peter lynch

• warren buffett, george soros ile beraber mahşerin üçüncü atlısı. fidelity fonlarının yöneticisi. 1978 yılında fidelity magellan fonlarının başına geçtiğinde, fon varlıkları sadece 20 milyon $'dı. 1990 yılında emekli olduğunda fon varlıkları 14 milyar $ civarındaydı.
  
  kendisi dünyanın en çok tanınan mutual fon yöneticilerindendir. 1978 yılında bu herif yönetime geldiğinde fidelitiy magellan fonlarına 10.000$ yatırsanız ve her sene 100$ eklemiş olsaydınız, 20 yıl sonra emekli olduğunda 1 milyon $'ın üzerinde paranız olacaktı.
  
  tarzı daha ziyade warren buffett gibidir. değer arz eden ve büyüyen küçük şirketlere yatırım yapmıştır. teknik analize inanmaz hatta kitaplarında teknik analizle dalga geçer. yıllık ortalama 29% getiri oranını tutturmuştur. yanılmıyorsam meşhur kara pazartesi krizinin yaşandığı 1987 yılında dahi pozitif bir getiri elde etmiştir.
  
  bu adamın başarısının arkasındaki hisseler hatırladığım kadarıyla;
  
  fannie mae
  dunkin' donuts
  pier 1 imports
  taco bell
  chrysler ve eksik tüketim yıllar serisi sonlarında aldığı diğer otomobil hisseleridir. hisseleri masa başında değil sokakta gezerken, alıveriş yaparken seçin diye tavsiyesi vardır.
• "hisse senedi seçerken firmaların ne iş yaptığını bilin, onları kafanızda resmedebilin. bu firmalar aynı zamanda müşterisi olduğunuz noktalarda olsun. kalitesinden, lezzetinden vs. emin olun. başarılı olup olamayacağını öncelikle kendiniz test edin. daha sonra bu hisse senetlerini uzun vadeli yatırımlar olarak değerlendirin. en ufak sarsıntıda / söylentide arkanızı dönüp gitmeyin."
  
  kısaca bu adam yukarıdakileri yaparak bu hale gelmiş.
• "hisseyi dünyanın sonu geldi diye değil şirketin faaliyetleri ve karlılığı zayıflıyor diye satabilmek lazım"
• başarılı bir fon yöneticisi. 11 yaşındayken çalışmaya başladığı golf klubünde, oraya gelen patronların yapacağı yatırımları ve karlılık oranlarını dinleyerek borsaya merak sarmış ve bu sayede onemli tüyolar almıştır. ailesinin borsaya uzak dur uyalarına rağmen, oynamakla kalmamış kendine meslek olarak seçmiştir.
• (bkz: one up on wall street)kitabından şöyle bir deneyimini paylaşmıştır.
  "birinci aşama: bu aşamada hisse senetleri oldukça düşmüştür ama çıkış zamanı da yaklaşmıştır. peter lynch kokteyle gider. yanına konuşmak için yaklaşanlar fon yöneticisi olduğunu öğrenince yanından uzaklaşırlar. hiç kimse borsa konuşmaz. yandaki dişçiyle birlikte futboldan, etraftaki salgından, oradan buradan konuşurlar.
  işte bu hiç kimsenin hisse senedi ve borsa yatırımı ile ilgili konuşmadığı, kayıplarından dolayı korkuya kapıldığı ilk aşamadır ve ayı piyasasının sonlarına gelindiğini simgeler.
  
  ikinci aşama: bu aşamada, ünlü yatırımcı, borsa fonu yöneticisi olduğunu söylediğinde insanlar yanında biraz daha fazla kalmaya başlar. fakat bu sefer borsanın ne kadar tehlikeli ve riskli bir yatırım aracı olduğundan bahsederler. yine de dişçiyle konuşmayı peter ile konuşmaya tercih ederler. bu aşamada borsa dipten %15 yukarıdadır ama ilgi alaka yoktur.
  
  üçüncü aşama: bu aşamada borsa %30 yukarıdadır ve piyasaya coşku hakimdir. artık dişçiyi kimse görmez olur. herkes peter lynch’in etrafında borsa ile ilgili konuşmaya başlar. hangi hisseyi alması gerektiğini sorar. artık herkes borsadadır. hatta dişçi bile.
  
  dördüncü aşama: bu aşamada herkes peter lynch’in etrafındadır. yalnız bu sefer tüyo almak için değil hisse tavsiye etmek için orada bulunurlar. herkes dört beş hisse tavsiye eder. öyle ki yatırımcı ertesi hafta kokteyldeki insanların tavsiye ettikleri senetlere baktığında hepsinin yükseldiğini görür ve almadığına pişman olur.
  
