduğu için. sonuç olarak kırmızı ışıkta 68 saniye (15 saniyede pek farketmez) rölantide durmak yerine motoru durdurun, yakıt sarfiyatını azaltmış olursunuz.