mavi ay

• milyonuncu kez tekrar edelim: mavi ay olduğunda ay, mavi olmaz.
  
  mavi ay'ın orijinal tanımı: normalde 3 tam ay evresi gözlenen bir mevsimde, bazen 4 tam ay evresi gözlenir (1 dünya yılının 1 ay'ın tam katı olmamasından kaynaklanıyor). işte 4 ay olduğu zamanlardaki "üçüncü ay"a mavi ay (blue moon) deniliyor. yani o yıl normalde 12 dolunay görüleceğine, 13 dolunay görülüyormuş, hangi mevsimdeyse bu fazlalık, oraya ithaf ediliyormuş.
  
  gel zaman git zaman 1946'da sky and telescope dergisi bunu yanlışlıkla "aynı takvim ayı içerisinde iki dolunay gözlenmesi" şeklinde tanıtıyor. bugün alışık olunan söylem bu.
  
  kısacası nadir gerçekleşen bir olay, ingilizcedeki once in a blue moon deyimi de bunu niteliyor. örnek cümle: "i get laid once in a blue moon" (40 yılın başına sevişiyom) ["blue moon 40 yılda bir oluyormuş" diye anlayın da söveyim]
  
  iyi de niye "mavi" diyoruz?
  
  zaman terimlerimizin özellikle modern olanlarını genellikle katolik kilisesi rahipleri geliştirmiştir, konuya çok eğildiklerinden dolayı. örneğin clock sözcüğünün aslında "çan" anlamına gelen bir sözcükten türediğini biliyor muydunuz? (bkz: clock/@hooker with a penis)
  
  ay'ın evrelerini çalışan katolik rahipler de bu "fazla gelen ay"ı fark etmişler ve onun ihanetkar olduğunu betimlemek amacıyla "ihanetkar" anlamına gelen belewe ismini koymuşlar. buradaki "ihanet" sözcüğünü günahkar gibi düşünmeyin de, gök cisimlerinin kusursuz düzendeki sistemine ihanet eden ay olarak algılayın. (bu yüzden bu kusursuzluğun bozulduğunu gözleyen galileo'ya en çok kızanlar bu dayılar olmuştur)
  
  zamanla belewe sözcüğü tedavülden kalkıyor ve blue oluyor, modern insanın astronomi konusundaki cehaleti sağolsun hepimiz tepeye bakıp mavi bir ay görmeyi umuyoruz.
  
  ay'ın evreleri ve buna toplumların garip isimler vermesi konusundaki tek örnek mavi ay değildir bu arada, bence çok daha güzeli var, hem de ejderhalı falan : (bkz: drakonik ay)
  
  not: bu entry 28 şubat 2016 ekşisözlük direnişi süresince katalanca olarak sunulmuştur. (bkz: bütün entry'lerini katalancaya çevirmek) bundan çok daha kaliteli yüzbinlerce entry bu süreçte yok olmuştur. bir zamanlar devletin milletini ebleh yerine koyması yasaktı, bazı yasaklar özlenebiliyormuş.
• bruce willis'in basrolde oynadigi 80 li yillara ait dizidir. bugun mavi ay muhabbeti gecince hemen bu dizi aklima geldi. cevremde benden daha genc insanlar vardi. onlara sordum, bu diziyi hatirliyor musunuz diye. herkes bon bon bakinca anladim ki yaslanmisim sozluk.
• yine her zamanki gibi yalan yanlış anlatımlara sebep oluyor. türk basını (en ciddisi bile ingiliz bulvar gazetelerinden farksız) sağolsun. yoksa, ay'ı mavi görmeyeceksiniz; her zaman nasılsa öyle görünecek.
  
  prof dr ethem derman şurada gayet net anlatıyor:
  
  http://www.kozmikanafor.com/2015/07/mavi-ay-nedir/
• nadir gözükmesi sebebiyle türkçe'de karşılığı kırk yılda bir olan ingilizce bir deyimin de içine girmiştir; (bkz: once in a blue moon).
• 19 yılda bir, aynı yıl içinde iki mavi ay oluşur. bunlar, hemen hemen ocak ve mart aylarına denk gelir, çünkü aralarında 28 günlük şubat ayı vardır
  
  2004-2020 arasi mavi aylar:
  temmuz 2004
  haziran 2007
  aralık 2009
  ağustos 2012
  temmuz 2015
  ocak ve mart 2018
• bir ay içerisinde iki kere dolunaygerçekleşirse ikinci dolunay'a mavi ay denir.
  aynı zamanda bir mevsimde dört kez dolunay olursa dördüncü dolunay da mavi aydır çünkü genellikle her mevsim üç kere dolunay görülür.
• alıntıdır:
  
  <<güneş ve ay takvimleri arasındaki fark, (ayni ramazanı 11 gün öteye atan fark gibi) zaman zaman normalde 12 dolunay olması gerektiği halde bir 13. dolunay’ın bir yıl içerisine sığmasına neden olur. işte böyle olduğunda gerçekleşen 13. dolunay “mavi ay” adını alır.
  adını, ingilizce’de eski bir terim olan ve “ihanet eden” anlamına gelen “belewe” kelimesinin zaman içerisinde “blue” yani mavi kelimesine dönüşmesinden alan bu kültürel olgu, insanlar bir yılda 12 dolunay beklerken gerçekleşen 13. dolunayın takvime “ihanet” ettiği göndermelerinden alır. ay’ın rengi ile hiçbir ilgisi yoktur.
  sky & telescope dergisinin mart 1946 sayısı genel kabul gören orjinal tanımı alıp (yanlış anlayarak) bir ayda gerçekleşen ikinci dolunaya ilgi çekmek üzere “mavi ay” demiştir.>>
  
  http://odatv.com/…er-siz-hakli-ciktiniz--0108151200
• örneğin bu ayın 31'inde mayıs ayı içinde ikinci kez dolunaya şahit olacağız ve biz buna mavi ay diyoruz. tabi ki ayın rengi diğer dolunaylardan farklı olmayacak. fakat orman yangını, volkanik patlama vs sebeplerden gökyüzünde kül miktarı artarsa yani atmosferik koşullara bağlı olarak ayın gerçekten mavimsi ya da lilamsı bir renk alması mümkündür. (kaynak: space.com)
  
  (bkz: blue moon)
• (bkz: sıçtın mavisi)
• çocukluğumun dizisi. anneannem, ben ve rahmetli dedemle izlediğimizi anımsatarak yüzümde kocaman bir mutluluk gülümsemesi belirten dizi.