  bunu şöyle özetler: “eğer komşum bana ne almam gerektiğini söylüyor ve ertesi gün o senedi almadığım için pişman oluyorsam, piyasalar tepelere yaklaşmış demektir."
  alınti: lattedenborsaya.com
• amerikalı yatırım duayeni. temel yatırım tarzı kendi deyimiyle 10'luk hisse bulup vakti gelene kadar elde tutmaktır. 10'luk hisseden kastı 10 kat kazanç getirecek hissedir.
  
  bunu 2 türlü yapmayı dener. ilk olarak kimsenin adını, ne iş yaptığını bilmediği; wall street ve analistlerin gözünden kaçmış yalın, basit, ucuz büyüme şirketlerini ucuza alıp büyümesini beklemektir.
  
  ikinci yöntemi ise iflasın eşiğinden dönmüş, borçlarını çevirebilecek, tekrar eski günlerine dönebilecek devleri çok çok ucuza alıp beklemektir. en büyük başarılarından biri olan chrysler yatırımı bunun bir örneğidir.
  
  ilk yöntemi uygulamak çok zordur. çünkü adamın çalıştığı 1990'ların başında yönettiği sadece magellan portföyünde 1400 tane hisse senedi varken 2022 yılında borsa istanbul'da bulunan toplam şirket sayısı an itibariyle 545 adettir.
• borsada tek basina kitabi temel analizin rehberi seklindedir fakaf kendisinin yönettigi portfoyde 1400 sirkete ait hisse varken daha türkiyede borsa kurulmamisti ve su an 631 hisse oldugu gözüküyor. bist
  baydönerin veya ebebek in halka arz edilmesi belki de ky icin kötü bir sey degildir. ne kadar fazla secenek olursa ky icin tercih hakki fazla olacaktir ki peter lynch in teorisine göre hak eden sirket eninde sonunda ederini bulur veya piyasadan silinir.
  türkiyede tahtacinin hisseyi kaldirip indirmesini veya piyasa müdahalelerden bagimsiz konusmak istiyorum bunlar ayri bir konu. bizim borsamizda cesitlilik yok.
  borsamizin krallari bankalar, bir kac holding ve istirakleri, 2023 icin enerji sirketleri olarak gözüküyor bunun disinda gyolar vs cesitlilik yok ki kardesim bizim piyasamizda.
  cenaze hizmeti icin kurulmus bir sirket adamlarin borsasinda aktif olarak varmis (kitap yazilali oldukca oldugu ve dünya degistigi icin bir sürü spesifik sirket olabilir/vardir) bizde aklima macko disinda kategorilendirilemeyecek bir hisse su an icin aklima gelmedi örnek verilirse editlerim.
  cok da lafi uzatmayalim patent ve malvarliklarina özellikle dikkat cekmis kendisi. bir ilacin patenti veya x sektorundeki bir sirketin elindeki arazilerin haddinden degerli olabilecegi ve bunun kimse tahmin edilmeden arastirma ile önden alinip beklenmesi. 10luk hisse veya deger yatirimi diye arastirabilirsiniz.
  zor günlerden gecip fiyati uzun zamandir yerinde sayan ama bu gunleri atlatacagini düsündügünüz sirketler de diger alternatif diyor geciyor.
  hangi hisselerden uzak durulmasi gerektigini de acikliyor tabi ona sonra anlatirim.
• trade etmek ya da piyasalarda işlem açmak ve alım satım yapmak muhteşem bi uğraş olmasının yanı sıra ilginç anekdotlara da gebe. bunlardan biri de abd'li yatırımcı peter lynch'le, kendisi bugün 80 yaşında, bir diğer efsane yatırımcı warren buffett arasında yaşanır. lynch aktarıyor:
  
  "my biggest mistake was that i always sold stocks way too early. in fact, i got a call from warren buffett in 1989. my daughter picks up the phone and says, 'it's mr. buffett on the line.'
  and i pick up the phone and i hear, 'this is warren buffett from omaha, nebraska.' you know he talks so fast. 'and i love your book, one up on wall street, and i want to use a line from it in my year-end report. i have to have it. can i please use it?'
  i said, 'sure. what's the line?' he says, 'selling your winners and holding your losers is like cutting the flowers and watering the weeds.'
  that one line he picked up in my whole book has been my greatest mistake."
  
  çeviriverelim:) "karda olan pozisyonları kapatmak çiçekleri koparmaya, zararda oturmak ise yabani otları sulamaya benzer."
• when you sell in desperation, you always sell cheap. -- peter lynch
• (bkz: borsa'da tek başına)
  (bkz: borsayı yenmek)
  (bkz: kazanmayı öğren) kitaplarının yazarı.
  
  borsada yatırım yapmayı planlayanların okumaları gereken bir yatırımcıdır.